Δευτέρα 24 Ιουλίου 2023

312. ODEON GA 1515 ΚΥΡΙΑΚΑΤΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ 1927

Κυριακάτης Γιάννης ODEON GA 1515 Η Ετιά (Τσάμικο) - Φεγγαράκι (Τσάμικο) 1927- 78rpm- 10''
«Ο Γιάννης Κυριακάτης γεννήθηκε το 1884 στην Παπαρούγια (Λεύκα) Βοιωτίας.
Ως νέος έπαιζε καραμούζα. Ένας από τους σημαντικότερους οργανοπαίκτες του κλαρίνου και ίσως ο πρώτος που απέκτησε μουσική παιδεία.
Το 1906 μετανάστευσε στην Αμερική, όπου η γνωριμία του με τον σμυρνιό βιολονίστα Γ. Θεολόγο και μέσω αυτού με τον Νικολό Ζάμπο, Ούγγρο κλαρινετίστα του Ωδείου της Νέας Υόρκης, άλλαξαν τη ζωή του. Σπούδασε μαζί τους μουσική για επτά χρόνια διαμορφώνοντας ένα πλούσιο ρεπερτόριο με «χόρες» και «ντόϊνες» και ένα μοναδικό ύφος παιξίματος που τον έκανε περιζήτητο στην ελληνική ομογένεια και όχι μόνον. Ξεκίνησε από τη Jazz μουσική και αργότερα ασχολήθηκε με την Ελληνική. Εκτός από κλαρίνο έπαιζε και άλλα όργανα.
Αργότερα ίδρυσε με την κυρία Κούλα την δισκογραφική εταιρεία «Πανελλήνιον». Επέστρεψε στα Βάγια και παντρεύτηκε την Ευαγγελία το 1928. Δίδαξε (δωρεάν;) διαμορφώνοντας τη «σχολή Κυριακάτη» (μαθητές του ο ανιψιός του Συμεών Κυριακάτης και ο Γιάννης Μελισσάρης).
Στην Αθήνα βρέθηκε το 1925 και έπαιξε στο αθηναϊκό κέντρο «Έλατος». Ταυτόχρονα δημιούργησε δισκογραφία και διετέλεσε παραγωγός της Columbia, αναβαθμίζοντας τη θέση του κλαρίνου στην αθηναϊκή ελίτ. «Το ύφος, η χροιά της ερμηνείας του και τα μελωδικά ποικίλματά του είχαν μεγάλη επιρροή στους νεότερους καλλιτέχνες στην Ελλάδα».
Ήταν της σειράς Καρακώστα-Γιαούζου και στην εποχή του ήταν ο πλέον επώνυμος. Ήταν αυτός που έμαθε τους Αθηναίους να ακούνε κλαρίνο! Αυτός και ο Γιαούζος θεωρούνταν καλύτεροι του Καρακώστα στο ότι έπαιζαν από όλους τους τόνους και είχαν μεγαλύτερο ρεπερτόριο.
Άνθρωπος ευγενής και επιβλητικός, με ιδιαίτερο κύρος, δεν έμοιαζε με κανέναν από τους μουσικούς της εποχής του. Απεβίωσε το 1957 στα Βάγια Θηβών.»
Δυο οργανικά τσάμικα από τον Κυριακάτη στο σημερινό γραμμοφωνικό δίσκο. Η ¨Ετιά¨ με ίδιο αριθμό μήτρας (Go 5482) έχει κυκλοφορήσει επίσης από Odeon στο GA 1249.
Στη άλλη πλευρά το ¨Φεγγαράκι¨, ένα τσάμικο που ο δεύτερος του χορού (δεν ενδείκνυται για βουτυράτους που λέει και ο Αθηνόδωρος Προύσαλης), πρέπει να κρατάει γερά τον πρωτοχορευτή γιατί σηκώνει πολλές φιγούρες (σίγουρα και η Ετιά) με τα τσαλίμια που κάνει στο κλαρίνο ο ¨μάστορας¨ Κυριακάτης. Πραγματικά το παίξιμο είναι δεξιοτεχνικό.
Τον Κυριακάτη τον συνόδευαν  συνήθως οι: Κεφάλης Φ. στο λαούτο και στο τσίμπαλο ο Ζαχάρης Ν. και αποτελούσαν το τρίο Κυριακάτη αλλά στην Αμερική. Στο σημερινό δίσκο δεν έχουμε πληροφορίες για αυτούς που συνοδεύουν (παίζει και να χόρευαν την ώρα της ηχογράφησης).
Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).