Πετρίδης Γώγος (Γιώργος- Ο Πατριάρχης
της Ποντιακής λύρας)- Θεοδωρίδης Χρύσανθος (Αηδόνι του Πόντου) COLUMBIA SCDG 3168 Μοιρολόγι (Οϊ. οϊ,
οϊ) -Εμέν και σεν που θα χωρίζ (Ομάλ) 1962- 45rpm- 7''
«Ο Γώγος Πετρίδης (1917 ή 1918-1984) ήταν ένας από τους πιο
σημαντικούς Πόντιους λυράρηδες. Αποκαλείται «ο Πατριάρχης της Ποντιακής λύρας».
Γεννήθηκε το 1917 (ή το 1918) στο Φαντάκ’, ένα χωριό κοντά στην Όλασσα, της
Τραπεζούντας. Ήρθε στην Ελλάδα το 1922 και εγκαταστάθηκε με τους γονείς του στη
Καλαμαριά. Ο πατέρας του, Σταύρης Πετρίδης, ήταν γνωστός λυράρης από τον Πόντο
και άνθρωπος γλεντζές, που ξόδευε τα χρήματά του σε γλέντια με αποτέλεσμα ο γιος και η γυναίκα του να ζουν πολύ δύσκολα. Για το λόγο αυτό η μητέρα του
Γώγου Πετρίδη ήταν πολύ αρνητική στη προοπτική και ο γιός της να ασχοληθεί με
τη λύρα.
Ο Γώγος Πετρίδης πολέμησε στο Αλβανικό μέτωπο και στη συνέχεια, το
1941, πήγε στη Νέα Σάντα, στο Κιλκίς, όπου ζούσαν μακρινοί συγγενείς του πατέρα
του και εργάστηκε ως κουρέας για να ζήσει. Στη διάρκεια της Κατοχής ασχολήθηκε
και με το τρίχορδο μπουζούκι και φέρεται να είχε γνωριστεί με τον Τσιτσάνη, ο
οποίος λέγεται ότι τον παρότρυνε να αφήσει το μπουζούκι, καθώς δε θα μπορούσε
να κερδίσει αρκετά χρήματα, και να ασχοληθεί με τη λύρα. Στο δεύτερο μισό της
δεκαετίας του σαράντα άρχισε η συνεργασία του με την Εύξεινο Λέσχη
Θεσσαλονίκης, που διήρκεσε περίπου τριάντα πέντε χρόνια. Ο Πετρίδης λάμβανε ένα
ποσό για να συνοδεύει το χορευτικό συγκρότημα της Λέσχης και να συμμετέχει στη
ραδιοφωνική της εκπομπή καθώς και ένα ποσό για να συνοδεύει παραστάσεις του
θεατρικού τμήματος της Λέσχης. 
Παράλληλα έπαιζε σε γάμους και γιορτές στη
Καλαμαριά και σε διάφορα ποντιακά χωριά ενώ είχε πάρει και άδεια μικροπωλητή
στην Αγορά Μοδιάνο. Ο Γώγος Πετρίδης εμφανίστηκε στη δισκογραφία με δύο δίσκους
γραμμοφώνου των 78 στροφών σε συνεργασία με το Νίκο Σπανίδη, το 1950. Λίγα
χρόνια αργότερα άρχισε η συνεργασία του με το Χρύσανθο Θεοδωρίδη, με τον οποίο
εμφανιζόταν σε ποντιακά κέντρα της Θεσσαλονίκης, και μαζί του φωνογράφησε δύο
δίσκους γραμμοφώνου των 78 στροφών. 
Στα μέσα της δεκαετίας του εβδομήντα
ηχογράφησε για λογαριασμό της εταιρίας VERAN τρεις δίσκους των 45 στροφών και
το 1982 για λογαριασμό της εταιρίας VASIPAP ένα δίσκο με το Κώστα Καραπαναγιωτίδη.
Παράλληλα υπάρχουν πολλές ερασιτεχνικές ηχογραφήσεις από τις ραδιοφωνικές
εκπομπές της Ευξείνου Λέσχης και τις εμφανίσεις του Πετρίδη σε κέντρα
διασκέδασης. Ο Γώγος Πετρίδης ήταν νυμφευμένος και είχε τρεις γιούς».
«Ο Χρύσανθος Θεοδωρίδης (Οινόη Κοζάνης, 22 Δεκεμβρίου 1934 –
Πολίχνη Θεσσαλονίκης, 30 Μαρτίου 2005), γνωστός απλά και ως Χρύσανθος, ήταν
Έλληνας τραγουδιστής. Ήταν ένας από τους γνωστότερους τραγουδιστές ποντιακής
μουσικής και ένας από τους κατά γενική ομολογία καλύτερους ερμηνευτές της. Η
πολύ ψιλή φωνή του και το ιδιαίτερο ηχόχρωμα της, έμελλε να γίνει σήμα
κατατεθέν της καλλιτεχνικής του πορείας.
