Μπίλης (Τσιμπλάκης)
Γεώργιος- Μπαρδάνης (Σταματογιάννης) Ιωάννης- Θεοδόσης- Βαβουλά Αγγελική-
Χρυσίνης Στέλιος ΑΙΓΑΙΟΝ ΑΙ-04 Του σκύλου το παράπονο (Μπάλος) - Γύρισε σβήσε
τη φωτιά (Συρτός) 1969- 45rpm- 7''
Ο Γιάννης Μπαρδάνης (Σταματογιάννης) γεννήθηκε το 1922 (ίσως και 1919) στην Απέραθο
(Απείρανθο) της Νάξου και πέθανε το 2010. Πατέρας
του ο Σταματομανώλης, από τους πρώτους λαγουτιέρηδες της Νάξου και αδερφός του
ο Σταμάτης Μπαρδάνης. Ο Σταματογιάννης φημολογείται ότι έπαιζε και λαούτο
καλύτερα από βιολί. Επίσης είχε μαθητές που συνέχισαν
επαγγελματικά το βιολί όπως ο Γεώργιος Πρωτονοτάριος ή Καλύμνιος.
Ο Βιολάτορας Γιάννης Μπαρδάνης (Σταματογιάννης) με ένα αλλιώτικο
ταξίμι για τον Μανώλη Γλέζο :
«Ένα ξημέρωμα, το Μάρτη του 1949, σε μια ψαροταβέρνα στο λιμάνι της
Χώρας, ξενυχτούσαν μερικοί ψαράδες παρέα με τον Σταματογιάννη να παίζει
περίτεχνα το βιολί του. Ο Σταματογιάννης όταν έπαιζε μιλούσε η ψυχή του, τα
μάτια του γέμιζαν δάκρυα και το βιολί του κελαηδούσε σαν αηδόνι.
Αρόδου στο λιμάνι έριξε άγκυρα το βαπόρι της γραμμής και μια μαούνα μετέφερε στο μόλο τους επιβάτες, μια παρέα χωριανούς κι έναν ταχυδρόμο πανοχωριανό με τ' αποδοσίδια του. Οι ταχυδρόμοι ήταν εκείνοι πού 'φερναν και τα νέα από τον Πειραιά. Εκείνο το ξημέρωμα έφεραν το κακό μαντάτο της απόφασης του στρατοδικείου, όπου μέρες πριν δικαζόταν ο Μανώλης Γλέζος. Η απόφαση ήταν θάνατος .
Νεκρική σιγή και παγωνιά απλώθηκε στο ταβερνάκι του λιμανιού. Οι ψαράδες άφωνοι
έσκυψαν τα κεφάλια και τα μάτια καρφώθηκαν στη γη. Το βιολί όμως δεν σώπασε, ο
Σταματογιάννης, απόκοσμος, βυθισμένος στους ήχους του ταξιμιού πού 'παιζε σα να
μην είχε επαφή με όσα συνέβαιναν, ξάφνου σηκώνεται με το βιολί κολλημένο στο
λαιμό του, το χέρι, που κρατούσε το δοξάρι, ασταμάτητα να ανεβοκατεβαίνει με
μαεστρία πάνω στις χορδές του βιολιού, παίζοντας το βαρύ λυπητερό ταξίμι και με
μάτια γεμάτα δάκρυα, που έτρεχαν ασταμάτητα στο πρόσωπο του, προχώρησε προς την
έξοδο της ταβέρνας, παραδομένος σ' ένα βαθύ ύπνο πού 'μοιαζε του θανάτου.
