127. PAN-VOX PAN 6291 ΜΑΡΑΓΚΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ- ΔΡΑΚΑΚΑΚΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ 1970

Μαραγκάκης Μανώλης- Δρακακάκης Στέλιος PAN-VOX PAN 6291 Μια χήρα 20 ετών - Εβγήκε πάλι ο κουζουλός 1970- 45rpm- 7''

 

Ο Μανώλης Μαραγκάκης γεννήθηκε στον Πλακιά, Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου. Συνεργάστηκε με τον Μάρκο Νενεδάκη σε ένα 45άρι και με τον Δρακακάκη Στέλιο σε τρία 45άρια και ένα LP δίσκο με τίτλο ¨Κρητική Λεβεντιά¨ (από όπου και οι φωτογραφίες). Στην δισκογραφία εμφανίζεται τέλη δεκαετίας 60 με μέση δεκαετίας 70.

Το 1991 κυκλοφορεί και προσωπικό cd.

Αργότερα τον εντοπίζουμε στην Αδελφότητα Κρητών Πειραιά ¨Η Ομόνοια¨, να παραδίδει μαθήματα λύρας. 

Για τον Στέλιο Δρακακάκη βιογραφικά στοιχεία δεν κατάφερα να βρω (προς το παρόν), αλλά κρίνοντας από τα τραγούδια που έχει ηχογραφήσει (Μαλεμιανός και ο Ντεριανός συρτός) με τον Μαραγκάκη, πρέπει να είναι από την περιοχή Κυδωνίας Χανίων (δική μου εκτίμηση).  

Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).

 

 

126. RCA VICTOR 51g 3764 ΔΕΡΜΙΤΖΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 1967

Δερμιτζάκης Ιωάννης (Δερμιτζογιάννης) RCA VICTOR 51g 3764 Να ζήσης Κρητικιά μου (Καλαματιανό) - Για να χαρούμε (Στειακές κοντυλιές) 1967- 45rpm- 7''

 

Ο Γιάννης Δερμιτζάκης (Δερμιτζογιάννης, βλέπε και αναρτήσεις 13,57,92) γεννήθηκε το 1907 στη Μαρωνιά Σητείας και άφησε τον κόσμο τούτο το 1984. Κληρονόμος της εξαίρετης στειακής μουσικής παράδοσης (ξεκίνησε να παίζει τις πρώτες του κοντυλιές με μαντολίνο, θαμπιόλια και μαντούρες), ο Δερμιτζογιάννης ήταν «πολυσύνθετος, δημιουργικός, παραγωγικός, ποιητάρης δόκιμος, βιολάτορας, λυράρης δεξιοτέχνης, γλυκόλαλος εκφραστικός τραγουδιστής… Η σάτιρα και τα ευτράπελα έμμετρα σχόλια των συνηθειών και των καταστάσεων του μεταπολεμικού κόσμου είναι ένα μεγάλο μέρος της ποιητικής του παραγωγής που τυπώθηκε και σε βιβλία αλλά πέρασε και στους δεκάδες δίσκους του Δερμιτζογιάννη (πρώτη ηχογράφηση δίσκου το 1953) που περιέχουν τις μουσικές διαδρομές του απ’ άκρου σ’ άκρο της Κρήτης, τις δικές του δημιουργίες, τις δοξαριές και τα τραγούδια του» (Μαν. Δουλγεράκης, βιογραφικό του Δερμιτζογιάννη στη σειρά δίσκων «Πρωτομάστορες της Κρητικής Μουσικής Ιστορίας», Κρητικό Μουσικό Εργαστήρι).

