Σκορδαλός Αθανάσιος- Μαρκογιαννάκης Ιωάννης
(Μαρκογιάννης) NINA N-24520 Συρτός Χανιώτικος - Κρητικός αμανές 1961- 45rpm- 7''
Ο Θανάσης Σκορδαλός
γεννήθηκε στο Σπήλι το 1920. Ήταν η Θεία Φώτιση αυτή, που από μικρό παιδί τον
έφερε στην εκκλησία, να βοηθάει τον παπά και σε ηλικία μόλις επτά χρονών,
βρίσκουμε το μικρό Θανάση στο ψαλτήρι. Μέσα σε πέντε χρόνια, είχε μάθει όλη την
οκταηχία, χωρίς καν ακόμα να ξέρει μουσική.
Θέτω στη διάθεσή σας, τη συνέντευξη
του Θανάση Σκορδαλού στο δημοσιογράφο Ντίνο Κωσταντόπουλο, το 1992. «Σαν παιδί,
συνάμα με τα εκκλησιαστικά, μου άρεσε πάρα πολύ η λύρα και το λαούτο. Εκείνα τα
χρόνια εγώ δεν ήταν τόσο πολύ διαδεδομένο το λαούτο, όσο το μαντολίνο και το
όργανο που έπαιζε ο Φουσταλιέρης στο Ρέθυμνο, η μαντόλα. Τουλάχιστον εκείνα τα
χρόνια εγώ σαν παιδί είχα βοήθεια από το μαντολίνο πρώτα. Σαν παιδί λοιπόν,
εκρατούσα δύο ξύλα. Το ένα το έβαζα στο αριστερό μου πόδι, σα λύρα και το άλλο
στο χέρι σα δοξάρι και τραγουδούσα! Ήταν ένα δείγμα, ότι έπρεπε να πιάσω λύρα
στα χέρια μου, όπως έλεγαν διάφοροι στο χωριό.
Σε ηλικία 9 ετών, αγόρασα μια λύρα.
18 δραχμές. Και ευγνωμονούσα τον άνθρωπο που μου έδωσε τη λύρα. Του έκαμα
πολλές ευχαριστίες. Άρχισα λοιπόν, χωρίς να μου δείξει κανένας, να παίζω
κομμάτια απ’ αυτά που άκουγα σαν παιδί. Σιγά-σιγά, αναπτύχθηκε το ταλέντο. Σε
ηλικία 11 ετών., ήρθε ο Αντρέας Ροδινός στο χωριό μου. Είχε συμπάθεια στο Σπήλι
και γι’ αυτό ερχότανε εύκολα, κάθε φορά που τον φωνάζανε. Όταν τον
προωτοάκουσα, ενώ είχαμε κι άλλους οργανοπαίχτες στο χωριό μου, μου ‘κανε
τρομερή εντύπωση. Όταν τον άκουγα, η ραχοκοκαλιά μου έσταζε νερό. Δημιουργούσα
σκέψεις μέσα μου, αν μπορούσα μια μέρα των ημερών να κατορθώσω να παίξω κι εγώ
λύρα στο ήμισυ αυτού του ανθρώπου, που λέγεται Ανδρέας Ροδινός.
Ένα βράδυ, του Αγίου Στυλιανού
αξέχαστα, ξανάρθε ο Ροδινός στο χωριό. Τον είχε καλέσει στη γιορτή του ένας
δικηγόρος, ο Στυλιανός Καλογρίδης. Οι Σπηλιανοί, χωρίς να ξέρω εγώ τίποτα,
είπαν στον Αντρέα, όταν του ταιριάσει και είναι καλά, “Φώναξε στο Σκορδαλάκι,
να παίξει λίγη λύρα, να μας πεις και τη γνώμη σου.” Πράγματι έγινε αυτό! Εγώ
ήμουν στο τελευταίο σκαλί σε μία σκάλα και έβαλα το χέρι μου για να σηκώσω την
μπουκαπόρτα που λέμε, να φύγω. Μ’ έπιασε τρεμούλα, αλλά ο Θεός ξέρει τι είχανε
βάλει από πάνω και δεν άνοιγε η πόρτα! Έτσι, υποχρεωτικώς με το χειροκρότημα, ο
Θεός ξέρει πώς, εκατέβηκα τη σκάλα. Πήγα κοντά στον Μπαξεβάνη που έπαιζε με τον
Ροδινό. Σηκώθηκε ο Αντρέας επάνω, μου έδωσε τη λύρα και μου είπε: “Θανάση, θέλω
να με ξεκουράσεις λίγο, γιατί κουράστηκα.” Η σκέψη του βέβαια ήταν άλλη. Εν
πάση περιπτώσει, έπιασα τη λύρα. Ο Μπαξεβάνης άρχισε τον πρώτο χανιώτικο συρτό,
για να τον ακολουθήσω εγώ! Τον ακολούθησα παρά το τρακ που είχα. Ο Αντρέας δεν
ήταν κοντά μου. Επήγε πίσω από την πόρτα για να μην τον βλέπω και παθαίνω
μεγαλύτερο τρακ. Με άκουσε που έπαιξα κάμποσα γυρίσματα, δεν άντεξε, ήρθε, μου
πιάνει το δεξί χέρι, με αγκαλιάζει, με φιλεί και λέει: “ΣΠΗΛΙΑΝΟΙ, ΑΥΤΟΣ ΘΑ
ΕΙΝΑΙ Ο ΔΙΑΔΟΧΟΣ ΜΟΥ!” Σα να ήξερε ο καημένος, ότι στα 23 του χρόνια θα φύγει.