Οι ψαράδες, σοκαρισμένοι από το σκληρό μαντάτο, αλλά και από την αντίδραση του Σταματογιάννη, τον παρακολουθούν που σηκώθηκε να φύγει. Όμως ο Σταματογιάννης συνέχισε να προχωράει μπροστά κατ' ευθείαν προς τη θάλασσα, κατέβηκε στη μικρή αμμουδιά, έφθασε μπροστά στο κύμα, μα και πάλι δε σταμάτησε, αλαφροπατώντας μπήκε στο νερό, παίζοντας αδιάκοπα το ταξίμι του. Έτρεξαν όλοι ξωπίσω του, άφωνοι και συνεπαρμένοι, παρακολουθούσαν μαζί με τους λιγοστούς χαμάληδες του λιμανιού και τους ταξιδιώτες πού χαν βγει από το βαπόρι, τον υπνωτισμένο Σταματογιάννη να προχωράει μέσα στη θάλασσα και να συνεχίζει να παίζει, να παίζει.
Τούτο τον παράξενο ύπνο του βιολιτζή κανένας δεν είχε το δικαίωμα να τον
ταράξει.
Το λιμάνι, την ώρα της αυγής, αποκομμένο και ναρκωμένο ησύχαζε στους ήχους του βιολιού και στη μουρμούρα της θάλασσας, που σιγά σιγά τον κατάπινε όσο προχωρούσε, ώσπου φαινόταν μόνο το βιολί σηκωμένο ψηλά πάνω από το κεφάλι του, έτσι όπως το κρατούσε με το ένα χέρι και το άλλο να παίζει το δοξάρι. Κι έπαιζε σα να ήταν το τελευταίο που θα κατάπινε η θάλασσα.
Όταν ο Σταματογιάννης είχε πια σκεπαστεί ολόκληρος από το νερό μαζί με το βιολί του, που διακρινόταν όλο και λιγότερο, οι σοκαρισμένοι ψαράδες σαν από θαύμα ξύπνησαν από τη λήθη και κατάλαβαν πως ο Σταματογιάννης, στο άκουσμα του μαντάτου, επέλεξε μόνος του και με αυτόν τον τρόπο το τέλος της δικιάς του ζωής, τότε βούτηξαν χωρίς άλλη σκέψη στη θάλασσα να προλάβουν το κακό. Τον άρπαξαν μισολιπόθυμο, παγωμένο και τον έφεραν πίσω.
Ήταν μια πρωτόγνωρη, αντίδραση; μια διαμαρτυρία στο άδικο; Το μαύρο τούτο
μαντάτο, της καταδίκης σε θάνατο του Μανώλη, του δικού τους Μανώλη Γλέζου ως...
προδότη της πατρίδας, ήταν βαρύ.
Κείμενο της Κατερίνας Γιαννακά από το βιβλίο του Νίκου Λεβογιάννη "Νεότερη Ιστορία της Νάξου 1800-2000", τόμος β τεύχος 6 σελ. 237.
Το ίδιο κείμενο δημοσιεύτηκε στο Ημερολόγιο του Αρχιπελάγους 2020", εκδόσεις Ερίννη -Φιλιππότη».
Αρόδου στο λιμάνι έριξε άγκυρα το βαπόρι της γραμμής και μια μαούνα μετέφερε στο μόλο τους επιβάτες, μια παρέα χωριανούς κι έναν ταχυδρόμο πανοχωριανό με τ' αποδοσίδια του. Οι ταχυδρόμοι ήταν εκείνοι πού 'φερναν και τα νέα από τον Πειραιά. Εκείνο το ξημέρωμα έφεραν το κακό μαντάτο της απόφασης του στρατοδικείου, όπου μέρες πριν δικαζόταν ο Μανώλης Γλέζος. Η απόφαση ήταν θάνατος .