Σύμφωνα με τον συνθέτη Γιάννη
Μαρκόπουλο υπήρξε μία από τις επτά φωνές του πλανήτη. Γεννήθηκε το 1934 στην
Οινόη Κοζάνης από γονείς Έλληνες του Πόντου που κατάγονταν από το Πεζιρκιάν
Κιατσίτ (σήμερα Εσκί Γκετσίτ στην Τουρκία) του δήμου Σελήμ, επαρχίας Καρς του
Καυκάσου. Τελείωσε το δημοτικό σχολείο του χωριού του και εγγράφηκε στο
Βαλταδώριο γυμνάσιο της Κοζάνης. Η δολοφονία του πατέρα του Κωνσταντίνου από
συμμορία παρακρατικών το 1947, αναγκάζει την οικογένειά του να καταφύγει στη
Δραπετσώνα του Πειραιά. Εκεί ο νεαρός Χρύσανθος θα αναγκαστεί, μαζί με τα
αδέλφια του, να αγωνιστεί για να βιοποριστεί. Ταυτόχρονα θα μεταγραφεί στο Α’
Πρότυπο Γυμνάσιο Πειραιώς (σημερινή Ιωνίδειος Πρότυπος Σχολή). 
Στα μαθητικά του
χρόνια και πιο συγκεκριμένα στο Γυμνάσιο άρχισε να ασχολείται με το ποντιακό
τραγούδι. Την περίοδο από το 1951 μέχρι το 1958 είχε τραγουδήσει σε προγράμματα
ραδιοφωνικών σταθμών με τα συγκροτήματα των Ποντίων λυράρηδων (κεμεντζετζήδων
στα ποντιακά) Παπαβραμίδη και Σπανίδη. Το 1959, μετά την εκπλήρωση των
στρατιωτικών του υποχρεώσεων, πήγε στη Θεσσαλονίκη, όπου εγκαταστάθηκε μόνιμα
μέχρι το 1975. Τότε συνεργάστηκε με το λυράρη Γώγο Πετρίδη και μαζί εισήγαγαν
την ποντιακή μουσική στα νυχτερινά κέντρα διασκέδασης, αρχίζοντας από την
Καλαμαριά και την Πολίχνη Θεσσαλονίκης εμφανιζόμενοι στις μπουάτ. 
Ο Χρύσανθος
ηχογράφησε τον πρώτο του δίσκο το 1954, ο οποίος ήταν 78 στροφών. Έπειτα
ηχογράφησε τριάντα περίπου ποντιακούς δίσκους 45 στροφών, γράφοντας και τους
στίχους στα περισσότερα, με καθαρά ποντιακή παραδοσιακή μουσική επένδυση όπως
και στους δίσκους 33ων στροφών του. Εκτός από το ποντιακό τραγούδι, από το 1973
άρχισε συνεργασία με τον μουσικοσυνθέτη Χριστόδουλο Χάλαρη στο ελληνικό έντεχνο
τραγούδι, συμμετέχοντας στους δίσκους «Ακολουθία» με τον Νίκο Ξυλούρη και τη
Δήμητρα Γαλάνη, «Πάθη Απόκρυφα», «Δροσουλίτες» (μαζί με τη Δήμητρα Γαλάνη) και
ηχογραφεί τον «Μεγαλέξανδρο» για την ομώνυμη ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου.
Στη δισκογραφία του συμπεριλαμβάνεται και ένας δίσκος συνεργασίας με τον Στέλιο
Καζαντζίδη. Το 1967 νυμφεύθηκε την Αναστασία Παχατουρίδου, η οποία τον συντρόφεψε μέχρι το τέλος της ζωής του. Ο Χρύσανθος Θεοδωρίδης καθιερώθηκε ως βάρδος
του ποντιακού ελληνισμού, τραγουδώντας για 50 χρόνια, εκφράζοντας τα
συναισθήματά των Ποντίων, οι οποίοι του έχουν αποδώσει τον χαρακτηρισμό «αηδόνι
του Πόντου». Πέθανε στις 30 Μαρτίου 2005, σε ηλικία 71 ετών, από έμφραγμα του
μυοκαρδίου. Η σορός του ετέθη σε λαϊκό προσκύνημα, όπου απέτισαν φόρο τιμής
χιλιάδες Πόντιοι.»
Περισσότερα βιογραφικά στοιχεία θα βρείτε στις πληροφορίες.
Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).