Ο Δερμιτζογιάννης εξέδωσε δύο βιβλία με τις μαντινάδες και τις ρίμες του, γνήσια λαϊκή ποιητική έκφραση της κοινωνικής και πολιτικής επικαιρότητας της εποχής του, τη «Φιλοσοφία της ζωής» και τις «Κρητικές Μαντινάδες». Διατηρούσε κατάστημα δίσκων στη Σητεία, πράγμα που συνέβαλε ιδιαίτερα στη διάδοση της τοπικής δισκογραφίας, το οποίο λειτουργεί ακόμη από τους κληρονόμους του.
«Με τον Δερμιτζογιάννη, που χρησιμοποιεί πλατειά τα σύγχρονα μέσα –δίσκους, ραδιόφωνο, τυπογραφείο– το ιδιότυπο κρητικό τραγούδι γίνεται προσιτό στην σπουδή και στην εντρύφηση, στη μελέτη του ερευνητή, στη χαρά του γλεντοκόπου. Στον πρώτο δίνει τη γνώση, στον δεύτερο την ευκαιρία μιας πηγαίας και πληθωρικής ξεφάντωσης.» (Βαγγ. Σκουβαράς, καθηγ. Πανεπιστημίου Αθηνών).

Να προσθέσουμε ότι κάποτε ένας Βούλγαρος θαυμαστής του Δερμιτζογιάννη, που δεν ήξερε τον τόπο κατοικίας του, του έστειλε επιστολή γράφοντας πάνω στο φάκελο μόνο «Προς Δερμιτζογιάννη, Ελλάδα» και το γράμμα έφτασε, αποδεικνύοντας πόσο γνωστός και αγαπητός ήταν ο Στειακός μουσικός ανά το πανελλήνιο.

Ρίμες του Δερμιτζογιάννη (μικρά δείγματα)

Επάτησα στα γερατειά το πρώτο σκαλοπάτι κι ένιωσ’ αμέσως στη ζωή να με πειράζει κάτι.
Κομάρες εις τα γόνατα, στην κεφαλή ζαλάδα, τα κόκκαλά μου στο κορμί να με πονούν αράδα.
Ανήφορο κατήφορο να μη μπορώ να βγάλω, το ‘να μου δόντι να πονεί και να μου βγαίνει τ’ άλλο.
Τα μάτια μου μικράνανε κι όσο κι ανέ γρυλλώνω, δεν το θωρώ το όμορφο να το ποκαμαρώνω.
Και βάνω συνεχώς γυαλιά κι αλλάσσω τό ’να τ’ άλλο, ούτε με τό ’να συντηρώ ούτε θωρώ με τ’ άλλο.
Και μού ’ρχεται και τα γυαλιά να πιάσω να τα σπάσω, να βλαστημώ τη μοίρα μου σαν ήθελα γεράσω.
Κι ύστερα πάλι να σκεφτώ είντα ’χω καμωμένα, που ντρέπομαι να τα γροικώ και να τα γράφει η πέννα,
Και να του πω του Δερμιτζή, γύρευε τη δουλειά σου, μην κυνηγάς το θηλυκό και κάτσε μπλιο στ’ αβγά σου.
Κι ευθύς καθίζω φρόνιμα κι αφήνω το κουτάλι, μα μόλις βλέπω θηλυκό ξαναγρυλλώνω πάλι.
Και λέω ευθύς την παροιμιά π’ όλος ο κόσμος λέει, ό,τι παθαίνει το κορμί η κεφαλή τα φταίει.
Κι ο λύκος κι αν εγέρασε κι άλλαξε το μαλλί ντου, ούτε τη γνώμη τ’ άλλαξε ούτε την κεφαλή ντου.
Μα πιο κακή, πιο ελεεινή, πιο τιποτένια αρρώστεια δεν είν’ απού τα γερατιά, Θε μου τση πέτρας δώσ’ τα.
Τση πέτρας που να τα βαστά γιατί ψυχή δεν έχει και τούτανέ τα άδικα να τα σηκώσει αντέχει.
ΙΙ
Ως είν’ η κάθε μας ματιά σπίθα κι ακτινοβόλη, έτσι και συντομότερη είν’ η ζωή μας όλη.
Κι όμως να θησαυρίζομε σ’ όλους μας είναι ύμνο, για να τραφεί η σάρκα μας πού ’ναι και θά ’ναι κτήνος.
Και μόνο μέσα στα χαρτιά παρέμεινε κι ετάφη. αυτό που δίδαξε ο Χριστός, αγάπη, μόνο αγάπη
Αγάπη σ’ όλες τις μεριές, σ’ όλες τις κατευθύνσεις, τότε θα λέγεσαι άνθρωπος κι ως άνθρωπος θα ζήσεις.

