Επιστροφή στα Κρητικά δισκάκια, σήμερα, με ένα split ¨Ανωγειανό¨ 45άρι
της Πανιβαρ. Στην πρώτη πλευρά ο Βασίλης Σκουλάς με ένα ¨Μαλεβιζιώτη¨ και στη
δεύτερη πλευρά ο Γιωργαντός (Γιώργης Καλομοίρης) στο μοναδικό 45άρι του στην Panivar.
¨1000 μαχαίρια και σπαθιά¨τραγουδάει ο
Γιωργαντός, που ξεκινάει με απόσπασμα από ¨Ερωτόκριτο¨ και συνεχίζει με το ομώνυμο
συρτό. Για τους δυο καλλιτέχνες έχουμε αναφερθεί σε παλαιότερες αναρτήσεις
οπότε ακολουθούν σύντομα βιογραφικά για τον καθένα.
«Ο Βασίλης Σκουλάς γεννήθηκε στ' Ανώγεια Ρεθύμνου το 1946, σ' ένα
χώρο και μια μεγάλη οικογένεια με παράδοση στη μουσική και γενικότερα στις
τέχνες. Εγγονός του Μιχάλη Σκουλά, σπουδαίου λυράρη της εποχής του και γιος του
γνωστού λαϊκού ζωγράφου Αλκιβιάδη Σκουλά ή Γρυλιού. Αρχίζει να μαθαίνει λύρα στα
επτά του χρόνια και σε ηλικία μόλις 16 ετών κατορθώνει να καθιερωθεί ως ένας
από τους πρώτους λυράρηδες και τραγουδιστές του νησιού, χαράζοντας ήδη μια δική
του πορεία στην κρητική μουσική παράδοση.
Στο κατώφλι 50 χρόνων (και άνω) συνεχούς και λαμπρής πορείας στο χώρο τόσο του
παραδοσιακού όσο και του σύγχρονου κρητικού τραγουδιού, ο Βασίλης Σκουλάς έχει
να επιδείξει μια μεγάλη σειρά επιτυχημένων καλλιτεχνικών εμφανίσεων, κοινωνικών
και πολιτιστικών, από Αμερική ως την Αυστραλία, τον Καναδά και την Γερμανία,
καθώς επίσης και στα στέκια που κατά καιρούς δημιούργησε για τη φιλοξενία της
κρητικής μουσικής.
Θα πρέπει να σημειωθεί ακόμα ότι πέρα από τη γενικότερη προσφορά του στην
κρητική μουσική, ο Βασίλης Σκουλάς καθιέρωσε ειδικότερα τις Ανωγειανές
κοντυλιές με το μοναδικό εκφραστικό του τρόπο και ταυτόχρονα έγινε ο φορέας
επικοινωνίας με τον υπέροχο μαντιναδολογικό πλούτο του τόπου μας.
Ηχογραφεί για πρώτη φορά το 1965 με συμμετοχή σε δίσκο 45" που περιείχε
κοντυλιές με τον Θαν. Σταυρακάκη και τον Νίκο Ξυλούρη, ακολουθεί ο πρώτος
δίσκος 33" το 1969, όμως η σημαντικότερη δισκογραφική παρουσία και η αρχή
της συνεργασίας του με έντεχνους Έλληνες συνθέτες αρχίζει για το Βασίλη Σκουλά
το 1980.
Ο Βασίλης Σκουλάς συνεχίζει ακόμα και σήμερα, με το ίδιο πάθος και
μεράκι της νιότης, να δημιουργεί.»
«Ο Γιώργης Καλομοίρης (Γιώργαντος) γεννήθηκε στα Ανώγεια το 1931. Τα
πρώτα βήματα στη μουσική, έγιναν από μικρό παιδί, στο Περαχώρι, εκεί που όλοι
οι μερακλήδες του χωριού, στην παρέα του; έπαιρναν μαζί και τους πιτσιρικάδες
λυράρηδες, για να συμμετέχουνε και αυτοί, σε κείνη την πανδαισία της
αντιστοίχησης των συναισθημάτων. Ο Στραβός (Πασπαράκης Μανόλης), ο Κουρκούτης
(Μανουράς Γιώργης), ο Κίτσος (Ξυλούρης ο Γιώργης), και ο Σωκράτης ο
Κοκορδούλης, είναι οι πρώτοι παλιοί λυράρηδες της εποχής που επηρέασαν τον
Καλομοίρη το Γιώργη.
