Σπανός Αντώνιος-
Σπανού Θάλεια ATHENEE 45-AT 5029 Λέρικος κουρσάρικος - Καραβάς 1962- 45rpm- 7''
«Η Θάλεια Σπανού (βλέπε και ανάρτηση 96), κόρη του Μανώλη Κόνδυλα,
γεννήθηκε το 1925 στους Φούρνους της Ικαρίας, όπου είχε γεννηθεί επτά χρόνια
νωρίτερα, το 1918, ο μετέπειτα σύζυγός της Αντώνης Σπανός. Παντρεύτηκαν στους
Φούρνους και απέκτησαν δύο παιδιά, ένα γιο και μια κόρη. Έφτιαξαν δικό τους
μουσικό συγκρότημα νησιώτικων τραγουδιών και εμφανίζονταν στα πανηγύρια των
Φούρνων της Ικαρίας και της Σάμου. Εγκαταστάθηκαν στο Αιγάλεω της Αττικής στις
αρχές της δεκαετίας του 1950.
Με τη σπουδαία της φωνή, τραγούδησε αυθεντικά νησιωτικά τραγούδια,
βάζοντας την προσωπική της σφραγίδα με την τόσο χαρακτηριστική ερμηνεία της.
Συμμετείχε, ως βασικό στέλεχος, μαζί με τον σύζυγό της Αντώνη Σπανό, που έπαιζε
υπέροχα, τσαμπούνα, φλογέρα και βιολί, στον «Σύλλογον προς Διάδοσιν της Εθνικής
Μουσικής» του Σίμωνα Καρά και πήρε μέρος σε πολλές μαγνητοσκοπήσεις νησιώτικων
τραγουδιών της Ικαρίας και της Σάμου, που προβλήθηκαν από την κρατική
τηλεόραση. Μάλιστα, κάθε Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά και Πάσχα, ακόμη και στις
μέρες μας, υπάρχουν εορταστικά προγράμματα στην κρατική τηλεόραση, όπου η
Θάλεια Σπανού ερμηνεύει κάλαντα και θρήνους για τα Θεία Πάθη από τους Φούρνους
Ικαρίας.
Ακόμη, μαζί με το συγκρότημα του συζύγου της Αντώνη Σπανού, πήρε
μέρος σε δύο κινηματογραφικές ταινίες του Παντελή Βούλγαρη, στα πλαίσια του
νέου ελληνικού κινηματογράφου. Πρόκειται για τις ταινίες «Το Προξενιό της
Άννας» και τα «Πέτρινα χρόνια», που άφησαν εποχή, εντυπωσιάζοντας το
κινηματογραφόφιλο κοινό.
Στο τέλος της δεκαετίας του 1970, εργαζόταν στο 2° Δημοτικό Σχολείο
Αιγάλεω ως δημόσιος υπάλληλος, έχοντας την ευθύνη της καθαριότητας του σχολείου
και της λειτουργίας του σχολικού κυλικείου. Το ιστορικό αυτό σχολείο, ένα από
τα παλαιότερα στο Αιγάλεω, έχει και την προσωνυμία «Πράσινο», από το χρώμα της
παράγκας στην οποία πρωτολειτούργησε.
Ήταν μια γυναίκα γεμάτη καλοσύνη, που αντιμετώπιζε τη ζωή με
αισιοδοξία. Όταν απουσίαζε από το σχολείο κάποιος δάσκαλος, έμπαινε στην τάξη
και απασχολούσε τα παιδιά τραγουδώντας τους. Έτσι, εντελώς φυσικά, πολλοί
μαθητές είχαν την τύχη να έρθουν σε μια πρώτη επαφή με τη μουσική μας παράδοση.
Αγαπούσε πολύ τα παιδιά, αλλά κι εκείνα της ανταπέδιδαν την αγάπη τους. Στα
διαλείμματα όλοι οι μαθητές έτρεχαν κοντά της για ν’ αγοράσουν μια ζεστή
τυρόπιτα ή ένα παραδοσιακό λουκουμά από το μικρό κυλικείο της. Οι Φούρνοι
της Ικαρίας ήταν βαθιά ριζωμένοι στην καρδιά της και τους αναπολούσε συχνά με
νοσταλγία και συγκίνηση. Μόνιμη επωδός της σε κάθε συζήτηση ήταν, μετά τη
συνταξιοδότησή της, να πάει στο νησί της για να περάσει εκεί την υπόλοιπη ζωή
της.
Ήταν ένα όνειρο, που τελικά το πραγματοποίησε, περνώντας τα τελευταία
της χρόνια στο όμορφο νησί της. Κάπου-κάπου ερχόταν στην Αθήνα για ιατρικές
εξετάσεις, γιατί η εύθραυστη υγεία της είχε επιβαρυνθεί. 
Τα τελευταία
χρόνια της ζωής της τα πέρασε στο νησί της, ζώντας κοντά στη φύση και τους
ανθρώπους που αγάπησε. Πέθανε το 1993 στο Αιγάλεω όπου διατηρούσε ιδιόκτητο
σπίτι στην οδό Δημαρχείου 80. Έντεκα μήνες πριν, το 1992, είχε πεθάνει ο
σύζυγός της Αντώνης Σπανός. Μετά το θάνατό της, δυστυχώς, το αρχείο της
χάθηκε. Ο δε υπηρεσιακός της φάκελος, στον οποίο υπήρχαν ενδιαφέροντα στοιχεία
για τη ζωή και το έργο της (χειρόγραφο βιογραφικό σημείωμα, αποκόμματα
εφημερίδων) καταστράφηκε, σύμφωνα με το πρακτικό εκκαθάρισης αρχείου, που
γίνεται όταν περάσουν 75 χρόνια από τη γέννηση δημοσίου υπαλλήλου που έχει
συνταξιοδοτηθεί.