Τα χρόνια περνούσαν σιγά-σιγά. Οι Σπηλιανοί αντιλήφθηκαν το ταλέντο μου, με
αγκάλιασαν και με βοήθησαν πάρα πολύ. Ο πατέρας μου ήταν πολύ μερακλής
άνθρωπος. Ήταν καλός μαντιναδολόγος και καλός χορευτής και το είχε καμάρι. Με
βοήθησε πολύ η ψαλτική. Οι ήχοι της εκκλησίας που εγώ αγάπησα, έπαιξαν μεγάλο
ρόλο στην καλλιτεχνική μου καριέρα. Θα σας πω ένα περιστατικό με τον
μουσικολόγο Περιστέρη. Μου είπε κάποτε:
- Ποιο ωδείο έχεις βγάλε Σκορδαλέ;
- Του Σπηλίου. Του είπα.
- Ποιο είναι αυτό; Με ρώτησε.
- Το χωριό μου.
- Μα έχει το χωριό σου ωδείο;
- Δεν έχει ωδείο, αλλά έχει τη φύση.
- Εδώ όμως κάτι συμβαίνει, μου λέει. Μήπως έχεις κανένα συγγενή ψάλτη;
- Εγώ ο ίδιος ψάλω, του λέω.
- Αυτό είναι, το βρήκα! Μου λέει. Έχεις κ. Σκορδαλέ τοποθετήσεις στο παίξιμό σου, της βυζαντινής μουσικής και μου κάνει μεγάλη εντύπωση, όταν μου λες ότι δεν έχεις ιδέα από μουσική.
- Δεν έχω κ. Περιστέρη, του λέω. Ούτε κατά διάνοια δεν ξέρω τι θα που οι νότες κτλ.
Του φάνηκε περίεργο και μου λέει:
- Τότε είναι ένα σωστό ταλέντο που σου έδωσε η φύση και ο Θεός πρώτα!»
- Ποιο ωδείο έχεις βγάλε Σκορδαλέ;
- Του Σπηλίου. Του είπα.
- Ποιο είναι αυτό; Με ρώτησε.
- Το χωριό μου.
- Μα έχει το χωριό σου ωδείο;
- Δεν έχει ωδείο, αλλά έχει τη φύση.
- Εδώ όμως κάτι συμβαίνει, μου λέει. Μήπως έχεις κανένα συγγενή ψάλτη;
- Εγώ ο ίδιος ψάλω, του λέω.
- Αυτό είναι, το βρήκα! Μου λέει. Έχεις κ. Σκορδαλέ τοποθετήσεις στο παίξιμό σου, της βυζαντινής μουσικής και μου κάνει μεγάλη εντύπωση, όταν μου λες ότι δεν έχεις ιδέα από μουσική.
- Δεν έχω κ. Περιστέρη, του λέω. Ούτε κατά διάνοια δεν ξέρω τι θα που οι νότες κτλ.
Του φάνηκε περίεργο και μου λέει:
- Τότε είναι ένα σωστό ταλέντο που σου έδωσε η φύση και ο Θεός πρώτα!»
Περισσότερα βιογραφικά στοιχεία για
Σκορδαλό στις αναρτήσεις 21, 30, 82, LP1 και 115. Για τον Μαρκογιάννη στις αναρτήσεις 35, 78, 104,
109, 111 και 115.
Τρεις διαφορετικές ετικέτες για το
σημερινό δισκάκι και διάλεξα το κίτρινο. Tα περισσότερα LP
που έχω, θυμάμαι χρονολογία και πως τα απέκτησα (μικρές ιστορίες για
συλλέκτες). Το περίεργο είναι πως θυμάμαι και για κάποια από τα 45άρια.
¨Άλλη μια πενταήμερη (με το
σχολείο), στη Θεσσαλονίκη και η βόλτα στο δισκάδικο Lotus, για ανεύρεση εναλλακτικών
διαμαντιών ήταν σίγουρη. Μιλώντας με τον Προκόπη (ιδιοκτήτης) μου πρότεινε για
περισσότερους δίσκους (ιδιαίτερα παραδοσιακούς) κάποια άλλα μέρη. Εκεί βρήκα
και του Σκορδαλού το κίτρινο, ανάμεσα σε εκατοντάδες που πέρασαν από τα χέρια μου εκείνη την ημέρα. Ήταν και
το μοναδικό που έφερα μαζί μου τότε. Με σφραγίδα από Γερμανία και το όνομα της
Εύας να φιγουράρει πάνω (το έσβησα για λόγους καλαισθησίας)¨.
Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).