459. HIS MASTER'S VOICE 7PG 8146 ΠΥΡΓΑΚΗ ΦΙΛΙΩ- ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ- ΚΑΡΑΪΣΚΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ 1973

Πυργάκη Φιλιώ- Βασιλόπουλος Γιάννης- Καραΐσκος Γιώργος HIS MASTER'S VOICE 7PG 8146 Σκάρνατα βλάχα (Καγκέλι) - Βλέπεις σ' εκείνο το βουνό (Τσάμικο) 1973- 45rpm- 7''

«H Φιλιώ Πυργάκη γεννήθηκε στον Aσπρόκαμπο Kορινθίας το 1939 και εμφανίστηκε στο πάλκο στα μισά της δεκαετίας του ’50.
Ήταν η εποχή που οι τραγουδιστές, ειδικά στο χώρο του δημοτικού τραγουδιού, μεστώνονταν από παιδάκια. Την περίοδο εκείνη το είδος αναζητούσε νέους πρωταγωνιστές που θα εξέφραζαν, και το χτες αλλά και το -τότε- «σήμερα».
Η Πυργάκη απ’ τα πρώτα χρόνια του ’60 έγινε στο «ψωμί του κόσμου» ηχογραφώντας σειρά δίσκων 45 στροφών στην Κολούμπια έχοντας στο πλευρό της τον πολύ Γιώργο Κόρο στο βιολί και τον κλαρινίστα Κώστα Κοντογιώργο που με τη σειρά του ήταν «φίρμα» της εταιρείας στο εργοστάσιο στον Περισσό. Δική του ανακάλυψη ήταν η Πυργάκη και με δικά του τραγούδια ξεκίνησε και αγαπήθηκε από το πανελλήνιο.

Η φωνή της ήταν καταιγίδα που ράγιζε τις καρδιές και ρίζωνε σ’ αυτές. Δεν είχε το «βελούδο» της Βέρρα ή το «κεντράρισμα» της Κολλητήρη αλλά ήταν περίτεχνη με τη μεστότητά της και συγκινούσε.
Δούλεψε γερά στα «δημοτικάδικα», τα μαγαζιά που άνθιζαν στο κέντρο και τα «εξαπτέρυγα» της Αθήνας (Έλατο, Πλάτανο, Bοσκοπούλα, Eλληνικό Γλέντι, Σταλακτίτες, Γλυκοχαράματα, Αγρίμια κ.ά) συνεργαζόμενη με σπουδαίους ερμηνευτές (Καρναβά, Κάβουρα, Σκαφίδα κ.ά.) και οργανοπαίκτες (Κόρο, Βασιλόπουλο, Γιαούζο, Κοκοντίνη, Mάκη Bασιλειάδη, Βαγγέλη και Βασίλη Σούκα, Μάγκα κ.ά).
Στα πανηγύρια λειτουργούσε σαν κεντρικό σημείο αναφοράς. Ήταν απ’ τις περιπτώσεις που πρώτα έπρεπε να κλείσεις εκείνην και μετά να πας στους επόμενους.

Η Πυργάκη στην περιοχή της Λαμίας και της Λιβαδειάς ακόμη και λίγο πριν φύγει απ’ τη ζωή… ήταν Θεά! Και μόνο η παρουσία της προκαλούσε κύματα ενθουσιασμού στους μερακλήδες αλλά και τους νεότερους. Αλλά γενικά η Πυργάκη είχε πανελλήνια πέραση γι’ αυτό και εμφανίστηκε σε πολλές γωνιές της χώρας μας καθώς και σε Αμερική, Καναδά, Γερμανία, Αυστραλία, Σκανδιναβία, γνωρίζοντας μεγαλειώδη υποδοχή.
Μέχρι και λίγο μετά τα μισά του ΄70 παρέμεινε στην Κολούμπια ηχογραφώντας 45άρια αλλά και μεγάλους δίσκους.

Στη συνέχεια δισκογράφησε σε μικρότερες εταιρείες, σημειώνοντας επιτυχία, ενώ κυριολεκτικά αμέτρητες είναι οι ζωντανές ηχογραφήσεις που κυκλοφορούν με εκείνη πρωταγωνίστρια. Αν μπορούσαν να μετρηθούν οι πωλήσεις αυτών των άλμπουμ θα μιλάγαμε για… ατέλειωτη πλατίνα. Οι εγγραφές αυτές, παρά τα ταπεινά τεχνολογικά μέσα, -λίγες είναι αντάξιες της-, δείχνουν και τη δυναμική της αλλά και τη λατρεία του κοινού για τη φωνή της.
Η Φιλιώ Πυργάκη θεσμοθέτησε το «Καμπίσιο» και το «Καγκέλι» χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η γκάμα της δεν ήταν πλατιά. Σίγουρα όμως δεν ήταν και ατελείωτη, όπως όμως ήταν η ακτινοβολία της.
Για πολλούς ανθρώπους για πολλά χρόνια, το να δουν έστω και για μια φορά την Πυργάκη, ήταν ένα γεγονός ζωής.Έφυγε  από την ζωή στις 17 Ιουλίου 2021.»

«Μία πολύ ιδιαίτερη άποψη για το τί σημαίνει καμπίσιο είναι εκείνη του δημοφιλούς

οργανοπαίκτη από τον Ορχομενό της Λιβαδειάς Γιώργου Καραΐσκου. Ο Καραΐσκος

υποστηρίζει πως καμπίσιο σημαίνει λεβέντικος χορός. Είναι μια άποψη η οποία σαφώς

αποτελεί προσωπική οπτική του οργανοπαίκτη, όμως έχει ενδιαφέρον να καταγραφεί.

