Ξυλούρης Νίκος (Ψαρονίκος- Ο Αρχάγγελος της Κρήτης)- Ξαρχάκος
Σταύρος COLUMBIA SCDG 4133 Διόνυσε καλοκαίρι μας - Αυτόν τον κόσμο τον καλό 1972-
45rpm- 7''
«Το LP ¨Διόνυσε καλοκαίρι μας¨ είναι η πρώτη δισκογραφική συνεργασία
του Νίκου Ξυλούρη με τον Σταύρο Ξαρχάκο. Οι δυο τους θα συνδεθούν από εδώ και
κάτω πολύ στενά όχι μόνο στο τραγούδι, αλλά και στη ζωή και θα υπογράψουν
μερικές από τις πιο σημαντικές στιγμές της ελληνικής μουσικής. Ο συνθέτης θα
σταθεί δίπλα στον αείμνηστο λυράρη και σε όλη την επώδυνη περιπέτεια της υγείας
του που θα καταλήξει στο πρόωρο τέλος του τον Φεβρουάριο του 1980.
Με αυτή τη δουλειά που κυκλοφόρησε το φθινόπωρο του 1972 (ο δίσκος,
το 45άρι το 1973), ο Σταύρος Ξαρχάκος ανοίγει ένα νέο κύκλο στη συνθετική του
πορεία. Αφήνει πίσω του τα λαϊκά με τα οποία έγινε κυρίως γνωστός στη δεκαετία
του '60 και αρχίζει να πειραματίζεται σε νέους «δρόμους». Μια προσεκτική και σε
βάθος ακρόαση του δίσκου, δίνει τη δυνατότητα στον ακροατή ν' αντιληφθεί ότι ο
συνθέτης χρησιμοποιεί έναν «ηλεκτρικό» ήχο που εκείνη την εποχή είχε ήδη
αρχίσει να κάνει αισθητή την παρουσία του.
Την εποχή που κυκλοφόρησε δε σημείωσε σημαντική επιτυχία. Πρώτο απ'
όλα τα τραγούδια του δίσκου, το πασίγνωστο «Αυτόν τον κόσμο τον καλό» που
γράφτηκε για το θεατρικό έργο του Βασίλη Ανδρεόπουλου «Έϊ! Νοικοκυραίοι» που
ανέβηκε στο θέατρο «Όρβο» από το θίασο του Στέφανου Ληναίου και της Έλλης
Φωτίου. Μετέπειτα ήρθε η σειρά και των υπόλοιπων τραγουδιών…
Ο Σταύρος Ξαρχάκος γεννήθηκε στις 14 Μαρτίου 1939, στο κέντρο της
Αθήνας. Κατάγεται από τη Λακωνική Μάνη. Μεγαλώνοντας σε μία γειτονιά της
πρωτεύουσας, όπου άνθιζαν οι τέχνες, ήλθε σε επαφή με το λαϊκό και το ρεμπέτικο
τραγούδι, αλλά και με το ευρωπαϊκό, που ακουγόταν στο ραδιόφωνο, ενώ
επηρεάστηκε έντονα από την εκκλησιαστική μουσική. Μουσικά ερεθίσματα έλαβε και
από τη γιαγιά του, που έπαιζε κιθάρα και τραγουδούσε μαζί άριες από όπερες και
καντάδες. Από μικρή ηλικία επέδειξε ενδιαφέρον για τη μουσική και παρακολούθησε
μαθήματα βιολοντσέλου και πιάνου. Στις αρχικές σκέψεις του ήταν να ασχοληθεί με
την κλασσική μουσική, ωστόσο από πολύ νέος έγραψε μουσική και τραγούδια για το
θέατρο και τον κινηματογράφο, γνωρίζοντας πολύ γρήγορα την επιτυχία και
καταξίωση από τις αρχές της δεκαετίας του 60.
«Ήμουν αλητάμπουρας, ο πιο άτακτος μαθητής. Στο Γυμνάσιο έπαιρνα
συνέχεια αποβολές. Με είχε σώσει όμως ότι επειδή τραγουδούσα πάρα πολύ ωραία και
έπαιζα και κιθάρα με είχαν ανάγκη οι καθηγητές κάθε 28η Οκτωβρίου και 25η
Μαρτίου και βέβαια στο τέλος της χρονιάς. Είχα βρει και είχα δημιουργήσει με
δυο- τρία άλλα παιδιά ένα συγκρότημα, οπότε έτσι γλίτωνα πάρα πολλά πράγματα…
Τότε τα σχολεία διαχωρίζονταν σε κλασικό και πρακτικό. Πήγαινα σε κλασικό,
γιατί δεν τα πήγαινα καθόλου καλά με τα Μαθηματικά, τη Χημεία και τη Φυσική,
καθόλου καλά. Σε αντίθεση, τα πήγαινα καλά με την Ιστορία, τα Θρησκευτικά, τα
Αρχαία Ελληνικά, αλλά η διαγωγή ήταν κοσμία», είχε πει σε μια σπάνια
συνέντευξη που είχε δώσει στους μαθητές της σχολικής εφημερίδας «Το Κουνούπι»
του 1ου Δημοτικού Σχολείου Νέου Ψυχικού.
Το 1958 εισήχθη στο Ωδείο Αθηνών, στο οποίο πραγματοποίησε τις πρώτες
του σπουδές στην μουσική. Το 1968, ενώ βρισκόταν σε μία ιδιαίτερα παραγωγική
στιγμή της καριέρας του, επιδιώκοντας να εξελίξει τη μουσική του και να
διευρύνει τις γνώσεις του, αποφάσισε να σπουδάσει μουσική και σύνθεση στο
Παρίσι, ως μαθητής της κορυφαίας Γαλλίδας μουσικολόγου και παιδαγωγού Nadia Boulanger,
έως και το 1973.
Το 1978, επιθυμώντας να μελετήσει την τεχνική της κλασικής μουσικής
και να εντρυφήσει στην αρμονία, τη σύνθεση και τη διεύθυνση ορχήστρας,
αποφάσισε να συνεχίσει τις σπουδές του στη Σχολή Juilliard, στη Νέα Υόρκη,
ύστερα από παρότρυνση του Leonard Bernstein, με τον οποίο αλληλογραφούσε,
αφότου τον έφερε σε επαφή μαζί του ο Kimon Friar, διεθνούς φήμης ακαδημαϊκός
και μεταφραστής του έργου του Νίκου Καζαντζάκη. Στη σχολή Juliard μαθήτευσε
δίπλα στο συνθέτη David Diamond, για τρία χρόνια. Δίπλα στον Bernstein
διδάχθηκε ανάλυση παρτιτούρας, για δύο χρόνια και διηύθυνε πολλά κονσέρτα.
Ενδεικτικά αναφέρεται η συναυλία που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη, στην οποία
διηύθυνε τη Συμφωνική Ορχήστρα της πόλης….»
Μικρό το αφιέρωμα στον μεγάλο Σταύρο Ξαρχάκο, με αφορμή το σημερινό
45άρι του Νίκου Ξυλούρη. Σίγουρα δεν το λες παραδοσιακό αλλά είναι Ψαρονίκος
οπότε ανήκει στην δισκογραφία του. Σφήνα έχω βάλει και δυο βίντεο του Νικόλα
από αυτά που τα βλέπεις και νοσταλγείς την Κρήτη και τον Ψαρονίκο. Την παλιά
εεεε…..και ¨εκείνο¨ τον κόσμο τον καλό που λέει και το τραγούδι.
Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).