Τα σκαναρισμένα εξώφυλλα που προστέθηκαν είναι του Ιδομενέα από Ρέθυμνο και τον ευχαριστώ πολύ που συμβάλει στη προσπάθεια καταγραφής.

Φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).

 

125. PARLOPHONE 74137 ΛΙΑΠΗ ΕΛΕΝΗ- ΑΝΕΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ 1948

Λιάπη(Αναδιώτη) Ελένη- Ανεστόπουλος Γιώργος- Ρούβας Λάζαρος- Μωραΐτη Ε. PARLOPHONE 74137 Γύρω στου χωριού τ' αλώνια (Συρτός) - Χωριατοπούλα περδικομάτα (Τσάμικος) 1948- 78rpm- 10''

 

¨Το 1932 , ένας χωριανός, ο Παπαδημητρίου, έφερε στον Κονιάκο ένα γραμμόφωνο, το μοναδικό στο χωριό, κι' η Ελένη, που έμενε απέναντι, άκουγε με τις ώρες τα τραγούδια του γραμμοφώνου, τα κατέγραφε στο παιδικό της μυαλό και τα τραγουδούσε, και τα τραγουδούσε υπέροχα, όλοι είχαν να το πουν.
Όταν τέλειωσε το δημοτικό με άριστα φυσικά, ο Δάσκαλος κάλεσε τον πατέρα της και του είπε πως το κορίτσι έχει πολλές δυνατότητες και καλό θα ‘ταν να σπουδάσει, κι' ο κυρ Βαγγέλης καμαρώνοντας για την κόρη είπε στο Δάσκαλο πως κάτι θα κάνει για το κορίτσι και πως θα το ‘στελνε στην Αθήνα, όπου είχαν πάει τα μεγαλύτερα αγόρια του και δούλευαν, ενώ είχε και συγγενείς που θα νοιάζονταν για την Ελένη, η μάνα όμως ούτε ν' ακούσει δεν ήθελε, να στείλει τη μοναχοκόρη στην...ξενιτειά, κοριτσάκι πράμα, κι' ύστερα την είχε συντροφιά και βοηθό.

