Τρίτη 14 Φεβρουαρίου 2023

266. ODEON G.A.7715 ΣΚΟΡΔΑΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ- ΜΑΡΚΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ 1953

Σκορδαλός Αθανάσιος- Μαρκογιαννάκης Γιάννης (Μαρκογιάννης) ODEON G.A.7715 Ψάχνω να βρω μια μάγισσα (Νέος συρτός- Τρέφεται ο πεύκος) - Μερακλήδικος χορός (Συρτός) 1953- 78rpm- 10''

«Όταν ο Θανάσης Σκορδαλός έβρισκε κάποιο στίχο που του άρεσε καθόταν με τις ώρες και τον «έψαχνε». Τραγουδούσε πολλές φορές τη μαντινάδα μέχρι να πετύχει την κλίμακα που ήθελε αλλά και να βρει τον τρόπο που θα την έπαιζε. Σαν έδινε χρώμα και ύφος κι έβρισκε τις λεπτομέρειες που τον απασχολούσαν, καλούσε τον αχώριστο φίλο και συνεργάτη, τον Γιάννη Μαρκογιάννη κι άρχιζαν τις πρόβες με τη λύρα και το λαούτο. Όταν πήγαιναν για ηχογράφηση στο στούντιο το αποτέλεσμα ήταν εκπληκτικό και συνάμα όλη η διαδικασία σύντομη και εύκολη.

Στις ζωντανές του εμφανίσεις ο Σκορδαλός έδειχνε ότι τον αδικούσαν οι απρόσωπες και ψυχρές στουντιακές ηχογραφήσεις. Το ύφος του είναι αρρενωπό και συνυπάρχουν αρμονικά η ρομαντική νότα με το δραματικό στοιχείο και το ασίγαστο πάθος.

Ο επιστήθιος φίλος του και υπέροχος τραγουδιστής της περίφημης μελαμπιανής σχολής, Γιώργης Τρουλινός , λέει ότι:

…ο πλούσιος συναισθηματικός του κόσμος, η ψυχή του, βγαίνει στο έργο του.

Όταν τον καταλάμβανε ο οίστρος και το μεράκι του παιξίματος μετουσίωνε συναισθήματα και συγκινήσεις σε μουσικές συνθέσεις. Στα γλέντια όταν είχε μερακλώσει ήταν σοβαρός και χλωμός. Αφοσιωνόταν στο γλέντι προσφέροντας μοναδικές στιγμές. Κάθε φορά σε προκαλούσε και σε συνέπαιρνε.

Όταν στην παρέα τραγουδούσαμε και χορευτές σαν τον Σταμάτη ή τον Παρασκευά ζωγράφιζαν, δημιουργούσαν ένα κλίμα μυσταγωγίας. Δεν ήταν γλέντι, ήταν ιεροτελεστία…

Είναι στιγμές που έπαιζε και κανείς δεν μιλούσε. Ταξίδευαν στον απέραντο κόσμο της μουσικής. Μουσική, τραγούδι, χορός σε καταστάσεις μέθεξης και απόλυτης αφοσίωσης.

Κάθε νέα δημιουργία συναρπάζει κι αιχμαλωτίζει το νου και την καρδιά. Σκορπούσε συγκινήσεις με την μελωδικότητα, τον ξεκάθαρο κι αυστηρό χρόνο, αυτόν τον εκπληκτικό ρυθμό που τον χαρακτήριζε και τις απαράμιλλες τεχνικές.

Ήταν γνήσιος ερμηνευτής, επαναστάτης, όπως ήταν και στις τεχνικές που είχε αναπτύξει στη λύρα. Είχε τέσσερα προτερήματα: Άριστος λυράρης, τραγουδιστής, συνθέτης και εκπληκτικό ένστικτο επιλογής στίχου.

Η εξηνταπεντάχρονη πορεία του δείχνει και την εξέλιξη της κρητικής μουσικής, την οποία υπέγραψε ανεξίτηλα. Πλούτιζε την μουσική του λειτουργώντας αφαιρετικά, με λιτότητα , αλλά προσέχοντας τα πάντα.