Θάλεια και ο Αντώνης Σπανός εμφανίζονται στη δισκογραφία το 1954,
δισκογραφώντας γνήσια νησιώτικα τραγούδια. Δεν ενέδωσαν στην εύκολη λύση των
διασκευών, και σε αυτούς που παραποιούν τα δημοτικά τραγούδια και τα εμφανίζουν
δικά τους. Ακόμη και κάποιες δικές τους συνθέσεις είναι γραμμένες πάνω σε
παραδοσιακούς δρόμους, το τμήμα δημοτικής μουσικής του Αρχείου Ελληνικής
Ραδιοφωνίας (Διευθύντρια: Φεβρωνία Ρεβύνθη) έχουν καταγραφεί 118 παραδοσιακά
και δημώδη τραγούδια, που περιλαμβάνονται στον τόμο «Τραγούδια του Ανατολικού
Αιγαίου».
Έχουν ακόμη κυκλοφορήσει δύο δίσκοι 33 στροφών, όπου τραγουδάει η
Θάλεια Σπανού και την ορχήστρα διευθύνει ο Αντώνης Σπανός. Ο πρώτος δίσκος
με τίτλο «Αυθεντικά νησιώτικα Αντώνη και Θάλειας Σπανού» κυκλοφόρησε το 1976
από την GENERAL GRAMOPHONE {GGMG 4007}. Ο δεύτερος δίσκος με τίτλο
«Ελληνικά ακρογιάλια με το συγκρότημα Α. Σπανού» κυκλοφόρησε το 1979 από τη
VENUS {V-1035}. Στο δίσκο αυτό τραγουδάει η Θάλεια Σπανoύ με την Πίτσα
Μπουγατσατζή. Στην ορχήστρα, εκτός από τον Αντώνη Σπανό, που παίζει φλογέρα,
συμμετέχουν Αλέκος Αραπάκης (βιολί), ο Κυριάκος Κωστούλας (κλαρίνο), ο Νίκος
Καρατάσος (σαντούρι) και Κώστας Πίτσος (λαούτο). Τραγούδια της ακόμα
συμπεριλαμβάνονται στους τρεις δίσκους της σειράς «ΝΗΣΙΩΤΙΚΑ», που κυκλοφόρησαν
το 1990 από την ΜΒΙ.
Στο δίσκο «Ελληνικά Κάλαντα», που κυκλοφόρησε το 1974 από την ΕΜΙ με
την επιμέλεια της Δόμνας Σαμίου, η Θάλεια Σπανού, μαζί με την Πίτσα
Μπουγατσατζή, τον Πρόδρομο Σπανό και τη Ρίτσα Σπανού, ερμήνευσε κάλαντα της
Πρωτοχρονιάς, των Φώτων και του Λαζάρου από τους Φούρνους της Ικαρίας.
Στον Συλλογικό δίσκο της Ελληνικής Ραδιοφωνίας (ΕΡΑ 101), που
κυκλοφόρησε το 1997 σε ψηφιακή μορφή με τίτλο «Παραδοσιακή μουσική σε στεριά,
και θάλασσα», συναντάμε και πάλι τη Θάλεια Σπανού, μαζί με τον Χρόνη Αηδονίδη,
την Τασία Βέρρα, τον Λάμπρο Χαλκιά και άλλους σπουδαίους ερμηνευτές του παραδοσιακού
μας τραγουδιού, να ερμηνεύει εκπληκτικά ένα σπάνιο νησιώτικο τραγούδι, που
παραλλαγές του συναντάμε σε πολλά νησιά του ανατολικού Αιγαίου, αλλά και στα
μικρασιατικά παράλια. Πρόκειται για το τραγούδι «Το παραγιουδάκι», που
ηχογραφήθηκε την 1η Ιουνίου 1990, δηλαδή τρία χρόνια πριν σιγήσει η
ανεπανάληπτη φωνή της.
Στον διπλό ψηφιακό δίσκο «Πασχαλιάτικα», που κυκλοφόρησε το 1998 από
τον Καλλιτεχνικό Σύλλογο Δημοτικής Μουσικής «Δόμνα Σαμίου», η Θάλεια Σπανού
ερμηνεύει στην ενότητα «Τα Λειτουργικά» δύο υπέροχα μοιρολόγια της Παναγίας από
τους Φούρνους της Ικαρίας.»
Τα επιπρόσθετα βιογραφικά στοιχεία τα χρωστάμε στον Γιάννη
Πανουτσακόπουλο, φίλο του ιστολογίου, ο οποίος προσφέρθηκε να μας βοηθάει με το
αρχείο του.
Εξαιρετικός ο Αντώνης Σπανός με την γκάιντα του. Σε παλαιότερους
δίσκους (πανκ ρεπερτορίου) αναγραφόταν επάνω
¨Αυτός ο δίσκος να παίζεται δυνατά¨. Δυνατά να παίζει και το σημερινό 45άρι,
πλάι σε φουρτουνιασμένη θάλασσα.
Φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).
