Τετάρτη 6 Σεπτεμβρίου 2023

321. PARLOPHONE B 74110 ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΗΣ ΝΙΚΟΣ- ΜΑΡΚΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ- ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΗ ΕΥΛΑΒΙΑ 1947

Παπαδογιάννης Νίκος- Μαρκογιαννάκης Γιάννης (Μαρκογιάννης)- Παπαδογιάννη Ευλαβία PARLOPHONE B 74110 Στειακές (Στιακιές) κοντυλιές - Μην απατάσαι άνθρωπε (Κρητικό συρτό) 1947- 78rpm- 10''
Έλα έλα έλα μικρό μικρό  μου, προτού να χάσεις τα φτερά, που σου χαρίζει η φύση,
έλα έλα μικρό μου, πέταξε όσο μπορείς ψηλά, για θα μετανοήσεις,
έλα έλα έλα μωρό μου, τι ψεύτρα που΄ναι η ζωή, τι ψεύτης που΄ναι ο κόσμος,
έλα έλα μικρό μου, να κυνηγάς ανις(;)΄ χαρές και να σε βρίσκει ο πόνος,
έλα έλα και φύγε πάλι, σ΄αυτή την ψεύτρα την ζωή τίποτα δεν κερδίζεις,
έλα έλα έλα  το μωρό μου, μονάχα μερικές στιγμές την ώρα που γλεντίζεις,
έλα έλα έλα έλα μικρό μου, όπως κι αν λεν τα χείλη της, τον κόσμο, είναι ψεύτης,
έλα έλα και φύγε πάλι, και πρέπει να΄σαι ολιγαρκής και όχι πλεονέκτης!
Στο σημερινό γραμμοφωνικό δίσκο ο Νίκος Παπαδογιάννης (βλέπε και ανάρτηση 29) στη λύρα μαζί με τον Γιάννη Μαρκογιαννάκη στο λαούτο. Στη πρώτη πλευρά (Στειακές κοντυλιές) στο τραγούδι η Ευλαβία Παπαδογιάννη, πιθανότατα συγγενής του Νίκου. Στη δεύτερη πλευρά στο τραγούδι ο Νίκος Παπαδογιάννης. Εξαιρετικοί στίχοι (μαντινάδες) και στα δυο τραγούδια, που θυμίζουν τα ¨ρεμπέτικα¨ της Κρήτης τα ταμπαχανιώτικα, αλλά με μουσική επένδυση από ανατολική Κρήτη και Ρέθυμνο. Το παίξιμο του Παπαδογιάννη στη λύρα για σεμινάριο.
Ο δίσκος, όπως οι περισσότεροι της Parlophone αρκετά ταλαιπωρημένος και δύσκολος. Στα γραμμοφωνικά η Parlophone και στα βινύλια η Polydor, έχουν την χειρότερη ποιότητα. Στο φάκελο το ηχητικό θα το βρείτε και σε wav μορφή για καλύτερη επεξεργασία και καθαρισμό των θορύβων.
 