Τα δύσκολα χρόνια της κατοχής βρήκαν την Ελένη στην Αθήνα, εκεί στην Άνω Ν.Σμύρνη, όπου ο πατέρας της είχε πάρει οικόπεδο, και τ' αδέρφια της είχαν τις δουλειές τους, ενώ το χάρισμα της Ελένης είχε γίνει πια πολύ γνωστό, κι' όλοι την καλούσαν στις γιορτές να τραγουδήσει, κι' η Ελένη κοριτσάκι 16χρονο τότε, άκουγε τα τραγούδια και με το πρώτο τα τραγουδούσε, χωρίς βέβαια να γνωρίζει μουσική, είχε το χάρισμα, το μουσικό αυτί, το ένστικτο.
Η φήμη της βέβαια άρχισε ν' απλώνεται και πέρα απ' τον οικογενειακό και φιλικό περίγυρο, κι' όλοι έλεγαν πως πρέπει να την ακούσουν κάποιοι ειδικοί και να βρει το δρόμο της, έτσι κι' έγινε, εκεί στα 1942, ένας γνωστός μουσικός, ο Ανδρέας Χαρμαλιάς, απ' τα καλύτερα κλαρίνα της εποχής, ζήτησε να την ακούσει κι' αμέσως της πρότεινε να την πάει στο Ραδιοφωνικό σταθμό να την ακούσουν, έτσι κι' έγινε, πήγαν την άκουσαν κι' ενθουσιάστηκαν, έτσι άρχισε η συνεργασία της με το Ελληνικό Ραδιόφωνο, όπου γνώρισε και τον παλαιστή τον Θανάση Καμπαφλή, που τραγουδούσε δημοτικά τραγούδια και άρχισε να εμφανίζεται στις εκπομπές παραδοσιακής μουσικής του Σίμωνα Καρά, που είχε τακτικές εκπομπές Δημοτικού τραγουδιού στο ραδιόφωνο, ενώ το όνομά της είχε γίνει πια πολύ γνωστό στους κύκλους του Δημοτικού τραγουδιού, η φωνή της άρεσε πολύ κι' άρχισαν να την πλησιάζουν και να της γίνονται προτάσεις για να μπει στη δισκογραφία, ενώ παρότι είχε πάμπολλες προτάσεις δεν τραγούδησε επαγγελματικά σε μαγαζιά, ήταν επιλογή της.¨

Μέρος από το βιογραφικό της Ελένης Λιάπη, το οποίο θα βρείτε ολόκληρο στην ανάρτηση 65. Την συνοδεύει ο Γιώργος Ανεστόπουλος (βλέπε αναρτήσεις 50,65,103) στο κλαρίνο. Από τις λίγες φορές (προσωπική άποψη) που ο συρτός είναι καλύτερος από το τσάμικο και η φωνή της Λιάπη αντιπροσωπευτικό δείγμα Ρουμελιώτικου τραγουδιού.

Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).

 

124. LYRA LS 1060 ΜΑΛΛΙΑΡΑΣ ΒΑΪΟΣ- ΜΑΛΛΙΑΡΑ ΜΑΡΙΑ- ΣΑΜΙΟΥ ΔΟΜΝΑ 1965

Μαλλιάρας Βάϊος (Ο γητευτής του κλαρίνου)- Μαλλιάρα Μαρία- Σαμίου Δόμνα LYRA LS 1060 Συνφάδα (Αργό Καλαματιανό Μακεδονίας) - Γκάιντα (Συρτό Μακεδονίας) 1965- 45rpm- 7''

Ο Βάϊος Μαλλιάρας (βλέπε και ανάρτηση 39) γεννήθηκε στον Πυργετό το 1907 και καταγόταν από μουσική οικογένεια. Ο πατέρας του έπαιζε βιολί, ο θείος του κλαρίνο, άλλοι συγγενείς έπαιζαν φλογέρα και γκάιντα, ενώ ο αδερφός του ασχολήθηκε με το λαούτο. Στα δώδεκα σκαρώνει μόνος του μια φλογέρα από καλάμι και ακούγοντας το κελάηδισμα των πουλιών αρχίζει σιγά – σιγά να παίζει. Έπειτα στα δεκατέσσερα μαθαίνει πάλι μόνος του λαούτο αλλά το εγκαταλείπει γρήγορα. Ο πατέρας του, εν τω μεταξύ, τον στέλνει να μάθει την τέχνη του μαραγκού. Μετά του χτίστη. Όμως αυτός ανεβαίνει στις στέγες και παίζει φλογέρα. Το σαράκι τον έτρωγε να μάθει κλαρίνο.

Τα πρώτα μαθήματα κλαρίνου τα παίρνει από δυο «Τουρκόγυφτους», τον Τζιαμαλή και Χαλιαμπά που είχαν ξεμείνει στον Πυργετό. Πήγαινε λοιπόν κοντά σ’ αυτούς και παρακολουθούσε τα «πατήματά» τους. Στην αρχή «παρτσακλά», όπως ο ίδιος έλεγε. Ο ένας απ’ αυτούς γρήγορα αντιλήφθηκε τις αρετές στο παίξιμό του και του έλεγε «εσύ θα γίνεις μεγάλος μουσικός». Στα δεκάξι του αρχίζει και παίζει σε γάμους, σε πανηγύρια και στους καφενέδες των χωριών.

