122. DECCA 45-PL 8094 ΒΛΑΖΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ- ΓΡΥΛΛΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 1965

Βλαζάκης Μιχαήλ- Γρυλλάκης Γεώργιος DECCA 45-PL 8094 Πότε θα κάνει ξεστεριά - Αντρειωμένος 1965- 45rpm- 7''

 

Βλαζάκης Μιχαήλ και Γρυλλάκης Γιώργος, στο σημερινό δισκάκι, το δεύτερο από τα τέσσερα της σειράς Κρητικοί Αντίλαλοι- Ριζίτικα τραγούδια. Το πρώτο βρίσκεται στην 27 ανάρτηση. Περισσότερες πληροφορίες για τον Βλαζάκη και Γρυλλάκη δεν κατάφερα να βρω (εκτός από αυτές στην ανάρτηση 27). Στον αναρτημένο φάκελο παρακάτω, θα βρείτε το περιοδικό ¨Κρητική Εστία¨ του 1953, στο οποίο ο Βλαζάκης παραθέτει την ¨Ανάλυση κρητικής μελωδίας (μελέτη)¨. Μη ξεχνάμε ότι ο Βλαζάκης έχει γράψει και βιβλίο σχετικό με τα ριζίτικα τραγούδια.

Το ιστορικό- λαογραφικό περιοδικό ¨Κρητική Εστία¨, αναλύει τα ριζίτικα τραγούδια στο συγκεκριμένο τεύχος και θα το βρείτε και στη σελίδα rizitika.com (από όπου το πήρα).

"Ριζίτικα ονομάστηκαν από τους νεότερους μελετητές τα τραγούδια που γεννήθηκαν στην περιοχή των Λευκών Ορέων του Νομού Χανίων.  Η ονομασία τους οφείλεται στο ότι είναι προϊόντα της ρίζας, δηλαδή των πρόποδων των βουνών.  Μια άλλη εκδοχή θέλει τα ριζίτικα να προέρχονται από την αρχαία Ριζηνία, τα σημερινά Μεσκλά της επαρχίας Κυδωνίας.  Τα συνέθεσαν οι ριζίτες, οι κάτοικοι των ψηλών χωριών που διατηρούν ολοζώντανα τα προαιώνια ήθη και έθιμα της Κρήτης.  Για την προέλευση των ριζίτικων τραγουδιών δεν έχουμε πολλά εξακριβωμένα στοιχεία. 

Βέβαιο είναι ότι οι ρίζες τους φτάνουν μέχρι την Βυζαντινή περίοδο, ενώ αρκετοί σύγχρονοι μελετητές έχουν τη γνώμη πως τα ριζίτικα αποτελούν τη συνέχεια των πολεμικών ασμάτων των Δωριαίων, που εγκαταστάθηκαν γύρω στα 1000 π. Χ. στις ορεινές περιοχές των Χανίων και διατήρησαν τις πανάρχαιες παραδόσεις τους αναλλοίωτες στο πέρασμα του χρόνου.  Τα περισσότερα είναι δημιουργήματα των αιώνων της Βενετοκρατίας και της Τουρκοκρατίας.  Τα ριζίτικα τραγουδιούνται acapella, δηλαδή χωρίς συνοδεία μουσικών οργάνων.  Οι γνωστοί μέχρι σήμερα σκοποί είναι 32 ή λίγο περισσότεροι με μικρές παραλλαγές.  Υπάρχουν όμως και άλλα 47 ιδιόμελα τραγούδια του είδους.  Η μουσική των ριζίτικων τραγουδιών αποτελεί ένα θέμα με ξεχωριστό ενδιαφέρον.  Η μελωδία υποτάσσει το στίχο και τον προσαρμόζει στα δικά της καλούπια.

Έχουμε δύο είδη ριζίτικων τραγουδιών.  Αυτά που τραγουδιούνται στην τάβλα, δηλαδή τα επιτραπέζια και λέγονται τραγούδια και αυτά που τραγουδιούνται στην στράτα ή κατά τη διάρκεια πορείας και λέγονται της στράτας.  Τα τραγούδια της στράτας τα έλεγαν οι ριζίτες όταν έκαναν μακρινές πορείες από το ένα χωριό στο άλλο, όπως για παράδειγμα στη περίπτωση του γάμου, όπου γινόταν η μεταφορά της προίκας και η γαμήλια πομπή (ψήκι) συνόδευε τη νύφη στο νέο της σπιτικό.  Επειδή πολύ συχνά οι μακρινές μετακινήσεις στα ορεινά και δύσβατα μέρη γίνονταν καβάλα σε μουλάρια, άλογα ή γαϊδούρια, η μελωδία των τραγουδιών της στράτας είναι προσαρμοσμένη στο βάδισμα των ζώων αυτών και μοιάζει με έφιππο εμβατήριο.  Τα τραγούδια της στράτας έχουν ένα μόνο μουσικό σκοπό, πρωτόγονο, δυναμικό και βαρύ. 

Θέματά τους μπορεί να είναι η αγάπη για τη λευτεριά, ο θαυμασμός απέναντι στους ανδρειωμένους, τα συναισθήματα για τη φιλία και τη φιλοξενία, η ποιμενική ζωή, η αγάπη για τη φύση, οι οικογενειακοί δεσμοί κ.α.  Υπάρχουν, όμως, και αρκετά που αναφέρονται σε συγκεκριμένα πρόσωπα και γεγονότα της κρητικής ιστορίας.  Τα τραγούδια αυτά αποτελούν χαρακτηριστικές εκδηλώσεις στις οικογενειακές και φιλικές συγκεντρώσεις, στις γιορτές και τα πανηγύρια, στα βαφτίσια, στους αρραβώνες και στους γάμους."

Ίσως η παραπάνω προσέγγιση του ριζίτικου τραγουδιού, να είναι η καλύτερη από αυτές που κυκλοφορούν.

Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).