Οι νότες , οι παύσεις, τα δάχτυλα του δεξιού χεριού που έπεφταν στις χορδές με ένα ιδιαίτερο τρόπο, ο ρυθμός, το μέτρο , η μελωδία, η χρήση του δοξαριού, ο τρόπος που κρατούσε όρθια τη λύρα, η στάση του σώματος για να μπορεί να εκμεταλλεύεται γεμίσματα ή να καλύψει κενά αφήνοντας ελεύθερο το δεξί χέρι, ήταν όλα μελετημένα».

Έγραψε περισσότερους από τριακόσιους δίσκους 78, 45 και 33 στροφών. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του κυκλοφόρησαν κάποια cds αλλά και dvd ή video και αρκετές ζωντανές ηχογραφήσεις από γλέντια , παρέες και άλλες εκδηλώσεις ή ραδιοφωνικές εκπομπές.

Στην μακρόχρονη πορεία του, συνεργάστηκε με πολλές σημαντικές μουσικές φυσιογνωμίες όπως είναι οι: Γιάννης και Βαγγέλης Μαρκογιάννης, Μπαξεβάνης, Φουκάκης Δημήτρης, Μανιάς Νίκος, Κακλής Μανόλης, Αντώνης και Μιχάλης Φραγκιαδάκης, Λιαπάκης , ο αχώριστος συνεργάτης των τελευταίων χρόνων ο Αντώνης Αποστολάκης, κ.α.

Σήμερα δεν γίνεται παρέα ή γλέντι χωρίς τη μουσική και τα τραγούδια του Θανάση Σκορδαλού. Θα ζει για πάντα μέσα από το έργο που μας άφησε σαν πολύτιμη κληρονομιά . Γεννήθηκε στο Σπήλι του Νομού Ρεθύμνης το 1920 κι έφυγε για το μακρινό ταξίδι στο Ηράκλειο το 1998.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 εμφανίστηκε κι ο άλλος πρωτομάστορας, ο Κώστας Μουντάκης.

Εκμεταλλευόμενοι τις νέες δυνατότητες της λύρας εξαιτίας των καινοτομιών του κατασκευαστή οργάνων, Μανόλη Σταγάκη, δημιούργησαν ένα τρομερό μουσικό κίνημα στο οποίο θα προστεθούν λίγο αργότερα οι: Λεωνίδας Κλάδος, Ροδάμανθος Ανδρουλάκης, Νίκος και Γιάννης Ξυλούρης, Αβησυνός , Ψαραντώνης, Μαρκογιάννηδες, Μανιάς, Δερμιτζογιάννης και τόσοι άλλοι. (Κείμενο: Κωστής Μουδάτσος)»

Αμάν αμάν τρέφετ’ ο πεύκος στα βουνά και εγώ στα βάσανά μου,
κι ανθρώπου δεν μπορώ να πω τον πόνο της καρδιάς μου.

Ψάχνω να βρω μια μάγισσα για σένα να ρωτήσω,
στο κάτω κόσμο αν θα μπορώ να σε ξαναγαπήσω.

Τι μ’ ωφελεί να σ’ αγαπώ και να μη σ’ ανταμώνω,

αμάν αμάν μοιάζει σα να είμαι στο μπαξέ και άνθη να μην κόβω.

Δύο συρτά ¨αμανετζίδικα¨ σκορδαλικά ερμηνευμένα από το δάσκαλο, στο σημερινό γραμμοφωνικό δίσκο. Χωρίς να πειράξω το ηχητικό (εκτός από μια μικρή ενίσχυση), παρόλα τα σημάδια του καιρού (έντονα στα αφτιά μας), η μελωδία και οι στίχοι καθηλωτικοί. Για το παίξιμο του Σκορδαλού και του Μαρκογιάννη, νομίζω τα λόγια είναι περιττά.  

Παραγγελιά η σημερινή ψηφιοποίηση, για τον Γιώργη (άργησα μερικούς μήνες).

Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).