«Ο Νίκος Παπαδογιάννης γεννήθηκε στην Αγιά Μυλοποτάμου του νομού Ρεθύμνης το 1916. Ασχολήθηκε για πρώτη φορά με τη λύρα σε παιδική ηλικία. Όλα τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια, που τα έζησε στο χωριό, σημαδεύτηκαν από την πλούσια και αστείρευτη μουσική παράδοση της περιοχής. Ο ίδιος είχε πει: "Έπαιζα λύρα από την κοιλιά τση μάνας μου".
Από την ηλικία των δεκαπέντε ετών (1931), ήταν ένας έμπειρος και αξιόλογος επαγγελματίας λυράρης. Την πρώτη του δημόσια εμφάνιση την πραγματοποίησε σε ηλικία 12 χρονών το 1928, σε γαμήλιο γλέντι στα Λιβαδειά  Μυλοποτάμου. Ο Νίκος Παπαδογιάννης έφυγε από το χωριό του σε ηλικία 20 ετών, το 1936, προκειμένου να υπηρετήσει την στρατιωτική του θητεία και το 1939 που απολύθηκε από τον στρατό έμεινε στην Αθήνα, μέχρι τα 48 του χρόνια το 1964.
 Η παραμονή του στην Αθήνα θα είναι η αιτία που θα σημαδέψει και τη μετέπειτα πορεία του στην καλλιτεχνική αλλά και επαγγελματική του σταδιοδρομία. Στο διάστημα αυτό τον άκουσε για πρώτη φορά ο τότε πρόεδρος των φιλελευθέρων Σοφοκλής Βενιζέλος και ενθουσιάστηκε τόσο πολύ, που σε σύντομο χρονικό διάστημα τον διόρισε υπάλληλο στην Τράπεζα Ελλάδος. Στην Αθήνα την περίοδο αυτή πραγματοποίησε, επί σειρά ετών, εβδομαδιαίες εκπομπές στο Ραδιοφωνικό Σταθμό (τότε Ε.Ι.Ρ.) και χάρη στη δεξιοτεχνία και την σπουδαία φωνή του έγινε γνωστός και ξακουστός λυράρης την εποχή εκείνη.
Ο Νίκος Παπαδογιάννης ηχογράφησε τον πρώτο του δίσκο το 1947 σε ηλικία 31 ετών με συνεργάτη του τον ανεπανάληπτο Μεσσαρίτη Λευτέρη Καμπουράκη (Καστελολευτέρη), που έπαιζε μπουζούκι και μπουλγαρί. Από το δίσκο αυτό βγήκαν, το Ταμπαχανιώτικο, ο «Καρότσας» και το Ρεθεμνιώτικο συρτό «Μάτια που εύκολα γελούν», που έγιναν μεγάλες επιτυχίες την εποχή εκείνη και σήμερα θεωρούνται κλασικά.
Στη συνέχεια και μέχρι το 1964 που ήρθε με μετάθεση από την Αθήνα στο Ρέθυμνο, ο Παπαδογιάννης με συνεργάτη του τον λαουτιέρη από το Σπήλι Γιάννη Μαρκογιαννάκη (Μαρκογιάννη), ηχογράφησε άλλους 4 δίσκους 78 στροφών. Στην πόλη του Ρεθύμνου, ο Παπαδογιάννης έμεινε μέχρι το 1970 που μετατέθηκε στα Χανιά, όπου έζησε στα Χανιά, συνταξιούχος πια.»
Αναφορά στον Μαρκογιάννη έχει γίνει σε προηγούμενες αναρτήσεις. Η Ευλαβία Παπαδογιάννη έχει συμμετοχή σε άλλα δυο τραγούδια του Νίκου αλλά αυτά ε επόμενες αναρτήσεις. Αναμένουμε  την κυκλοφορία του ¨Μίλιε μου Κρήτη από τα παλιά Νο2¨ και ελπίζουμε ότι θα συμπεριλάβει την δισκογραφία του Παπαδογιάννη (πρώτη προσέγγιση από τον φίλο Κλεάνθη Ατσαλάκη και το κανάλι του).
Να ευχαριστήσω και τον Ιδομενέα από Ρέθυμνο για την διόρθωση στις μαντινάδες του συρτού.
Αμάν αμάν, μην απατάστε άνθρωποι μην απατάστε άνθρωποι, έεεεελα μωρό μου,
μην απατάσαι άνθρωπε πως στη ζωή ετούτη, άχι ψεύτη ντουνιά, η ευτυχία έρχεται η ευτυχία έρχεται, άχι μωρό μου, η ευτυχία έρχεται μονάχα με τα πλούτη μονάχα μεσ΄τα πλούτη,
άχι πουλάκι μου, όσες όσες καρδιές΄χω την αυγή όσες καρδιές΄
χω την αυγή και όνειρα μεγάλα και όνειρα μεγάλα, άιντες πουλάκι μου όμως οι μοίρες οι σκληρές άχι και όμως οι μοίρες οι σκληρές έλα και όπως οι μοίρες οι σκληρές που δεν γυρίζουν άλλες που δεν γυρίζουν άλλες!
Η σημερινή ανάρτηση για τον Αντώνη, ετών 36, Άγιος Νικόλαος Κρήτης.
Φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).