406. HIS MASTER'S VOICE A.O.2988 ΣΚΟΡΔΑΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ- ΜΑΡΚΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 1951

Σκορδαλός Αθανάσιος- Μαρκογιαννάκης Ιωάννης (Μαρκογιάννης) HIS MASTER'S VOICE A.O.2988 Πρώτος συρτός (Πόσες καρδιές χαρίζονται) - Νέος συρτός Σπηλιανός (Πες μου το πως δε μ΄αγαπάς) 1951- 78rpm- 10''

«Τον είπαν στρατηγό της λύρας, τον είπαν δάσκαλο κι είχαν δίκιο. Από την πρώτη στιγμή πάντως που γνώρισα το Θανάση Σκορδαλό σκέφτηκα πως είναι αναμφισβήτητα ο άρχοντας της Κρητικής Παράδοσης.

Ήταν τότε που καλύπταμε για την ΕΡΤ τη Γιορτή της Σουλτανίνας στο Πέραμα, κι ο τοπικός σύλλογος είχε πρόεδρο κάποια κ. Μαρούλη, που σε εντυπωσίαζε με τη δράση της. Δική της επιλογή ο Σκορδαλός στο γλέντι και το «εισιτήριό» της για να δεχτεί η προϊστάμενη μου αρχή στην Αθήνα να μου δώσει το πράσινο φως. Τότε η ΕΡΤ ήταν η «πρώτη στο χωριό» και με αυστηρή επιλογή κάλυπτε εκδηλώσεις.

«Ξέρεις τι σημαίνει Σκορδαλός;» με ρώτησε ο Γιώργος ο Κορωναίος, προϊστάμενός μου τότε, ένας θαυμάσιος και πολύ «διαβασμένος» άνθρωπος, που μας είχε βάλει και τα «δυο πόδια σε ένα παπούτσι» για να μιλάμε σωστά Ελληνικά στις ανταποκρίσεις μας.

Και χωρίς να περιμένει απάντηση μου δήλωσε πως χωρίς έστω δυο λόγια από τον Σκορδαλό να μην του στείλω το θέμα. Δήλωνε μεγάλος θαυμαστής του λυράρη και καμάρωνε γι’ αυτό.

Πάμε λοιπόν στο Πέραμα και βρισκόμαστε ξαφνικά σε μια κοσμοπλημμύρα που συνεχώς απλωνόταν στην μεγάλη πλατεία.

«Εμ Σκορδαλός είναι αυτός» παρατήρησε ο αξέχαστος συνεργάτης μου Καλιούρης από τον Πλατανέ που διαχειριζόταν ιδανικά τον ήχο. Κι όλες τις καλύψεις στο ανατολικό Ρέθυμνο τις κάναμε παρέα.

Η αποστολή μου βέβαια οφείλω να πω ότι δεν με ενθουσίαζε και ιδιαίτερα.

Είχα κάπου πέντε χρόνια στην Κρήτη και δεν είχα ακόμα εξοικειωθεί με παραδοσιακά ακούσματα. Από σεβασμό και μόνον άκουγα συγκροτήματα όπου τα συναντούσα λόγω κάποιας κοινωνικής υποχρέωσης ή επαγγελματικού καθήκοντος. Από ένα σημείο και μετά όμως ήθελα να φύγω.

Εκείνο το βράδυ στο Πέραμα σαν να με συνεπήρε «ένας καινούργιος άνεμος». Άκουγα μαγεμένη τον άρχοντα εκείνο πάνω στο πάλκο που έδειχνε να έχει την απόλυτη εξουσία στο όργανο κι αυτό να σκορπά απίστευτα γλυκό άκουσμα.

Κάποια στιγμή θυμήθηκα και την επαγγελματική μου υποχρέωση. Πλησίασα σε ένα διάλειμμα και ζήτησα από το μεγάλο καλλιτέχνη μια δήλωση.

