126. RCA VICTOR 51g 3764 ΔΕΡΜΙΤΖΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 1967

Δερμιτζάκης Ιωάννης (Δερμιτζογιάννης) RCA VICTOR 51g 3764 Να ζήσης Κρητικιά μου (Καλαματιανό) - Για να χαρούμε (Στειακές κοντυλιές) 1967- 45rpm- 7''

 

Ο Γιάννης Δερμιτζάκης (Δερμιτζογιάννης, βλέπε και αναρτήσεις 13,57,92) γεννήθηκε το 1907 στη Μαρωνιά Σητείας και άφησε τον κόσμο τούτο το 1984. Κληρονόμος της εξαίρετης στειακής μουσικής παράδοσης (ξεκίνησε να παίζει τις πρώτες του κοντυλιές με μαντολίνο, θαμπιόλια και μαντούρες), ο Δερμιτζογιάννης ήταν «πολυσύνθετος, δημιουργικός, παραγωγικός, ποιητάρης δόκιμος, βιολάτορας, λυράρης δεξιοτέχνης, γλυκόλαλος εκφραστικός τραγουδιστής… Η σάτιρα και τα ευτράπελα έμμετρα σχόλια των συνηθειών και των καταστάσεων του μεταπολεμικού κόσμου είναι ένα μεγάλο μέρος της ποιητικής του παραγωγής που τυπώθηκε και σε βιβλία αλλά πέρασε και στους δεκάδες δίσκους του Δερμιτζογιάννη (πρώτη ηχογράφηση δίσκου το 1953) που περιέχουν τις μουσικές διαδρομές του απ’ άκρου σ’ άκρο της Κρήτης, τις δικές του δημιουργίες, τις δοξαριές και τα τραγούδια του» (Μαν. Δουλγεράκης, βιογραφικό του Δερμιτζογιάννη στη σειρά δίσκων «Πρωτομάστορες της Κρητικής Μουσικής Ιστορίας», Κρητικό Μουσικό Εργαστήρι).

Ο Δερμιτζογιάννης εξέδωσε δύο βιβλία με τις μαντινάδες και τις ρίμες του, γνήσια λαϊκή ποιητική έκφραση της κοινωνικής και πολιτικής επικαιρότητας της εποχής του, τη «Φιλοσοφία της ζωής» και τις «Κρητικές Μαντινάδες». Διατηρούσε κατάστημα δίσκων στη Σητεία, πράγμα που συνέβαλε ιδιαίτερα στη διάδοση της τοπικής δισκογραφίας, το οποίο λειτουργεί ακόμη από τους κληρονόμους του.
«Με τον Δερμιτζογιάννη, που χρησιμοποιεί πλατειά τα σύγχρονα μέσα –δίσκους, ραδιόφωνο, τυπογραφείο– το ιδιότυπο κρητικό τραγούδι γίνεται προσιτό στην σπουδή και στην εντρύφηση, στη μελέτη του ερευνητή, στη χαρά του γλεντοκόπου. Στον πρώτο δίνει τη γνώση, στον δεύτερο την ευκαιρία μιας πηγαίας και πληθωρικής ξεφάντωσης.» (Βαγγ. Σκουβαράς, καθηγ. Πανεπιστημίου Αθηνών).

Να προσθέσουμε ότι κάποτε ένας Βούλγαρος θαυμαστής του Δερμιτζογιάννη, που δεν ήξερε τον τόπο κατοικίας του, του έστειλε επιστολή γράφοντας πάνω στο φάκελο μόνο «Προς Δερμιτζογιάννη, Ελλάδα» και το γράμμα έφτασε, αποδεικνύοντας πόσο γνωστός και αγαπητός ήταν ο Στειακός μουσικός ανά το πανελλήνιο.

Ρίμες του Δερμιτζογιάννη (μικρά δείγματα)

Επάτησα στα γερατειά το πρώτο σκαλοπάτι κι ένιωσ’ αμέσως στη ζωή να με πειράζει κάτι.
Κομάρες εις τα γόνατα, στην κεφαλή ζαλάδα, τα κόκκαλά μου στο κορμί να με πονούν αράδα.
Ανήφορο κατήφορο να μη μπορώ να βγάλω, το ‘να μου δόντι να πονεί και να μου βγαίνει τ’ άλλο.
Τα μάτια μου μικράνανε κι όσο κι ανέ γρυλλώνω, δεν το θωρώ το όμορφο να το ποκαμαρώνω.
Και βάνω συνεχώς γυαλιά κι αλλάσσω τό ’να τ’ άλλο, ούτε με τό ’να συντηρώ ούτε θωρώ με τ’ άλλο.
Και μού ’ρχεται και τα γυαλιά να πιάσω να τα σπάσω, να βλαστημώ τη μοίρα μου σαν ήθελα γεράσω.
Κι ύστερα πάλι να σκεφτώ είντα ’χω καμωμένα, που ντρέπομαι να τα γροικώ και να τα γράφει η πέννα,
Και να του πω του Δερμιτζή, γύρευε τη δουλειά σου, μην κυνηγάς το θηλυκό και κάτσε μπλιο στ’ αβγά σου.
Κι ευθύς καθίζω φρόνιμα κι αφήνω το κουτάλι, μα μόλις βλέπω θηλυκό ξαναγρυλλώνω πάλι.
Και λέω ευθύς την παροιμιά π’ όλος ο κόσμος λέει, ό,τι παθαίνει το κορμί η κεφαλή τα φταίει.
Κι ο λύκος κι αν εγέρασε κι άλλαξε το μαλλί ντου, ούτε τη γνώμη τ’ άλλαξε ούτε την κεφαλή ντου.
Μα πιο κακή, πιο ελεεινή, πιο τιποτένια αρρώστεια δεν είν’ απού τα γερατιά, Θε μου τση πέτρας δώσ’ τα.
Τση πέτρας που να τα βαστά γιατί ψυχή δεν έχει και τούτανέ τα άδικα να τα σηκώσει αντέχει.
ΙΙ
Ως είν’ η κάθε μας ματιά σπίθα κι ακτινοβόλη, έτσι και συντομότερη είν’ η ζωή μας όλη.
Κι όμως να θησαυρίζομε σ’ όλους μας είναι ύμνο, για να τραφεί η σάρκα μας πού ’ναι και θά ’ναι κτήνος.
Και μόνο μέσα στα χαρτιά παρέμεινε κι ετάφη. αυτό που δίδαξε ο Χριστός, αγάπη, μόνο αγάπη
Αγάπη σ’ όλες τις μεριές, σ’ όλες τις κατευθύνσεις, τότε θα λέγεσαι άνθρωπος κι ως άνθρωπος θα ζήσεις.

Τα σκαναρισμένα εξώφυλλα που προστέθηκαν είναι του Ιδομενέα από Ρέθυμνο και τον ευχαριστώ πολύ που συμβάλει στη προσπάθεια καταγραφής.

Φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).