Σάββατο 18 Μαρτίου 2023

275. NINA N-24826 ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ- ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ 196X (Ηχογράφηση 1953)

Κουτσουρέλης Γιώργος- Κουτσουρέλης Στέλιος NINA N-24826 Το Κρητικό συρτάκι - Το αγρίμι (Κρητικός συρτός) 196Χ (Ηχογράφηση 1953)- 45rpm-7''

 

«Στην Κρήτη υπήρξαν μεγάλες μουσικές οικογένειες που κράτησαν ψηλά τα σκήπτρα της μουσικής μας παράδοσης. Οι Κουτσουρέληδες υπήρξαν ας πούμε μουσικοί «από κούνια». Από πάππου προς πάππου, από γενιά σε γενιά, πλήθος οργάνων πέρασε από τα χέρια αυτής της οικογένειας. Ο Αντρέας Κουτσουρέλης (στο κέντρο της πρώτης φωτογραφίας) από το Άρμενο Χωριό Κισσάμου ήταν ένας παλιός τεχνίτης λαγουτιέρης. Την αγάπη του για την μουσική την μετέδωσε στα παιδιά του. Ο Γιώργης, ο Μανώλης, ο Στέλιος.

Ο Στέλιος Κουτσουρέλης γεννήθηκε το 1924 στο Καστέλλι Κισσάμου και εκεί μεγάλωσε με τα ακούσματα του πατέρα του και της παλιάς γενιάς των καλλιτεχνών της περιοχής. Μαζί με τα αδέρφια του πορεύθηκε στα μουσικά μονοπάτια της εποχής εκείνης. Η τέχνη βέβαια του Γιώργη ήταν αξεπέραστη, όμως και ο Στέλιος έπαιζε γλυκά και απλά, είχε ήχους που ταιριάζανε τόσο στον χαρακτήρα του, όσο και στην μουσική ιδιομορφία των τοπικών μοτίβων. Από τα γλέντια στο οικογενειακό καφενεδάκι, στα γλέντια της κρητικής υπαίθρου. Αγαπούσε όμως και τα γράμματα και για αυτό τον λόγο τελείωσε και το γυμνάσιο. Η φωνή του ήταν όμορφη και στρωτή. Άλλωστε για τον λόγο αυτό ήταν ο κύριος τραγουδιστής στους δίσκους του Γιώργη. Αγρίμι, Μπαρμπούνι, Φουρνιανός, Συρτάκι, Φιλεντέμ, Κρουσταλλοβραχιωνάτη κ.α. Από τα γλέντια στα ραδιοφωνικά στούντιο μαζί με τα αδέρφια του παρουσίαζαν τις αξέχαστες εκπομπές που πρόβαλλαν την κρητική μουσική σε όλη την Ελλάδα. Με τον θάνατο όμως του αδερφού τους Μανώλη το 1958 σταμάτησαν και οι εκπομπές αλλά και η καλλιτεχνικές τους δραστηριότητες.

Ο Στέλιος Κουτσουρέλης εκτός από λαγουτιέρης και τραγουδιστής ήταν και άριστος συνθέτης. Ο κλασσικός πλέον Εννιαχωριανός συρτός έχει μείνει στην μουσική ιστορία του τόπου. Ηχογραφήθηκε με το λαγούτο του Γιώργη, με την λύρα του Κώστα Μουντάκη και με το τραγούδι του Στέλιου. Όταν πρωτάκουσε τον συρτό αυτό ο γίγαντας της κρητικής μουσικής, ο Νικολής Χάρχαλης, του απέδωσε τα εύσημα που μόνο ένας μεγάλος δάσκαλος μπορεί: «Μπράβο Κουτσουρελάκι μικιό, λεβεντιά το σερτουλάκι σου».
Ο Στέλιος Κουτσουρέλης διορίστηκε στην Τράπεζα της Ελλάδος όπου και σταδιοδρόμησε επαγγελματικά. Στην Αθήνα με κάθε ευκαιρία συνεργάστηκε με πολλούς βιολάτορες και λυράρηδες και πρόσφερε τις υπηρεσίες του στο κρητικό στοιχείο της πρωτεύουσας. Το 1998 όμως υπέστη βαρύ εγκεφαλικό επεισόδιο με αποτέλεσμα να κουβαλάει αυτή του την παραπληγία μέχρι το καλοκαίρι του 2003 που έφυγε από την ζωή.
Άλλο ένα μεγάλο κεφάλαιο της μουσικής μας άφησε, αλλά το έργο του σίγουρα θα μείνει ζωντανό για τις ερχόμενες γενιές.

Για μια δεκαετία, 1948-1958, τα αδέλφια Κουτσουρέλη είχαν στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας τις  εκπομπές “Κρητική Βραδιά” και “Κρητικό Μεσημέρι” με συγγραφή, επιμέλεια και σκηνοθεσία του Στέλιου με το γνωστό σήμα: 

“Την εκπομπή της Κρήτης μας, που όλος ο κόσμος θέλει,

σας την παρουσιάζουνε, τ΄ αδέλφια Κουτσουρέλη”.

