LP7. THE JAIL'S A FINE SCHOOL- A. KOSTIS - OLV-001/MRP-097 2020

Μπέζος Κώστας (Α.Κωστής- Κ.Κωστής) THE JAIL'S A FINE SCHOOL- A. KOSTIS - OLV-001/MRP-097  2020- 33rpm- 10''

 «Επιτέλους, ύστερα από 85 χρόνια, ...έπεσε η «μάσκα» Α. Κωστής, πίσω από την οποία κρυβόταν ο μεγαλειώδης -πολυτάλαντος και πολυπράγμων- Κώστας Μπέζος. Το τράβηγμα της «μάσκας» δεν το έκανε το Υπουργείο -λέμε τώρα...- Πολιτισμού ή κάποιος δημόσια επιχορηγούμενος φορέας, αλλά δύο ξένοι οι οποίοι «ερωτεύθηκαν» τον Κώστα Μπέζο ως συνολικό καλλιτέχνη. Μάλιστα δε με δικά τους έξοδα κυκλοφόρησαν σε δίσκο LP τα υπέροχα δώδεκα -ρεμπέτικου ύφους- τραγούδια του. Μαζί κι ένα εξαίρετο και πλήρες ένθετο. Οι δύο αυτοί «ξένοι» είναι ο Άγγλος ψυχίατρος, μουσικός και ερευνητής Tony Klein (εδώ και χρόνια ζει στη Σουηδία) και ο Αμερικανός Gordon Ashworth. Σημαντικός συμπαραστάτης στην έρευνά τους ο νεαρός Δημήτρης Κούρτης, του οποίου ο ρόλος -θεωρώ- ότι δεν προβλήθηκε όσο του άρμοζε, γιατί χωρίς αυτόν, ...αντίο έκδοση!» Από το blog του Πάνου Σαββόπουλου τα παραπάνω πολύ ωραία.

«--Και μετά από μερικά χρόνια αυτό σε οδήγησε στα κομμάτια του Κωστή; :

--Tony Klein: Είχα ακούσει αυτά τα κομμάτια και για κάποιο λόγο μου άρεσαν και άρχισα να τα παίζω. Τότε όμως κανείς δεν ήξερε ποιος ήταν και υπήρχαν κάτι περίεργες θεωρίες. Υπήρχε μια νεαρή γυναίκα που την έλεγαν Σοφία Μιχαλίτση που έκανε μια σειρά από προγράμματα πάνω στα ρεμπέτικα στο ραδιόφωνο την δεκαετία του ’70 και είχε αυτή την θεωρία ότι ο Κωστής ήταν ένας γέρος άντρας που γεννήθηκε το 1870. Δεν ξέρω από που βρήκε αυτή την πληροφορία, δεν την ρώτησα ποτέ. Πέρασε αρκετός καιρός και ήρθα σε επαφή με έναν Βρετανό που ζει στην Αθήνα και ονομάζεται Charles Howard και που είχε φτιάξει μερικές από τις καλύτερες επανακυκλοφορίες ρεμπέτικων σε CD που υπάρχουν. 

Αυτός μου έδωσε ένα άρθρο που γράφτηκε από τον Κουνάδη το 1996 που έκανε έρευνα στον Κωστή και μου είπε πώς βρήκαν αυτούς τους περίεργους δίσκους από το ’70 και κανείς δεν ήξερε ποιος ήταν και ο Κουνάδης ρώταγε ένα σωρό κόσμο που μπορεί να ήξερε κάτι και κανείς δεν μπορούσε να αναγνωρίσει την φωνή. Κανείς δεν είχε ιδέα.

Μιλούσε ταυτόχρονα σε κόσμο στην Ελλάδα και στην Αμερική και νόμιζε ότι ήταν αμερικάνικες ηχογραφήσεις στην αρχή επειδή είχαν κυκλοφορήσει κυρίως στην Αμερική στην Victor Records και προφανώς είχαν γίνει για εξαγωγή αν και τελικά αποδείχτηκε ότι είχαν γίνει στην Αθήνα.

Ήταν ένας Ολλανδός επίσης, ο Hugo Strötbaum που έψαχνε για παλιά αρχεία της Victor Records και το όνομα ‘Μπεζος’ έβγαινε αρκετές φορές σχετικά με τις ηχογραφήσεις του Κωστή, να ηχογραφεί χαβανέζικη μουσική, έτσι άρχισαν να σκέφτονται ότι ίσως υπήρχε μια σύνδεση. Αναγνώρισα την φωνή του όταν κατάφερα να ακούσω αρκετές από τις Χαβανέζικες ηχογραφήσεις του που ήταν περίπου 120 σε σύνολο. Αν και είναι τελείως διαφορετικό είδος μουσικής, έτσι δεν μπορείς να μαντέψεις ότι είναι το ίδιο πρόσωπο. Είναι όμως σπουδαία μουσική.» Το παραπάνω απόσπασμα από την συνέντευξη του Tony Klein στην Lifo.

