Καραβίτης Αλέκος- Αδελφαί Καραβίτη (Μαρία και Υακίνθη)
ODEON G.A. 7952 Κρητικοί Αντίλαλοι
(Πεντοζάλια) - Συρτός Ριζίτικος (Συρτός) 1957- 78rpm- 10''
Στο σημερινό
δισκάκι ο Αλέκος Καραβίτης (βιογραφικά στοιχεία στην ανάρτηση 43) με τις κόρες
του Υακίνθη και Μαρία, να τον συνοδεύουν στα φωνητικά και πιθανότατα τον
Μαυροδημητράκη Σταύρο στο λαούτο (σύμφωνα και με τις ηχογραφήσεις εκείνου του χρονικού
διαστήματος).
Τον σκοπό
¨Συρτός Ριζίτικος¨ τον συναντάμε και στην ανάρτηση 43 αλλά χωρίς την συμμετοχή της
Υακίνθης και της Μαρίας, και με λιγότερες μαντινάδες.
Το
πρωτοποριακό αυτού του δίσκου δεν είναι το γεγονός ότι συμμετέχουν γυναίκες
(αφού ήδη έχουμε την Λαυρεντία Μπερνιδάκη σε παλαιότερες ηχογραφήσεις), αλλά το
ότι έχουμε αντικριστές μαντινάδες. Βέβαια όπως με τους σκοπούς και τις μαντινάδες,
κανείς δεν μπορεί να ξέρει ποιος/α είναι ο πρωτοπόρος. Το θέμα είναι το αποτέλεσμα.
Και το αποτέλεσμα στο συγκεκριμένο δίσκο είναι πάρα πολύ καλό.
Παρακάτω
παραθέτω ένα κείμενο για την Υακίνθη και τον Αλέκο Καραβίτη. Βιογραφικά
στοιχεία για την Μαρία και την Υακίνθη δεν κατάφερα να συλλέξω.
“Οι
Ρεθεμνιωτοπούλες δεν διακρίνονταν μόνο για την νοικοκυροσύνη και την αρχοντιά
τους, αλλά και για τη σπάνια ομορφιά τους. Καλλονές οι περισσότερες που έγραψαν
τη δική τους ιστορία στις μνήμες της τοπικής κοινωνίας.
Σήμερα θα
σταθούμε σε μια καλλονή, που τίμησε τον τόπο της με τον τίτλο που της έδωσαν τα
καλλιστεία του 1959. Και δεν ήταν εύκολη η αναμέτρηση αν σκεφτούμε ότι
συνυποψήφια της δικής μας εκπροσώπου ήταν η Ζωή Λάσκαρη.
Σήμερα
λοιπόν θα μιλήσουμε για την Υακίνθη
Καραβίτη.
Ήταν η κόρη
του σπουδαίου Αλέκου Καραβίτη, ενός από τους πρωτομάστορες της κρητικής
μουσικής που θα μας απασχολήσει σε προσεχή αφιερώματα.
Η Υακίνθη,
το μικρότερο παιδί της οικογένειας, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα και
μάλιστα με τις ανέσεις μιας αρχοντοπούλας γιατί ο πατέρας της, εκτός από
μεγάλος καλλιτέχνης είχε όλες τις αρετές ενός Ρεθεμνιώτη νοικοκύρη. Έτσι είχε
καταφέρει να διακριθεί στην τοπική κοινωνία χωρίς ποτέ να ξεχάσει τ’ Αχτούντα
την γενέτειρά του.
Για την κόρη
του φρόντισε εκτός από σωστή διαπαιδαγώγηση να της προσφέρει και καλή μόρφωση.
Αυτό το ανέθεσε στην ιδιωτική σχολή Ευαγγελινίδου από τις καλύτερες στο χώρο
της εκπαίδευσης. Ήθελε όμως όπως και τα άλλα του παιδιά να μην απομακρύνεται
από τις τοπικές παραδόσεις.
Έτσι
δίνοντας ζωή κάθε καλοκαίρι στο εξοχικό τους στ’ Αχτούντα, έφερνε στο χωριό
προσωπικότητες της πρωτεύουσας αξιοποιώντας τις γνωριμίες του και σαν
καλλιτεχνικός διευθυντής της Δώρας Στράτου και σαν γνωστός καλλιτέχνης της
παραδοσιακής μουσικής. Παροιμιώδη έμειναν εκείνα τα γλέντια με τον ίδιο να
πιάνει τη λύρα και να της αποσπά, με τις δεξιοτεχνικές του δοξαριές, τα πιο
μαγευτικά ακούσματα. Να σημειωθεί ότι όλοι οι καλεσμένοι του φεύγοντας είχαν
μάθει και τους κρητικούς χορούς μετά από τόσο ευχάριστη εξάσκηση.
Αν και ήταν
παραδοσιακός πάτερ φαμίλιας ο Αλέκος Καραβίτης, δεν μπορούσε να αδικήσει με στείρες
αντιλήψεις περί ηθικής την κόρη του που όσο μεγάλωνε τόσο ομορφότερη γινόταν.
Έτσι κατά
παράδοξο για την εποχή τρόπο όχι μόνο της επέτρεψε αλλά ο ίδιος την ενθάρρυνε
να πάρει μέρος στα καλλιστεία. Τη συνόδευσε μάλιστα την μεγάλη βραδιά.
Εκείνη τη
χρονιά του 1959, στις 20 Ιουνίου, τα καλλιστεία θα γίνονταν στ’ «Αστέρια» της
Γλυφάδας.
Η ατμόσφαιρα
ήταν επιβλητική γεμάτη χλιδή και απίστευτη ομορφιά. Παρουσιαστές ήταν ο Λάμπρος
Κωνσταντάρας και ο Ιταλός επίσης δημοφιλής ηθοποιός Βάλτερ Κιάρι.
