Πέμπτη 4 Αυγούστου 2022

LP4. ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΜΑΧΑΙΡΙ - ΔΕΡΜΙΤΖΟΓΙΑΝΝΗΣ- ΣΠΑΝΑΚΑΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΣ- ΣΠΑΝΑΚΑΚΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ SPR 166- 1979

Δερμιτζάκης Ιωάννης (Δερμιτζογιάννης)- Σπανακάκης Αρίστος- Σπανακάκης Βασίλης ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΜΑΧΑΙΡΙ - ΔΕΡΜΙΤΖΟΓΙΑΝΝΗΣ SPR 166- 1979- 33rpm- 12''

 

Στη σημερινή ανάρτηση, το πέμπτο LP (η αρίθμηση ξεκίνησε από το μηδέν). Μουσική, στίχοι και τραγούδι ο Δερμιτζογιάννης και βιολί ο Αρίστος Σπανακάκης με το αδερφό του Βασίλη στην κιθάρα. Η δισκογραφική είναι η ¨ΔΕΡΜΙΤΖΟΓΙΑΝΝΗΣ¨, μια προσπάθεια του Δερμιτζάκη (σε συνεργασία με την ΕΜΙ), να αποφύγει (πιθανολογώ) τα συμβόλαια.  

Οι Σπανακάκηδες με καταγωγή από τον Άγιο Βασίλη Πεδιάδος, έμεναν στο Ηράκλειο.

Ο πατέρας τους αρχιμουσικός στη φιλαρμονική Ηρακλείου. Ήταν τρία αδέλφια και οι τρεις μουσικοί. Εξαιρετικός στο βιολί ο Αρίστος, δεν είναι τυχαίο το ότι τον διάλεξε συνοδεία ο Δερμιτζογιάννης. Ακολουθούν δυο πολύ όμορφα κείμενα (οι πηγές στις πληροφορίες), που μας μεταφέρουν στα παλιά

«Ένα απόγευμα μου λέει ο πατέρας μου: πάμε να δούμε το καραγκιόζη που θα παίξει απόψε στο καφενείο. Μέγα γεγονός για μας τότε, δεκαετία ΄70-΄80, στο χωριό μου στους πρόποδες των Αστερουσίων. Μου φάνηκε βέβαια παράξενο το να θέλει ο πατέρας μου να πάει στο καραγκιόζη, αλλά άλλο που δεν ήθελα.
Πήγαμε στο καφενείο, έπαιζε ο καραγκιόζης, έπαιζε και τη μουσική του καραγκιόζη
κάποιος με ένα βιολί, πίσω από το μπερντέ, άκουγε ο πατέρας μου. Στο διάλειμμα βγήκε ο βιολάτορας μπροστά από το μπερντέ, μόνος του, στο καφενείο και άρχισε να παίζει.

Όπως έπαιζε μου λέει ο πατέρας μου σιγά σιγά: πήγαινε να του το βάλεις στη τσέπη
και μου δίνει ένα πενηντάρι χάρτινο. Σηκώθηκα, από τη πρώτη σειρά που καθόμαστε, τον πλησίασα και του έβαλα στη τσέπη το πενηντάρι. Πρέπει να έκαμε ένα αδιόρατο νεύμα -όχι τόσο σαν ευχαριστώ- κάτι σαν χαιρετισμός μου φάνηκε, και συνέχισε.
Αμφιβάλω αν όλη η είσπραξη της βραδιάς ήταν εκατό δραχμές , γι αυτό το πενηντάρι δε το ξεχνώ. Ήταν τεράστιο ποσό! Όπως δε ξεχνώ το ύφος του πατέρα μου και το αδιόρατο ευχαριστώ του βιολάτορα.
Ήταν ο Αρίστος Σπανακάκης. Ο βιολιστής θρύλος που γύριζε με τα μπουλούκια, ελεύθερο πνεύμα όπως ελεύθερη είναι και η μουσική του που ούτε η αυστηρή φόρμα των κρητικών σκοπών κατάφεραν να περιορίσουν.
Στο μοναδικό έργο που άφησε (το οποίο γράφτηκε σχεδόν κατά σύμπτωση) όπως παίζει κρητικά εγκαταλείπει ξαφνικά το «σκοπό» και χάνεται σε ταξίμια για να ξαναεπανέλθει σε λίγο για τις ανάγκες του τραγουδιού. Δε τραγουδά και είναι φανερό ότι καταπιέζεται από το τραγούδι που τον εξαναγκάζει στην επανάληψη, ενώ αυτός θα ήθελε να ¨φύγει¨.
Μολονότι ο τραγουδιστής δεν είναι κακός (οι στίχοι βέβαια είναι πολύ χαμηλής αισθητικής) και μολονότι του χρωστάμε το ότι ακούμε σήμερα τον βιολιστή που θα πέθαινε χωρίς ν αφήσει τίποτα ,δε σας κρύβω ότι του οργίζομαι που τραγουδά.