Ο Μαλλιάρας αρχίζει σιγά σιγά να γίνεται γνωστός. Η φήμη του απλώνεται πέρα από τον Πυργετό και τη γύρω περιοχή και φτάνει μέχρι τα χωριά των Φαρσάλων, της Καρδίτσας, των Τρικάλων κι ακόμη πιο πέρα. Σε ηλικία 26 χρόνων, το 1933, ηχογραφεί τα πρώτα του τραγούδια «Τ’ Αρβανιτοβλάχικο» και την «Ιτιά», κάνοντας την αρχή μιας λαμπρής πορείας που θα συνεχιστεί για 45 περίπου χρόνια. Συνεργάζεται με τις πιο μεγάλες δισκογραφικές εταιρίες και αποκτά φήμη και δόξα. Παρόλα αυτά δε θα γίνει ποτέ πλούσιος.

Ηχογράφησε σε δίσκους καραγκούνικα, βλάχικα, σαρακατσάνικα, νησιώτικα, μακεδονικά, ρουμελιώτικα τραγούδια εκτελεσμένα με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο. Υπάρχουν τρεις χιλιάδες δίσκοι περίπου, αριθμός εκπληκτικός. Παράλληλα γράφει και δικά του τραγούδια για την Αννούλα, τη Μαρία, την Όλγα. Με τον Θεοχάρη Παντίδη γράφει το πολυτραγουδισμένο «Ωραία είναι η νύφη μας» και άλλα τραγούδια γάμου. Ο Ηλίας Ερίνης είναι αυτός που έγραψε τα περισσότερα τραγούδια για τον Μαλλιάρα.

Συμμετέχει στις γνωστές δισκογραφίες «Τραγούδια του Λόγγου» και «Ελληνική Λεβεντιά». Στα πρώτα του βήματα συνεργάζεται με οργανοπαίκτες της περιοχής. Στην μεταπολεμική περίοδο ο Μαλλιάρας είναι πλέον καταξιωμένος καλλιτέχνης. Συνεργάζεται με πολύ γνωστά ονόματα μουσικών απ’ όλη την Ελλάδα: το Γιώργο Κόρο, τη Ρόζα Εσκενάζυ, τη Νίτσα Τσίτρα κ.α. Ακολουθούν ταξίδια στο εξωτερικό, όπως στον Καναδά και την Αυστραλία όπου παίζει για τους έλληνες της ξενιτιάς. Το 1965 ο μπάρμπα Βάϊος φεύγει για την Αυστραλία, στα παιδιά του, που είναι μετανάστες. Κάθεται για 9 μήνες, δεν αντέχει, του λείπει η ελληνική γη και αποφασίζει να επιστρέψει. Το 1970 παθαίνει ημιπληγία, αλλά εξακολουθεί να παίζει. Το 1975 πέφτει αναίσθητος, ενώ παίζει σε ένα γάμο. Από τότε αφήνει το κλαρίνο εντελώς, αλλά τον μαραζώνει ο καημός ότι δεν έχει ολοκληρώσει ακόμα το έργο του.

