Καψάσκη Αγγελική (Κική)-
Λάμπρου Σπύρος ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΜΕΛΩΔΙΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΥΖΑΝΤΙΟΝ No27 Σαράντα παλικάρια - Η
λεβεντιά - Ο Ζήδρος – Χανιώτικο (Ικαριώτικο) χορευτικό 1969- 45rpm- 7''
«Με λένε Αγγελική (Κική) Καψάσκη-Μακρή.
Γράφω δυο λόγια για τον εαυτό μου γιατί μου έχει συμβεί το εξής: Στη βιβλιοθήκη
μου έχω πολλά βιβλία με παιδικά τραγούδια από μουσικούς που θαυμάζω, όπως ο
Αθανάσιος Αργυρόπουλος και δεν ξέρω τίποτε γι’ αυτούς. Γεννήθηκα στην
Αθήνα στις 16/11/1936. Οι γονείς μου Σπύρος και Ανθούλα Καψάσκη ήταν καθηγητές
της Μουσικής. Μεγάλωσα σ’ ένα περιβάλλον που εναλλάσσονταν: η ευρωπαϊκή με την
βυζαντινή μουσική, οι καντάδες με τις όπερες και τα μαθήματα σολφέζ με τα
παιδικά τραγούδια. Έμαθα Μουσική όπως έμαθα να μιλάω και να περπατάω. Σπούδασα
δασκάλα στην Μαράσλειο Παιδαγωγική Ακαδημία και πήρα και πολλά μουσικά πτυχία,
τα οποία μου επέτρεψαν να διοριστώ σε ηλικία 22,5 ετών καθηγήτρια Μουσικής
στην Παιδαγωγική Ακαδημία Θεσσαλονίκης. Εδίδαξα ακόμα στην Παιδαγωγική Ακαδημία
Λάρισας, στις Σχολές Νηπιαγωγών Καρδίτσας και Θεσσαλονίκης και τέλος στη
Μαράσλειο, μετά τον θάνατο του πατέρα μου. Άρχισα ν’ ασχολούμαι με το
παιδικό τραγούδι από 3,5 ετών, που τραγουδούσα στη θεία Λένα (Αντιγόνη
Μεταξά). Το χόμπι μου από μικρή ήταν να ψάχνω στη βιβλιοθήκη να βρίσκω τα
βιβλία με τα παιδικά τραγούδια και να τα παίζω στο πιάνο. Ήξερα απ’ έξω κι
ανακατωτά που ήταν γραμμένο κάθε τραγούδι. Τ’ όνειρο του πατέρα μου ήταν
να γράψει ένα μεγάλο βιβλίο στο οποίο να υπήρχαν όλα τα πετυχημένα παιδικά
τραγούδια του σχολείου. Δεν πρόλαβε να το κάνει εκείνος και το ‘κανα εγώ,
γράφοντας δύο μεγάλα βιβλία για μικρά και μεγάλα παιδιά: ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΜΟΥ
ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ και την ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ. Εργάστηκα συστηματικά με τα
βιβλία μου και τους δίσκους και πιστεύω ότι έχω βάλει κάποιο λιθαράκι στο
παιδαγωγικό-σχολικό τραγούδι. Το λέω παιδαγωγικό γιατί τα τραγούδια των βιβλίων
μου στηρίζονται στην ιδέα ότι το τραγούδι πρέπει ν’ αφήνει κάποιο μήνυμα στις
παιδικές ψυχές εκτός από τη διασκέδαση. Γι’ αυτό το λόγο έγραψα σε πολλά
τραγούδια μου και τα λόγια. Στη ζωή μου έκανα δυο σπουδαία πράγματα:
Πολλή δουλειά για το παιδικό τραγούδι και τρία καλά παιδιά, τον Σπύρο και τη
Φάνη Λάμπρου και τον Φραγκίσκο Μάκρη που έγιναν κι αυτά μουσικοί και συνεχίζουν
την οικογενειακή παράδοση. Ευχαριστώ τον θεό γι’ αυτό».
Παρακάτω ακολουθεί μέρος συνέντευξης (ολόκληρη η συνέντευξη στις πληροφορίες)
του Σπύρου Λάμπρου (γιου της Καψάσκη):
¨Ζούσε την κατάσταση που ερχόταν ο παππούς μου σπίτι με συλλογή από
τραγούδια, με παιδικά τραγούδια. Έψαχνε, έφτιαχνε δημιουργούσε. Είχε πολύ
όμορφη βιβλιοθήκη, ξακουστή. Και μουσική και απ’ όλα. Βιβλιοθήκη Καψάσκη.
Ήθελε να κάνει πολλά παιδάκια να έρθουν σε επαφή με την μουσική. Για
παράδειγμα, τα παιδάκια της γειτονιάς. Ακόμα και όταν πηγαίναμε διακοπές έκανε
στα παιδιά εκεί δωρεάν μάθημα μουσικής. Και της έλεγα «Βρε μαμά, σταμάτα να
ξεκουραστείς λίγο». Ήταν το χόμπι της. Ήταν η στάση ζωής της προφανώς και ως
παιδαγωγού και ως μητέρας.