Ήταν ο Γιωργαντός μόλις 12 χρονών που έπαιξε για πρώτη φορά λύρα, με τους
μερακλήδες σε παρέα. Οι συνθήκες μέσα στην κατοχή, για ένα παιδί μόλις 12-13
χρονών, δεν ήταν οι κατάλληλες για να αποδώσει στη "θεά Λύρα", αλλά
έχοντας δίπλα του, σε όλο το χωριό αυτούς τους αγγέλους μερακλήδες, δεν
μπορούσε παρά να επηρεασθεί και να γενεί αποδέκτης, των συναισθημάτων του
λαϊκού πολιτισμού και της ευαισθησίας που κουβαλάει ο Ανωγειανός και να
διδαχθεί από τους γλεντζέδες, που ανάθρεφαν τόσους και τόσους καλλιτέχνες.
Το πρώτο επαγγελματικό γλέντι έγινε στ' Ανώγεια το 1948, σ' ένα γάμο και
έπαιξαν μαζί με τον αξέχαστο Νίκο Ξυλούρη που σαν κοπέλια ετότεσας μαθαίνανε
μαζί τη λύρα. Ήταν η απαρχή της προοπτικής του καλλιτέχνη, για να ξεπεράσει τα
σύνορα του χωριού και άρχισε να κατεβαίνει στο Ηράκλειο, στην Πεδιάδα, στο Μονοφάτσι,
στο Ρέθυμνο και σ' όλη την Κρήτη. Πρώτη φορά παίζει στο Ηράκλειο, στου Χαρίλαου
την ταβέρνα στον Πόρο. Στη συνέχεια έπαιξε στο πρώτο Κρητικό κέντρο του
Ηρακλείου στον "Ερωτόκριτο". Ο Καλομοίρης ο Γιώργης είναι από τους
πρώτους λυράρηδες στο Ηράκλειο, που επέβαλαν τη λύρα και γενικότερα την Κρητική
Μουσική την δεκαετία των ονείρων, της ευαισθησίας, των τεχνών και των γραμμάτων,
την δεκαετία του 60.
Στην συνέχεια η Κρήτη της Αθήνας, το 1970 τον "απέσπασε"
προσφέροντας για εφτά χρόνια την σφραγίδα του στη Κρητική μουσική, στην Αττική
στα Κρητικά κέντρα "Κονάκι" και "Αγρίμια" και ξαναγιαέρνει
στο Ηράκλειο το 1977 στο "Λιμενικό Περίπτερο" όπου μέχρι και το 1995,
δημιουργεί ένα στέκι των μερακλήδων της Κρητικής Μουσικής.
Ο Καλομοίρης ο Γιώργης, σε όλη του τη διαδρομή, συνεργάστηκε με
κορυφαίους λαγουθιέρηδες. Πρώτος δίσκος του, 78 στροφών, το 1958 με το
εκπληκτικό τραγούδι "Έγινες μάγισσα για με" και "Δυστυχισμένος
βρίσκομαι", επόμενος δίσκος 78 στροφών "Κυπριωτοπούλα μου" το
1959, δίσκους μικρούς 45 στροφών έγραφε από το 1958 μέχρι και το 1968 γύρω
στους 50.
Όμως δεν πρέπει να ξεχάσουμε να αναφερθούμε, πως το ταξίδι της
μετανάστευσης των Ελλήνων εκείνες τις δύσκολες δεκαετίες, έφερε πολλούς
καλλιτέχνες της Κρητικής μουσικής κοντά στην Κρήτη του Καναδά, την Κρήτη της
Αμερικής την Κρήτη της Αυστραλίας και στην Κρήτη της Ευρώπης. Εκεί βρέθηκε ο
Γιώργης με τους συνεργάτες του, μεταφέροντας την γλυκιά ζεστασιά και την
ευαισθησία, που χωρίς αυτήν οι Κρήτες όπου και να 'ναι αισθάνονται ορφανοί.»