Οι ψαράδες, σοκαρισμένοι από το σκληρό μαντάτο, αλλά και από την αντίδραση του Σταματογιάννη, τον παρακολουθούν που σηκώθηκε να φύγει. Όμως ο Σταματογιάννης συνέχισε να προχωράει μπροστά κατ' ευθείαν προς τη θάλασσα, κατέβηκε στη μικρή αμμουδιά, έφθασε μπροστά στο κύμα, μα και πάλι δε σταμάτησε, αλαφροπατώντας μπήκε στο νερό, παίζοντας αδιάκοπα το ταξίμι του. Έτρεξαν όλοι ξωπίσω του, άφωνοι και συνεπαρμένοι, παρακολουθούσαν μαζί με τους λιγοστούς χαμάληδες του λιμανιού και τους ταξιδιώτες πού χαν βγει από το βαπόρι, τον υπνωτισμένο Σταματογιάννη να προχωράει μέσα στη θάλασσα και να συνεχίζει να παίζει, να παίζει.
Το λιμάνι, την ώρα της αυγής, αποκομμένο και ναρκωμένο ησύχαζε στους ήχους του βιολιού και στη μουρμούρα της θάλασσας, που σιγά σιγά τον κατάπινε όσο προχωρούσε, ώσπου φαινόταν μόνο το βιολί σηκωμένο ψηλά πάνω από το κεφάλι του, έτσι όπως το κρατούσε με το ένα χέρι και το άλλο να παίζει το δοξάρι. Κι έπαιζε σα να ήταν το τελευταίο που θα κατάπινε η θάλασσα.
Όταν ο Σταματογιάννης είχε πια σκεπαστεί ολόκληρος από το νερό μαζί με το βιολί του, που διακρινόταν όλο και λιγότερο, οι σοκαρισμένοι ψαράδες σαν από θαύμα ξύπνησαν από τη λήθη και κατάλαβαν πως ο Σταματογιάννης, στο άκουσμα του μαντάτου, επέλεξε μόνος του και με αυτόν τον τρόπο το τέλος της δικιάς του ζωής, τότε βούτηξαν χωρίς άλλη σκέψη στη θάλασσα να προλάβουν το κακό. Τον άρπαξαν μισολιπόθυμο, παγωμένο και τον έφεραν πίσω.
Κείμενο της Κατερίνας Γιαννακά από το βιβλίο του Νίκου Λεβογιάννη "Νεότερη Ιστορία της Νάξου 1800-2000", τόμος β τεύχος 6 σελ. 237.
Το ίδιο κείμενο δημοσιεύτηκε στο Ημερολόγιο του Αρχιπελάγους 2020", εκδόσεις Ερίννη -Φιλιππότη».
Ο Σταματογιάννης δισκογράφησε τρία 45άρια και ένα γραμμοφωνικό δίσκο.
Στο σημερινό δισκάκι παίζει εξαιρετικό βιολί και στις δυο πλευρές και αποφάσισα
να ασχοληθούμε πρώτα με αυτόν και ύστερα με τον Γιώργο Μπίλη που θα αναρτηθούν
αργότερα και άλλα δισκάκια του.
Ο Γιώργος Μπίλης (Γιώργος Τσιμπλάκης το κανονικό του όνομα),
γεννήθηκε στο Δαμαριώνα Νάξου. Υπήρξε άφθαστος ερμηνευτής, στιχοπλόκος και
σύνθετης πολλών νησιώτικων αλλά και σατυρικών τραγουδιών και παράλληλα,
ιδιοκτήτης της δισκογραφικής εταιρείας «Αιγαίον».
Έπαιζε λαούτο και ταίριαζε
στιχάκια ("κοτσάκια" τα λένε στη Νάξο) την ώρα που χορεύεις. Όσοι
γλέντησαν μαζί του στα πανηγύρια θα τους μείνει αξέχαστος.
Την δεκαετία του 60 και 70 δισκογράφησε περίπου είκοσι LP και πενήντα
45άρια. Πάρα πολλές ήταν και οι συνεργασίες του με διάφορους καλλιτέχνες.
Για τον Στέλιο Χρυσίνη έχουμε αναφερθεί σε παλαιότερες αναρτήσεις.
Βιογραφικά στοιχεία για την Αγγελική Βαβουλά και τον κιθαρίστα Θεοδόση δεν
κατάφερα να βρω.
Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).