Από το ραδιόφωνο παρουσίαζε την κρητική μουσική, την ιστορία και την λαογραφία, τις αναπαραστάσεις κρητικού γάμου, βαφτίσια και πανηγύρια, οδοιπορικά σε χωριά με τα ήθη και έθιμα τους, κρητικά ανέκδοτα και μαντινάδες ακροατών, μαζί με τη συνεργασία πολλών γνωστών κρητικών οργανοπαικτών και ηθοποιών.

Ο Στέλιος Κουτσουρέλης συνεργάστηκε με τον αδελφό του Γιώργη σ΄όλη την δισκογραφική δουλειά τους, έγραψε δικές του συνθέσεις, εξελιγμένες και βασισμένες στην παράδοση κι έδωσε ένα ιδιαίτερο προσωπικό χρώμα στα συρτά της Κρήτης.

Φοίτησε επίσης στην Κινηματογραφική Ακαδημία, στο Τμήμα Σκηνοθετών.

Κορυφαία διάκριση: Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Γραφείου Συμψηφισμού Αθηνών, του οποίου είναι μέλη όλες οι ελληνικές και ξένες τράπεζες, που λειτουργούν στην Ελλάδα.

Ο Γιώργης Κουτσουρέλης γεννήθηκε στην Κίσσαμο Χανίων το 1914 , γιός του διάσημου λαουτιέρη της Κισσάμου Ανδρέα Κουτσουρέλη και αδερφός πολλών άλλων μουσικών (έπαιζαν λαούτο , μαντολίνο , βιολί , λύρα , κλαρίνο ) μαντολίνο ξεκίνησε να μαθαίνει από 4 χρονών και λίγο αργότερα λαούτο .

Ηχογράφησε το πρώτο του μουσικό δίσκο στα 16 του χρόνια (1930) και άρχισε να παίζει λαούτο με πολλούς διάσημους βιολιτζήδες και λυράρηδες .

Άρχισε να παίζει λαούτο στο Ραδιοφωνικό σταθμό Αθηνών (1939) και αργότερα

στο Ραδιοφωνικό σταθμό Χανίων με τα αδέρφια του Μανόλη και Στέλιο .

Μετά το τέλος του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου , ηχογράφησε το τραγούδι « Χίτλερ να μην το καυχηθείς πως πάτησες την Κρήτη ».

Το 1949-1950 κυκλοφόρησε τον « Αρμενοχωριανό Συρτό » με σόλο λαούτο και

τραγουδισμένο από το Χρήστο Κορονιωτάκη .

Ο Μίκης Θεοδωράκης χρησιμοποίησε τον « Αρμενοχωριανό Συρτό » για να συνθέσει το "Zorba the Greek" , αυτό έγινε αιτία αντιδικιών μεταξύ των δύο συνθετών.

Για μια δεκαετία περίπου σταμάτησε ο Γιώργης Κουτσουρέλης τις εμφανίσεις

και της ηχογραφήσεις , λόγω του θανάτου του αδερφού του Μανόλη.

Τη δεκαετία του '70 ο διάσημος Κρητικός τραγουδιστής Νίκος Ξυλούρης του ζήτησε να τραγουδήσει μερικά από τα τραγούδια του και ηχογράφησε 6 από αυτά.

Ο ίδιος ο Γιώργος Κουτσουρέλης για το ¨Κρητικό Συρτάκι¨ είχε πει:

Εγώ το περίφημο και περιβόητο “Κρητικό συρτάκι”, που δεν ξέρω αν πρέπει να το αναφέρω τώρα, μου το εκμεταλλεύτηκε ο Μίκης Θεοδωράκης, το εμπνεύστηκα στο κρεβάτι μεταξύ ύπνου και μη. Μισοκοιμώμουν. Θυμάμαι που σηκώθηκα αυτομάτως, πήγα κι έπιασα το λαγούτο μου κι άρχισα να ψάχνω και κάπως βιαστικά μη τυχόν και μου φύγουν απ΄το μυαλό αυτές οι νότες, που μου ήρθαν όπως προείπα, μεταξύ ύπνου και μη. Πράγματι σταθεροποίησα τις βασικές φωνές και μετά από ειδική μελέτη και όταν βρισκόμουν σε κατάλληλη ψυχική διάθεση το τελειοποίησα και παρουσίασα τη σύνθεση που την ηχογράφησα σε δίσκο στην Κολούμπια το 1950 σαν “Αρμενοχωριανό συρτό” και μετά το ξαναηχογράφησα με τίτλο “Κρητικό συρτάκι” το 1953.

Ο Γιώργης Κουτσουρέλης πέθανε στη πόλη γέννησης του την Κίσσαμο Χανίων τον Ιούνιο του 1994.»

Στο σημερινό δισκάκι τα αδέρφια Κουτσουρέλη. Σύμφωνα με τις μήτρες του δίσκου το ¨Κρητικό συρτάκι¨ είναι στην Β πλευρά του δίσκου και ¨Το Αγρίμι¨στην Α, αλλά επειδή έχει γίνει λόγος σε παλαιότερες αναρτήσεις του Γιώργη Κουτσουρέλη για το συρτάκι, το έβαλα πρώτο. Το δισκάκι κυκλοφόρησε και από την Recor με κωδικό 826.

Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).