Τα πρώτα ακούσματα με τον Κώστα Μπέζο (Κωστή), ήρθαν μέσα από συλλογές ρεμπέτικων τραγουδιών του Χατζηδουλή, Φαληρέα, CBS (κέντρο έρευνας και μελέτης των ρεμπέτικων τραγουδιών) κ.α. Ως λάτρης του βινυλίου και από την στιγμή που βγήκε η συλλογή της Olvido/ Mississippi έψαχνα τρόπο να την αποκτήσω με το ελάχιστο κόστος, αφού ερχόταν με μεταφορικά από Αμερική συν το τελωνείο. Εδώ βοήθησε ο παιδικός μου φίλος Αντρέας, μόνιμος κάτοικος Αμερικής. Μετά το Πάσχα έρχομαι για ένα μήνα μου λέει. Θέλω κάτι δίσκους, αν σου είναι εύκολο. Δώσε διευθύνσεις δισκάδικων και θα πάω. Θα στα φέρουν σπίτι, πρόσεχε στη μεταφορά. Όλοι οι δίσκοι κυκλοφορίες της Olvido/ Mississippi.

Συνάντηση στο καφενείο του Κωσταντή για ματς και μπύρες/τσίπουρα. Άνοιξε τα πακέτα μου λέει, να δω τι κουβαλούσα. Όταν τα άνοιξα κατάλαβα ότι πρόκειται για εξαιρετική δουλειά. Φωτογραφίες, βιογραφικό, γλωσσάρι, ανάλυση του κάθε τραγουδιού. Το μόνο που έμενε ήταν να ακούσω και το βινύλιο. Είμαι σίγουρος ότι αν θέλαμε να μιλήσουμε για επαγγελματισμό και αγάπη για αυτό που ¨κάνω¨, θα μιλάγαμε για αυτές τις δυο εταιρίες. Πρώτη επαφή με τις εταιρίες είχατε στο γραμμοφωνικό της Φραντζεσκοπούλου, που σας είχα το cd των εταιριών μέσα στο φάκελο.

Τα περισσότερα τραγούδια έχουν αντιγραφεί από τις μήτρες της Victor. Αυτό σημαίνει ‘ότι δεν υπάρχει ίχνος από θόρυβο! Για να καταλάβετε θα αναφερθώ ¨Στην υπόγα¨. Στους στίχους της συλλογής ¨Το Ρεμπέτικο Τραγούδι Νο4¨, γράφει ¨ρίχνει μούσμουλα (σφαίρες) στο ρούχο¨ (βλέπε εικόνα παρακάτω) που είναι λάθος γιατί ακούγεται με θόρυβο. Το σωστό είναι ¨ρίχνει μούσμουλα στο ρούφο¨ . Τρεις διαφορετικές ερμηνείες.

Το προφανές το ρούχο που φοράει ο μάγκας (που είπαμε ότι είναι λάθος). Ρούφος αυτός που ρουφάει ναργιλέ η δεύτερη έννοια ή ρούφος το ¨μπολ¨ του ναργιλέ η τρίτη έννοια. Στο ρεμπέτικο φόρουμ υπάρχει άλλη μια που λέει ότι ρούφος είναι το ταβάνι από το roof το αγγλικό (υποθέτω). Αναφορά στο γλωσσάρι γίνεται και στο ¨Όπλες¨, μια φράση για να πάρει κουράγιο όπως μεταφράζεται η ερμηνεία. Τι ωραία που την είχε πει και ο Καραβίτης στην ανάρτηση 281.

Φυσικά θα ήταν άδικο να μην αναφέρω τη σπουδαία δουλειά που έχει κάνει και η εταιρεία «Η Ιστορία Της Ελληνικής Μουσικής» (στις 78 στροφές). Η παρούσα έκδοση, επιμέλειας των ερευνητών και συλλεκτών της δισκογραφίας γραμμοφώνου Σταύρου Κουρούση και Κωνσταντίνου Κοπανιτσάνου, συνιστά ένα μοναδικό εγχείρημα όσον αφορά τη συμβολή της κιθάρας στην ελληνική δισκογραφία γραμμοφώνου κατά τα έτη 1905-1949. Εδώ θα βρείτε και ακυκλοφόρητα τραγούδια του Κωστή. Όλα σε cd αλλά όπως και στο ¨Μίλιε μου Κρήτη απ΄τα παλιά¨ , δεν υπάρχει περίπτωση να τα βρεις σε γραμμοφώνου σε αυτή την κατάσταση. Η δισκογραφική Orpheum των παραπάνω, έχει συνεργαστεί και με τις Olvido/Mississippi.

Τέλος να ευχαριστήσω τον φίλο μου τον Αντρέα και τον Ιδομενέα τον ¨γραφίστα¨ από Ρέθυμνο για την βοήθεια τους. Επίσης στηρίξτε τις δισκογραφικές Olvido/ Mississippi και αγοράστε δίσκους του Κωστή, της Παπαγκίκα, της Φραντζεσκοπούλου, του Βαμβακάρη κ.α. από Έλληνες και φυσικά από ξένους άλλων χωρών (θα πάθετε με τους γκαραζιέρηδες Dead Moon που πρέπει να έχουν αδυναμία).

Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …εδώ.