Ήταν ανοιχτός άνθρωπος, πολύ χαρούμενος. Με το ακορντεόν, που το έχω
πλέον εγώ και το κουβαλάω εγώ. Ε, ναι. Ήταν πολύ χαρούμενος άνθρωπος και πολύ
αγνός. Αυτό ήτανε το χαρακτηριστικό της. Αν μπορώ να το πω με λίγα λόγια είναι
ότι είχε αγνή ψυχή. Αυτό δεν το έχω ξαναδεί πουθενά. Και δεν το λέω επειδή ήταν
η μητέρα μου. Το βλέπω από ανθρώπους που την ήξεραν από την δισκογραφία,
από φίλους και γνωστούς και από το πώς αντέδρασαν όταν έμαθαν ότι πέθανε.
Αυτό που ήθελε η μητέρα μου είναι να μάθουν τα παιδιά πολλά τραγούδια και
να τραγουδάνε. Και το πέτυχε σε πραγματικά πολύ σημαντικό βαθμό. Και συνεχίζω
κι εγώ ακόμα πιο επαγγελματικά πλέον, γιατί είναι και οι εποχές διαφορετικές.
Μπορούμε να βγάλουμε πάρα πολλά τραγούδια με πιο εύκολο τρόπο. Τότε ήταν τα
οικονομικά ακόμα πιο δύσκολα. Την είχαν από την δισκογραφική εταιρεία και
έφτιαχνε τα τραγούδια μόνη της. Άλλοτε της έστελναν πάρα πολύ καλούς μουσικούς
και έβγαιναν ωραίοι οι δίσκοι. Πάντως, ήταν διαφορετικό απ’ ό,τι π.χ. για μένα
σήμερα για μια γυναίκα εκείνα τα χρόνια.
Την σέβονταν πάντοτε την μητέρα μου. Λέγανε «είναι η κόρη του Καψάσκη»,
στην αρχή τα πρώτα χρόνια. Απλώς οι συνθήκες της ζωής τότε ήταν διαφορετικές,
και γενικά και προφανώς στα Studio, όπου βρέθηκε πάρα πολύ συχνά από τότε που
έβγαλε τον πρώτο δίσκο. Έκανε γύρω στους 50 δίσκους. Έχοντας παιδάκια είτε από
το σχολείο όπου δίδασκε, το Μαράσλειο είτε από την παιδαγωγική ακαδημία. Τα
συγκέντρωνε κι έκανε διάφορες χορωδίες. Και για τους δίσκους και για τις
γιορτές και για όλα. Ήταν πολύ αγαπητή¨.
« Ο Πάνος Ζήδρος ήταν ξακουστός κλεφταρματωλός του
Ολύμπου που έδρασε μεταξύ του 1630 και του 1750. Καταγόταν από τα Γρεβενά και η
οικογένειά του ήταν από τις πιο ονομαστές της Β. Ελλάδας, γνωστή ως
Μπρουτζόβλαχοι. Μάλιστα το 1660 ο μέγας Βεζίρης Αχμέτ Κιοπρουλή τους εκχώρησε
το εξαρχάτο της Πίνδου. Η δράση του Πάνου απλώθηκε στη Θεσσαλία και τη
Μακεδονία και ήταν τόσο έντονη που ανάγκασε τον Σουλτάνο να τον διορίσει με
φιρμάνι του «Έξαρχο του Ολύμπου και της Δυτικής Μακεδονίας». Ο Ζήδρος όρισε
έδρα του την Ελασσόνα, έδωσε οργάνωση κανονικού κράτους στην περιοχή και
διόρισε άλλους αρματολούς και πρωτοπαλίκαρα ως Επάρχους σε κάθε διαμέρισμα.
Έλαβε μέρος και στα Ορλωφικά με δράση κυρίως στη Μακεδονία. Καταδιώχτηκε όμως
και κατέφυγε στο Αιτωλικό όπου πολιορκήθηκε από τους Τούρκους επί 3 μήνες.
Τελικά κατάφερε να τους ξεφύγει και να ξαναγυρίσει στον Όλυμπο. Μετά τη συνθήκη
του Κιουτσούκ Καϊναρτζή (1774) αμνηστεύτηκε. Πέθανε από φυσικό θάνατο σε πολύ
μεγάλη ηλικία, περίπου 120 χρονών. Μετά το θάνατό του το Εξαρχάτο του παρήκμασε
και τελικά καταργήθηκε.
Υπάρχουν πολλά δημοτικά τραγούδια
που εξυμνούν την παλικαριά και την δύναμη του Πάνου Ζήδρου. Είναι πολύ πιθανό ο
αγωνιστής της ΕΟΚΑ Γρηγόρης Αυξεντίου να άκουσε κάποια από αυτά όταν υπηρετούσε
με τον ελληνικό στρατό στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Όταν αργότερα εντάχθηκε
στην οργάνωση, από θαυμασμό για τον Έλληνα οπλαρχηγό πήρε το ψευδώνυμο Ζήδρος.»
Το σημερινό
δισκάκι αποτελείται από τέσσερα τραγούδια παραδοσιακά, με παιδική χορωδία και
την συνοδεία της Κικής Καψάσκη με ακορντεόν. Φοβερή και η αναφορά στον Ζήδρο
(μικρό βιογραφικό παραπάνω) αν λάβει κανείς υπόψη την χρονολογία έκδοσης του
δίσκου. Φυσικά το Χανιώτικο χορευτικό είναι Ικαριώτικο χορευτικό, το γνωστό ¨δώστε
δώστε πέρα¨. Προφανώς και έχει γίνει λάθος. Στην παιδική χορωδία συμμετέχει και
ο γιος της ο Σπύρος Λάμπρου που παραχώρησε την παραπάνω συνέντευξη.
Πληροφορίες, φωτογραφίες και
το ηχητικό αρχείο …(εδώ).