35. PANIVAR PA 419 ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΚΗΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ- ΜΑΡΚΟΓΙΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ 1972

Σταυρουλάκης Παντελής- Μαρκογιαννάκης Γιάννης (Μαρκογιάννης) PANIVAR PA 419 Συννεφιασμένο δειλινό -Στο γιασεμί κτίζω φωλιά 1972- 45rpm- 7''

 Ο Παντελής Σταυρουλάκης, από το χωριό Χάρακας της επαρχίας Μονοφατσίου του νομού Ηρακλείου, γεννήθηκε το 1934 και σκοτώθηκε το 1982 σε ηλικία 48 ετών από ατύχημα. Θεωρείται  ένας από τους αγαπημένους λυράρηδες της κεντρικής Κρήτης και η μνήμη του είναι πάντα φρέσκια στο νου και την ψυχή των Κρητικών μερακλήδων, ενώ ένα από  τα συρτά που δημιούργησε με τίτλο: «Να ‘σουν αέρας» θεωρείται πλέον κλασικό και παίζεται από τους περισσότερους νέους λυράρηδες του νησιού μας, συνοδευόμενο από την μαντινάδα:

                                     “Να ‘σουν αέρας να ‘μπαινες μέσα στα σωθικά μου
                             να ‘θώρειες ποιά ‘ναι η γι-αφορμή και καίγετ’ η καρδιά μου”.

 Ο Παντελής Σταυρουλάκης ήταν ένας αυθεντικός απλός άνθρωπος του κρητικού χωριού, από γονείς αγρότες, ενώ και ο πατέρας του έπαιζε λύρα ερασιτεχνικά. Ο ίδιος ο Παντελής έπιασε τη λύρα σε μικρή ηλικία και πρωτόπαιξε επαγγελματικά σε γλέντια της περιοχής στα 16 του χρόνια. Μεγαλώνοντας όμως κάποια στιγμή εγκατέλειψε τη λύρα και ξανάπαιξε μετά από 22 χρόνια παύσης! Το 1965 ηχογράφησε μαζί με τον Γιώργο Κουμιώτη (Καμαράτο) ένα Καλαματιανό που συνέθεσε ο δεύτερος στην μνήμη του Σοφοκλή Βενιζέλου . Σε ηλικία 45 χρονών ο Παντελής Σταυρουλάκης ηχογράφησε τον πρώτο του δίσκο με συνεργάτη το γνωστό λαγουθιέρη και συνεργάτη πολλών μεγάλων λυράρηδων από τους Βώρους Ηρακλείου τον Νίκο Καδιανό.  Ήταν παντρεμένος με τη Μαρία Αποστολάκη από τον Χάρακα και είχαν δύο κόρες, την Μελανθία και την Κλειώ. Το χειμώνα του 1980, ο Παντελής Σταυρουλάκης βρέθηκε στην Αθήνα, για να ηχογραφήσει την τελευταία του δισκογραφική δουλειά, με τίτλο “Μοίρα δεν σε φοβούμαι πια”, μαζί με τον επίσης αείμνηστο λαουτιέρη από τις Δαφνές Ηρακλείου, Μανούσο Παπατσαρά. Κάποτε του παρουσιάστηκε πρόβλημα υγείας στο στομάχι και έπρεπε να μην ξενυχτά και να μην καπνίζει, κάτι που τον έκαμε να σταματήσει την λύρα. Όμως οι φίλοι και οι παρέες τον πίεζαν να συνεχίσει, οπότε αναγκάστηκε να δώσει την λύρα στον ξάδελφο του Γιάννη Καδιανάκη, που τότε μάθαινε. Στο Ροδάκινο είχε έναν καλό φίλο και του είχε υποσχεθεί ότι θα έπαιζε στον γάμο του. Και πράγματι όταν τον κάλεσε πήρε την λύρα του Γιώργη Δημητράκη από τσι Παρανύμφους και πήγε και έπαιξε. Τότε περνώντας από το Ρέθυμνο παράγγειλε στου Σταγάκη μια καινούργια λύρα. Δεν συνέχισε βέβαια να παίζει όπως πριν, μόνο που ήθελε να ασχοληθεί και να γράψει δίσκους να τονέ θυμούνται, λέει, τα παιδιά του και ο κόσμος. Ο πρώτος δίσκος 45 στροφών που έγραψε είχε τίτλο «Στο γιασεμί κτίζω φωλιά». Το 1970 έγραψε τον πρώτο του μεγάλο δίσκο και μετά τον δεύτερο, «Το μυστικό μου είναι βαρύ». Ετοιμαζότανε να γράψει και τον τρίτο, αλλά δυστυχώς δεν πρόλαβε. Τα ‘χε γραμμένα τα κομμάτια έτοιμα σε κασέτα με τις μαντινάδες και τον τίτλο τους.

 Ο Παντελής Σταυρουλάκης έχει στο ενεργητικό του αρκετές δεκάδες συνθέσεων από συρτά, κοντυλιές αλλά και καλαματιανά. Μετουσίωσε μελωδίες και ρυθμούς από συρτούς της Δυτικής Κρήτης με βάση το λυρισμό της μουσικής της Ανατολικής Κρήτης. Αλλά και τις κοντυλιές της Ανατολικής Κρήτης της απέδωσε με τον αμιγώς μεσαρίτικο χαρακτηριστικό τρόπο. Φυσικά αυτή καλλιτεχνική συμπεριφορά συνιστά το καλώς εννοούμενο «πάρε – δώσε» στο χώρο της τέχνης. Γενικότερα διαπιστώνουμε ότι οι περισσότερες μουσικές δημιουργίες του Παντελή αποτελούν παραλλαγές από γνωστούς σκοπούς της κρητικής μουσικής. Και βέβαια, τη μορφοποίηση αυτής συντελείται στο πλαίσιο μιας προφορικής παράδοσης, όπου η διαρκής παραλλαγή είναι το κύριο συστατικό της. Ασφαλώς δε, στη μορφοποίηση της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας των δημιουργιών του Παντελή συμβάλλει καθοριστικά ο τρόπος παιξίματος και η προσωπικότητα του ως αφεντικού παραδοσιακού οργανοπαίκτη. Απλώς μελωδίες πολύ… κατανοητές. Ελκυστικά και όμορφα ακούσματα που μαρτυρούν τον πλούτο των εμπνεύσεων και των μουσικών ιδεών του δημιουργού τους. Οι συνθέσεις αυτές όλες, εκτός από την πολύ διακριτή τους μελωδία, έχουν τη δομή εκείνη που χαρακτηρίζει τις ολοκληρωμένες συνθέσεις πάνω σε μέτρο και ρυθμούς συρτού.

Για τον Μαρκογιαννάκη Γιάννη έχω αναφερθεί σε προηγούμενες αναρτήσεις (17-21-29).
Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο…(εδώ)