Μαρκογιαννάκης Γεώργιος
(Μαρκογιώργης)- Καλογρίδης Γεώργιος- Μαρκογιαννάκης Ευάγγελος (Μαρκοβαγγέλης) MUSIC BOX MB 532 Η μοίρα μου με δίκασε
(Συρτό) - Κρητικά πεντοζάλια 1964- 45rpm- 7''
Ο Γιώργης Μαρκογιαννάκης γεννήθηκε το 1906 στο Σπήλι Αγ.Βασιλείου
Ρεθύμνης. Ήταν ιδιοκτήτης καφενείου, στις ηρωικές και αθάνατες εποχές που το
Σπήλι, ήταν το χωριό που ανάθρεψε και ανάδειξε μεγάλους λυράρηδες, λαουτιέρηδες
και χορευτές, που η μουσική τους διαδρομή άφησε την σφραγίδα τους.
Ο αξέχαστος «πατριάρχης» της πολυμελούς μουσικής οικογένειας των
Μαρκογιάννηδων, ο αξέχαστος λαϊκός αυτοδίδακτος λυράρης, του γλεντιού και της
παρέας Γιώργης Μαρκογιαννάκης ή γνωστότερος ως Μαρκογιώργης.
Σε όλες τις παρέες και τις γιορτές του χωριού δήλωνε πάντα παρών, ποτέ
δεν κουράζονταν, αντίθετα ξεκουράζονταν με την διάθεση των μικρών και μεγάλων
χωριανών του. Ήταν ο αυτοδίδακτος καλλιτέχνης που στα δύσκολα χρόνια καλούνταν
σε πανηγύρια χωριών με συνοδούς στο λαούτο τους γιούς τους, σήμερα καταξιωμένους
εκτελεστές αλλά στην ανάγκη και ντόπιους που γνώριζαν όπως-όπως «να του κρατούν
πάσο». Όταν, μάλιστα, υπήρχε αδυναμία, επιστρατεύονταν ακόμη και νέοι του
χωριού, μαθητές του γυμνασίου τότε, που κάποιες μέρες τα απογεύματα ή τα βράδια
της βδομάδας, δοκίμαζαν πλάι του το ταλέντο τους (αν είχαν) συνοδεύοντάς τον με
το λαούτο.
Ορισμένοι από αυτούς, μάλιστα, αργότερα, έπαιξαν μαζί του σε
πανηγύρια, σε γάμους ή σε βαφτίσια σε κοντινά χωριά.
Ωστόσο, είναι πολλές εκείνες οι φορές, που σε αυτές τις
γιορτές, κάποιοι που «δέρνονταν» ανηλεώς από την ανέχεια, «του έδιναν
παραγγελιά χορού και στο τέλος του πλήρωναν το χάρισμα για τον σκοπό που έπαιξε
για εκείνους, με μια μπάλα άχυρα για το γαϊδουράκι που τον μετέφερε με το
μουσικό όργανο στο χωριό». Έμεινε, λοιπόν, ακόμα και σήμερα οι πολλοί να
θυμούνται και να κουβεντιάζουν την παραγγελιά: «Μαρκογιώργη παίξε μου για μπάλα
άχερα!»
Ήταν ο άνθρωπος, ομολογείται σήμερα, που «γλέντησε όλο το Σπήλι
μέχρι το τέλος της ζωής του, γυρνούσε από το Σάββατο το βράδυ μέχρι να φωτίσει
η Κυριακή και έφευγε γιατί όπως έλεγε έπρεπε να πάει στην εκκλησία και να
μεταλάβει». Κάθε κάτοικος που γλέντησε για χρόνια μαζί του, μπορεί να
απαριθμήσει δεκάδες περιστατικά, πολλά ξεκαρδιστικά και ασύλληπτα, από τις
παρέες και τα πανηγύρια που τον διασκέδασε με τη λύρα του.
Από το Σπήλι, ξεκίνησε την εβδομηντάχρονη καριέρα του στην Κρητική
λύρα, ο αείμνηστος Μαρκογιώργης,
που φεύγοντας από τη ζωή, άφησε πέντε γιους, που όλοι τους γνωρίζουν να παίζουν
Κρητικά όργανα (Μαρκογιάννης-λαούτο, Μαρκοβαγγέλης-λαούτο, Χαράλαμπος-λύρα,
Στέλιος-λαούτο και Κώστας-λαούτο) και τρείς κόρες (εκ των οποίων η Αθηνά, στο
επάγγελμα δασκάλα έπαιζε μαντολίνο).
Στο καφενείο του Μαρκογιώργη γινόντουσαν όλα τα μεγάλα γλέντια
εκείνης της εποχής. Εκεί ο Γιώργης έπαιζε την λύρα του για τους θαμώνες. Ο
Μαρκογιάννης σε ηλικία πέντε ετών βρισκόταν στο καφενείο και τον άκουγε. Ένα
βράδυ γύρω στο 1934, όπου ο Μαρκογιάννης ήταν μόλις 8 ετών ο πατέρας του
(Μαρκογιώργης), του έδωσε το λαούτο και του έδειξε κάποιες κινήσεις που έπρεπε
να κάνει για να τον συνοδέψει. Αυτό ήταν το βάπτισμα του πυρός, για το πρώτο
από τα παιδιά του Μαρκογιώργη και η συνέχεια λίγο πολύ γνωστή με την πορεία
τους. Ο Θανάσης Σκορδαλός, επίσης, ήταν πρώτος ξάδελφος με τον Μαρκογιώργη και
αρκετοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι επηρεάστηκε στα πρώτα του βήματα.
Στο σημερινό δισκάκι, ο Μαρκογιώργης είναι στη λύρα, στο λαούτο ο
γιός του Μαρκοβαγγέλης και στο τραγούδι ο Καλογρίδης Γιώργος (βλέπε και
ανάρτηση 32). Το τραγούδι ¨Κρητικά πεντοζάλια¨, το συναντάμε και στη (stereo) συλλογή
της Music-Box ¨Η Κρήτη και τα τραγούδια της¨, που πολλοί κάνουν το λάθος να
θεωρούν δίσκο του Νίκου Ξυλούρη, επειδή τα περισσότερα τραγούδια ανήκουν σε
αυτόν. Εξαιρετικά, το παίξιμο του Μαρκογιώργη και η φωνή του Καλογρίδη. Για τον
Μαρκοβαγγέλη ούτε λόγος νομίζω. 
Να ευχαριστήσω (άλλη μια φορά), τον Κλεάνθη Ατσαλάκη για πληροφορίες
που μας παρείχε.
Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).