Ο άνθρωπος δεν είχε χρόνο, έδειχνε αρκετά κουρασμένος. Θα μπορούσε να μου ζητήσει να τον απαλλάξω. Δεν θα ήταν και ο μόνος. Είχε και κάθε λόγο να το κάνει. Κι όμως. Και δήλωση μου έκανε και με κατέπληξε με την ευγένειά του. Είχε τόσο λεπτούς τρόπους και φερόταν με τόση ευγένεια στις κυρίες. Ομολογώ με κατέκτησε. Κι έμεινα, ν’ ακούσω περισσότερη μουσική… Ξαφνικά είχα αρχίσει να μαγεύομαι από την πλανεύτρα ρήγισσα της παραδοσιακής μουσικής.

«Αν νομίζεις ότι θα τον αφήσουν να σταματήσει είσαι γελασμένη» με προειδοποίησε ο συνεργάτης μου. Γι’ αυτό έλα να φύγουμε κι έχουμε δρόμο μπροστά μας.

«Μα κάποτε θα κουραστεί» απάντησα.

«Σε γελάσανε. Ο Σκορδαλός λες και παίρνει δύναμη από τον κόσμο σαν να μην κουράζεται ποτέ. Δεν κατεβαίνει παρά όταν πια χορτάσουν οι φίλοι του γλέντι… Αν ποτέ χορτάσουν ακούγοντάς τον δηλαδή».

Άλλη μια πληροφορία λοιπόν για ένα καλλιτέχνη που θα κομίσω γλαύκα εις τας Αθήνας αν επιχειρήσω να αξιολογήσω την τεχνική του και τον χαρακτηρίσω ΜΕΓΑΛΟ.

Και ήταν πράγματι. Τον θυμάμαι τελευταία φορά στην πλατεία αυτή τη φορά στο Κηποθέατρο Ηρακλείου. Ήταν τον Αύγουστο του 1989. Είχε έρθει να ακούσει τον ανιψιό του Μπάμπη Πραματευτάκη που είχε αναπτύξει για συμφωνική ορχήστρα κάποιους σκοπούς του στο εξαιρετικό του έργο με τίτλο «Κρητική Φαντασία».

Ο Σκορδαλός άκουγε και έμοιαζε να μην ανασαίνει καν. Έδειχνε γοητευμένος.

«Για φαντάσου τον άκουγα να σχολιάζει στο τέλος. Ο Μπάμπης με έκανε να θαυμάσω για πρώτη φορά τον εαυτό μου. Τι ωραίο άκουσμα…».».

Απόσπασμα από κείμενο της Εύας Λαδιά στα Ρεθεμνιώτικα Νέα το 2015.

Η σημερινή πλάκα κυκλοφόρησε στην His Μaster’s Voice με δυο διαφορετικές λευκές ετικέτες, με μαύρες (από το discogs αλιευμένες) και στην Αμερικάνικη RCA Victor με μωβ. Ο ¨Πρώτος Συρτός¨ γνωστός και ως ¨Πόσες καρδιές χαρίζονται¨, ενώ ο ¨Νέος συρτός Σπηλιανός¨ ως ¨Πες μου το πως δε μ΄αγαπάς¨. Όπως και σε προηγούμενη ανάρτηση με τον Φουσταλιέρη η επιτυχία ενός δίσκου συνοδευόταν με πολλές κόπιες σε διαφορετική χρονική στιγμή με διαφορετικές ετικέτες. Κάποια στιγμή θα σκανάρω και άλλες ετικέτες προηγούμενων αναρτήσεων. Παράδειγμα ο πρώτος του Σκορδαλού με τέσσερις διαφορετικές ετικέτες, ο τρίτος με δυο διαφορετικές ετικέτες μέχρι στιγμής (και άλλων βέβαια καλλιτεχνών) κ.ο.κ. Μετέπειτα τα έκοβαν σε 45άρια. «Εμ Σκορδαλός είναι αυτός» όπως προείπε ο Καλιούρης παραπάνω. Τα σκαναρισμένα διαφημιστικά από το περιοδικό Κρήτη τα χρωστάμε στον φίλο Ιδομενέα Παπαδογιάννη από Ρέθυμνο.  

¨Πόσες καρδιές χαρίζονται εκεί που δεν αξίζει,

και πόσες άλλες ο Θεός άδικα βασανίζει¨

¨Πεσ΄ μου το πως δε μ΄αγαπάς να μη συχνοδιαβαίνω,

μόνο το χρόνο μια φορά και τότε σαν τον ξένο¨

Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).