Η Υακίνθη, ίσως
γιατί ήξερε πως στην αίθουσα βρισκόταν και ο πατέρας της που την είχε
συνοδεύσει, εμφανίστηκε με μεγάλη σιγουριά, αν και είχε ν’ αντιμετωπίσει μια
«επικίνδυνη» αντίπαλο τη Ζωίτσα Κουρούκλη, τη μετέπειτα μεγάλη σταρ Ζωή
Λάσκαρη!
Ο
συναγωνισμός ήταν σκληρός και η επιτροπή ήρθε σε πολύ δύσκολη θέση. Οι δυο
καλλονές ισοψηφούσαν. Ποια λοιπόν θα έπαιρνε τους επίζηλους τίτλους;
Τελικά
ανακήρυξαν Σταρ Ελλάς την
Ζωή Λάσκαρη και Μις
Ελλάς την Υακίνθη, που της ανέθεσαν να εκπροσωπήσει τη χώρα
μας στα καλλιστεία του Λονδίνου. Η απονομή του τίτλου έγινε από την Ιταλίδα
ηθοποιό Κερίμα.
Από εκείνο
το βράδυ η Υακίνθη αρχίζει να συνηθίζει στα φώτα της δημοσιότητας ζώντας πια
στο χώρο των ηχηρών ονομάτων της τέχνης και της μόδας.
Στο μεταξύ
το συντηρητικό Ρέθυμνο παρά τις αντιλήψεις του πανηγύρισε για το γεγονός. Και ο
Σπύρος Τ. Λίτινας παραμονές που θα πήγαινε η Υακίνθη στο Λονδίνο έγραψε ένα
εξαιρετικό άρθρο στην «Κρητική Επιθεώρηση», που η εφημερίδα δημοσίευσε
πρωτοσέλιδο και μάλιστα κάτω από τον τίτλο.
Ο Σπύρος
Λίτινας εκτός από μια αναφορά στην οικογένεια και στον άρχοντα πατέρα της Αλέκο
Καραβίτη, τόνισε τις χάρες της καλλονής και ευχήθηκε να επιστρέψει με ένα ακόμα
στεφάνι δόξας. Έγραφε μεταξύ άλλων ο αξέχαστος συγγραφέας και ποιητής μας.
«Ρεθεμνιώτισσα
η Υακίνθη Καραβίτη από μάνα (καταγωγή από Γιανιού) και πατέρα.
Το κεφαλάκι
της σαν να μην είναι από πλάσμα ανθρώπινο αλλά έργο εξειδικευμένης τέχνης
κανενός αγνώστου Πραξιτέλη.
Οι γραμμές
του σαν να είναι τραβηγμένες με άσφαλτο κονδύλι και η αρμονία του δεν έχει
όρια. Τα μάτια της πάλι σαν να ξεσήκωσαν το χρώμα του Ρεθεμνιώτικου γιαλού.
Φαίνεται πως
θα είχε κέφια όταν την έφτιαχνε ο δημιουργός. Σεμνή και μετρημένη. Βιτσάτη
ομορφιά. Λεπτή σαν Παριζιάνα, Παριζιάνα όμως Κρητικιά όπως είναι οι Κρητικές
κοπέλες στις τοιχογραφίες της Κνωσσού…
Χτυπά η
καρδιά του Ρεθύμνου τώρα για κείνη την άξια κοπέλα που έβγαλε μια φορά και το
Ρέθεμνος ασπροπρόσωπο, δίδοντάς του τη θέση που του αρμόζει ανάμεσα στο
Πανελλήνιο στον τομέα της ομορφιάς….».
Προς τιμήν
της Ρεθεμνιωτοπούλας καλλονής έγινε στο Σπήλι μια μεγάλη γιορτή που σημείωσε
μεγάλη επιτυχία και έγινε μάλιστα πρωτοσέλιδο στην εφημερίδα.
Στην
περίφημη «ταράτσα του Μαρκογιώργη» έγινε το γλέντι που ακόμα το θυμούνται όσοι
το έζησαν.
Πρωταγωνιστής
της βραδιάς ο πατέρας της Αλέκος Καραβίτης, που άνοιξε το χορό με τη λύρα του
παίζοντας ένα Ρεθεμνιώτικο συρτό που χόρεψε με μοναδική χάρη η Υακίνθη του,
συνοδευόμενη από τους λεβέντες του συλλόγου Βρακοφόρων με τοπικές ενδυμασίες.
Ακολούθησαν
οι άλλοι πρωτομάστορες που ήταν όλοι παρόντες για να τιμήσουν το φίλο τους και
την κόρη του: Σκορδαλός, Μουντάκης, Σηφογιωργάκης, Χαρίλαος, με λαγουτιέρηδες
τον Μαρκογιάννη και τον Μανιά.
Το γλέντι
ξεκίνησε Σάββατο και τέλειωσε πρωινό Κυριακής που η Υακίνθη ξεκίνησε μια
περιοδεία, όπως το είχε υποσχεθεί στους κοινοτάρχες που το ζήτησαν, στα χωριά
Ακούμια, Μέλαμπες, Αγία Γαλήνη, Τυμπάκι, όπου έγινε δεκτή με ενθουσιώδεις
εκδηλώσεις του κόσμου που την καμάρωνε από κοντά.”
(Τα
σκαναρισμένα εξώφυλλα που προστέθηκαν είναι του Ιδομενέα από Ρέθυμνο
και τον ευχαριστώ πολύ που συμβάλει στη προσπάθεια καταγραφής).
Πληροφορίες,
φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο ….(εδώ)