Η πρωτοχρονιά του 1988 θα είναι διαφορετική για ολόκληρο το μουσικό κόσμο. Ο Βάϊος Μαλλιάρας σβήνει στον Πυργετό. Το έργο του θα μείνει παντοτινά για να θυμίζει το μεγάλο λαϊκό καλλιτέχνη. Όλος ο Πυργετός για δυο μέρες σείεται στους ρυθμούς του κλαρίνου, θρηνεί με τις μοναδικές μελωδίες που συνέθεσε ο μπάρμπα Βάϊος. Οι φίλοι και σύντροφοί του τον οδηγούν με κλαρίνα και βιολιά στην τελευταία του κατοικία, εκπληρώνοντας με τον τρόπο αυτό την τελευταία επιθυμία του γέροντα. Τον αποχαιρετούν με ένα τραγούδι-μοιρολόι από το στόμα του Κώστα Πέτκου:

Εγώ στον ήλιο ορκίστηκα

Ποτέ μην τραγουδήσω

Μ’ απόψε για το φίλο μου

Τον Βάιο το Μαλλιάρα

Θα πω τραγούδι θλιβερό…

Στο σημερινό δισκάκι έχει την επιμέλεια η Δόμνα Σαμίου και η σύνθεση είναι της Μαρίας Μαλλιάρα, σύντροφος του Βάϊου. Με τους τίτλους που δίνουν στους καλλιτέχνες δεν τα πάω και τόσο καλά, αλλά τον τίτλο ¨ο γητευτής του κλαρίνου¨, τον δικαιολογεί μια χαρά ο Βάϊος Μαλλιάρας.

Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).

 

 

 

123. POLYDOR 54 728 ΧΡΙΣΤΟΥΛΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ (ΤΣΙΣΜΕΤΖΗΣ)- ΜΑΡΚΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ 1963

Χριστουλάκης Γιώργος (Τσισμετζής)- Μαρκογιαννάκης Ευάγγελος (Μαρκοβαγγέλης) POLYDOR 54 728 Κοιμούνται οι πόνοι του κορμιού (Συρτός) - Πέτρα θα κάνω την καρδιά (Πεντοζάλι) 1963- 45rpm- 7''

Ο Χριστουλάκης Γιώργος ή Τσισμετζής γεννήθηκε στους Αρμένους Ρεθύμνου όπου και διατηρούσε καφενείο για αρκετά χρόνια. Η γυναίκα του ήταν από την Μυτιλήνη, όπου αργότερα μετακόμισαν μόνιμα. Έπαιξε λύρα σε αρκετές εκδηλώσεις όπως μαρτυρούν και οι φωτογραφίες.

Δισκογραφικά εμφανίζεται με τον κοντοχωριανό του τον Μαρκοβαγγέλη (βλέπε αναρτήσεις 32,68,82,104,109), από το Σπήλι Ρεθύμνου, πάντα στο λαούτο. Συνεργάστηκε μαζί του σε δυο δισκάκια 45 στροφών στην Polydor (το πρώτο είναι η σημερινή ανάρτηση).

Στα δύο αυτά δισκάκια επειδή δεν αναγράφεται ο λυράρης στις ετικέτες και λόγο του λάθους στους καταλόγους του Μανιάτη για την Ελληνική δισκογραφία, επικρατούσε η άποψη (λανθασμένα) ότι λύρα έπαιζε ο Θανάσης Σκορδαλός. Στο φάκελο θα βρείτε τους καταλόγους του Μανιάτη σε φωτογραφία, που αναφέρουν το όνομα του Σκορδαλού.

Δυστυχώς είναι δύσκολο να βρούμε περισσότερα βιογραφικά στοιχεία για τον Τσισμετζή γιατί δεν έχουν απομείνει απόγονοι του. Τις φωτογραφίες και τα βιογραφικά στοιχεία τα οφείλουμε στον Ιδομενέα Παπαδογιάννη, συγχωριανό του Τσισμετζή και τον ευχαριστώ πολύ για την βοήθεια που προσφέρει στην προσπάθεια καταγραφής της Κρητικής μουσικής.  

Ο δαίμων του τυπογραφείου χτύπησε και την Polydor και όπως θα καταλάβετε η Α πλευρά είναι το συρτό και η Β ο πεντοζάλης, με τους αντίστοιχους τίτλους.    

Φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).