Για την ιστορία κάποτε πήγε στο «Να η ευκαιρία» το 1978. Όταν τον ρώτησαν για πιο λόγο ήρθε (στην ηλικία του), απάντησε ότι ήθελε να αποδείξει στη Σώκου ότι δεν έχει δίκιο που αντιπαθεί τα κρητικά όπως είχε επανειλημμένα δηλώσει και ήρθε για να τους υποχρεώσει να του δώσουν το πρώτο βραβείο. Έτσι στα ίσια και το πήρε!»

«Ένα Αυγουστιάτικο βράδυ στα τέλη της δεκαετίας 1960, ήρθε στο χωριό να παίξει Καραγκιόζη, ο μεγάλος καλλιτέχνης Αρίστος Σπανακάκης, στο καφενείο που βλέπετε.
Την ίδια βραδιά είχε έρθει και στο καφενείο του Μπιχιμάνη, συνεργείο από το Ηράκλειο που έπαιζε σινεμά. Εκείνο το βράδυ επιλέξαμε Καραγκιόζη που ήταν πιο ασυνήθιστος για μας. Ο Αρίστος Σπανακάκης, συνήθιζε να παίζει το πρώτο μέρος της παράστασης του Καραγκιόζη και στο διάλειμμα (πριν ξεκινήσει το δεύτερο μέρος) έβγαινε με το βοηθό του (που έπαιζε λαγούτο ή κιθάρα-δεν θυμάμαι) και παίζανε υπέροχες Κρητικές κοντυλιές.
Στο καφενείο ήταν δυο λογιών πελάτες. Τα παιδιά που είχαν έρθει για τον Καραγκιόζη και οι μεγάλοι που είχαν έρθει για να ακούσουν τη μουσική του.

Έτσι κι εκείνη τη βραδιά παίξανε μερικά κομμάτια στο διάλειμμα και όταν σταμάτησε για να αρχίσει το δεύτερο μέρος, οι μεγάλοι άρχισαν να του φωνάζουν να παίξει κι άλλο τραγούδι και τα παιδιά από την άλλη απαιτούσαν να αρχίσει ο Καραγκιόζης. Έγινε μεγάλη σύρραξη μεταξύ μεγάλων και παιδιών με αντεγκλήσεις εκατέρωθεν. Ο Αρίστος που δεν ήξερε τι να κάνει έπαιξε 2-3 τραγούδια ακόμα και μετά συνέχισε και τελείωσε την παράσταση.
Ακόμα θυμάμαι το απλωμένο σεντόνι (μπερντέ) του Καραγκιόζη και το ισχνό φως που διέγραφε τις φιγούρες των πρωταγωνιστών μπροστά στα παιδικά μου μάτια.
Μια από τις πολλές μνήμες από το Τζερμιάδω που αρκεί μια σπίθα να τις ξαναβγάλει από την καρδιά μου όπως τις έζησα τα αξέχαστα εκείνα χρόνια.»

Για την εξαιρετική δουλειά στα εξώφυλλα, να ευχαριστήσω τον Ιδομενέα από Ρέθυμνο. Επίσης το προσωπικό LP του Σπανακάκη (από όπου πήρα και τις φωτό), θα αναρτηθεί στο μέλλον. 

Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).