Σκορδαλός Αθανάσιος- Μαρκογιαννάκης Γιάννης (Μαρκογιάννης)- Μουντάκης Κώστας (Μουντόκωστας)- Μανιαδάκης (Μανιάς) Νίκος ODEON EXTENDED PLAY GEOG 2532 Πετροκεφαλιανός συρτός (Συ
μ΄έμαθες πως αγαπούν) - Κορφιανές Ηρακλειώτικες κονδυλιές (Πεντοζάλι) -
Κορφιανός συρτός (Συρτός Ηρακλειώτικος) - Ρεθυμιωτοπούλα μου (Καλαματιανός)
1964- 45rpm- 7''
«Αυτό που
είναι σήμερα η Κρητική μουσική, εν πολλοίς το οφείλει σε κάποιους πεφωτισμένους
μουσικούς που με το έργο, το μεράκι και τη δράση τους συνέβαλαν στον καθορισμό,
την εξέλιξη και τη διάδοση του Κρητικού μουσικού είδους.
Μέχρι το
πρώτο μισό του περασμένου αιώνα βρίσκονται σε πλήρη δράση οι επονομαζόμενοι
"πρωτομάστορες" της κρητικής μουσικής. Ανάμεσα τους ορισμένοι οι
οποίοι σφράγισαν με την παρουσία τους τις επόμενες γενιές όπως ο Ανδρέας
Ρόδινος, ο Μπαξεβάνης, ο Καρεκλάς, ο Χαρίλαος, ο Φουσταλιέρης, ο Κουτσουρέλης
και άλλοι λιγότερο γνωστοί αλλά σημαντικοί οργανοπαίχτες.
Στο δεύτερο
μισό του 20ου αιώνα συνεχίζει τη μουσική παράδοση της Κρήτης μια άλλη γενιά
μεγάλων καλλιτεχνών όπως ο Ναύτης, ο Σκορδαλός, ο Μουντάκης, ο Λεωνίδας Κλάδος
και άλλοι οι οποίοι γίνονται οι δάσκαλοι και εμπνευστές της επόμενης γενιάς.
Στα Ανώγεια την ίδια περίοδο ο τυφλός λυράρης ο "Στραβός" οργώνει με
την ευαισθησία και το ιδιαίτερο παίξιμο του τις καρδιές των ανωγειανών νέων.
Από αυτήν την γενιά ξεπηδάει ο Νίκος Ξυλούρης από τα Ανώγεια, ο "Αρχάγγελος"
της κρητικής μουσικής, ο οποίος πέθανε πάνω στην ακμή της δημιουργικότητας του.
Οι σύγχρονοι
παραδοσιακοί Κρητικοί λυράρηδες αν και παίζουν όλες τις μελωδίες και σκοπούς,
ακολουθούν ο καθένας με σεβασμό, μια από τις παραδοσιακές «σχολές» της κρητικής
μουσικής, στο ύφος, στο ήθος, στον τρόπο παιξίματος, στο ρεπερτόριο. Στη λύρα η
σχολή Μουντάκη και Σκορδαλού, στο βιολί το τοπικό ηχόχρωμα της Κισάμου και της
ανατολικής Κρήτης ενώ στην κεντρική Κρήτη είναι διαμορφωμένος ο Ανωγειανός
τρόπος στη λύρα και στο μαντολίνο. Πολλοί έντεχνοι μουσικοί ενσωμάτωσαν
στοιχεία από την κρητική μουσική στο έργο τους, όπως ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο
οποίος αξιοποιώντας τις μοναδικές μουσικές ικανότητες του μεγάλου ερμηνευτή
Νίκου Ξυλούρη, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διάδοση της κρητικής μουσικής.
Σημαντική τέλος είναι η συμβολή του Ψαραντώνη και του Ιρλανδοκρητικού
Ross Daly, στη κρητική μουσική παράδοση, η οποία προωθήθηκε και εκτός
Ελλάδας, παραμένοντας σήμερα περισσότερο ζωντανή παρά ποτέ.»
Σκορδαλός-
Μουντάκης μαζί στο σημερινό δισκάκι. Split extended play. Δυο
τραγούδια εκατέρωθεν από Σκορδαλό και Μουντάκη, ηχογραφημένα και κομμένα σε
πλάκες την δεκαετία του 50 (1957).
Η ODEON τους βάζει μαζί σε δίσκο 45 στροφών. Οι λόγοι
προφανείς. Τα μεγαλύτερα ονόματα της Κρητικής μουσικής, εκείνη την περίοδο, θα
πουλήσουν καλύτερα μαζί. Μόνο σε συλλογές, μπορεί να τους βρει κανείς μαζί, στον
ίδιο δίσκο και ίσως μόνο σε cd. Για την χρονολογία κυκλοφορίας του δίσκου κρατάω κάποιες επιφυλάξεις.
Φυσικά δεν μπαίνει
ερώτημα Σκορδαλικός ή Μουντακικός; Η απάντηση είναι ότι και οι δύο μας έχουν
κάνει να ανατριχιάσουμε, να δακρύσουμε, να διασκεδάσουμε, να ξεσηκωθούμε, να
νοσταλγήσουμε, να χορέψουμε και να δουλέψουμε καλύτερα. Οπότε η παλάντζα δεν γέρνει
προς καμία πλευρά και οι δυο είναι κορυφαίοι. Το κείμενο
παραπάνω λίγο πολύ το ίδιο μας υπενθυμίζει.
Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο
….(εδώ)