Ετυμολογικά η λέξη καμπίσιος σημαίνει αυτός που ζει ή παράγεται στον κάμπο.

Φαίνεται λοιπόν να ευσταθεί η εκτίμηση η οποία υποστηρίζει πως το καμπίσιο μοτίβο

έλκει την καταγωγή του από τον κάμπο της Λιβαδειάς (Αγγέλου 2021, 127). Και ο

Καραΐσκος υποστηρίζει πως ονομάστηκε καμπίσιο επειδή κυριαρχούσε σαν μοτίβο

στην Λιβαδειά.

Από την άλλη, υπάρχει και η άποψη πως δεν μπορεί να προεξοφλήσει

κάποιος πως το καμπίσιο ονομάστηκε έτσι επειδή προέρχεται από τον κάμπο της

Λιβαδειάς. «Το καμπίσιο είναι ένα μοτίβο πανελλαδικό. Παίζεται παντού,

σε όλη την Ελλάδα, φυσικά με διαφορές από τόπο σε τόπο και από ερμηνευτή σε

ερμηνευτή» υποστηρίζει ο ίδιος. Ο γιος του Νίκος όμως υποστηρίζει πως το καμπίσιο

ξεκίνησε από τον κάμπο της Λιβαδειάς διότι οι μουσικοί της περιοχής εκείνης το

παίζουν καλύτερα. «Είναι η πηγή, γιατί στην Βοιωτία το παίζουν από πάντα αυθεντικά,

όπως είναι. Και σε άλλες περιοχές ακούς καλό καμπίσιο, πχ Πελοπόννησο ή Θεσσαλία

αλλά εκεί στην Λιβαδειά είναι το αυθεντικό, το γνήσιο. Είναι θέμα εντοπιότητας

δηλαδή»

«Ο σπουδαίος κλαρινίστας Γιάννης Βασιλόπουλος (βλέπε και παλαιότερες αναρτήσεις) γεννήθηκε το 1939 στο Αγρίνιο, με γιαγιά τσιγγάνα από το Μεσολόγγι και κατάγονταν από οικογένεια παραδοσιακών µουσικών. Τα πρώτα µαθήµατα τα πήρε από τον πατέρα του Γιώργο Βασιλόπουλο και από τους θείους του Κώστα και Γρηγόρη. Επηρεάστηκε από τους παλιούς κλαρινίστες, όπως τον Χαράλαµπο Μαργέλη, τον Κώστα Φουσκοµπούκα (πατέρα του Αριστείδη Μόσχου), τον Βασίλη Τουρκοβασίλη και τον Βάγιο Μαλλιάρα.

Πέθανε στις 4/2/2011, νικημένος από τον καρκίνο, σε ηλικία 72 ετών.»

¨Σκάρνατα βλάχα¨ στην πρώτη πλευρά του σημερινού 45αριού με τον Γιώργο Καραΐσκο στο κλαρίνο και την Πυργάκη στο τραγούδι. «Σκάρνατα τα γίδια και μέτρα τα, μας λείπουνε πέντε- έξι…», μου θυμίζει καραούλι στο χωριό με τον τσομπάνη Καραστάθη να φυλάει για λύκους με κιάλια και την καραμπίνα στο παπάκι (γραφικά πράγματα , βουκολικά στην ορεινή Φωκίδα). Στην Κρήτη βέβαια, οι λύκοι κυκλοφορούν με turbo Navara και μαυροπουκάμισα. Στη δεύτερη πλευρά ο Γιάννης Βασιλόπουλος στο κλαρίνο σε ένα εξαιρετικό τσάμικο.

Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).

 

 

458. COLUMBIA 7757 ΧΕΛΜΗΣ Ν. ΓΕΩΡΓΙΟΣ 1920

Χέλμης Ν. Γεώργιος COLUMBIA 7757 Η Γέννησις Σου Χριστέ - Η Παρθένος σήμερον 1920- 78rpm- 10''

Καλά Χριστούγεννα με μια ηχογράφηση από τον Γεώργιο Χέλμη το μακρινό 1920 για όσους δεν κατάφεραν να πάνε εκκλησία. Τενόρος με εφτά ηχογραφήσεις εκκλησιαστικού ύφους (ύμνους) όπως η σημερινή. Φυσικά έχει τραγουδήσει και δημοτικά αλλά αυτό σε επόμενες αναρτήσεις. Αρχικά ο δίσκος ηχογραφήθηκε και κόπηκε στην Αμερικάνικη Columbia  με κωδικό 4777 αλλά ο σημερινός είναι Columbia Αγγλίας. Στις ετικέτες αναγράφει Christmas song.

«Το 1896 γίνεται στη Νέα Υόρκη η πρώτη ηχογράφηση(εταιρεία BERLINER) με ελληνικά λόγια, από τον Μιχάλη Αραχτιντζή. Την ίδια εποχή ηχογραφούνται τουλάχιστον άλλοι 3 δίσκοι με ελληνικά λόγια. Αν εξαιρέσουμε αυτή την ηχογράφηση καθώς και μερικές άλλες από την Ελληνική Βασιλική Ορχήστρα (Ν. Υόρκη 1907 και 1911), η δισκογραφία στις Η.Π.Α. αρχίζει το 1911. Τα τραγούδια που ηχογραφούνται καλύπτουν όλα τα είδη της ελληνικής μουσικής. Οι αμερικάνικες εταιρείες δίσκων COLUMBIA και R.C.A. Victor καλύπτουν την περίοδο αυτή (1896-1942) σχεδόν όλο το ελληνικό ρεπερτόριο. Από το 1919, αρχίζει η εμφάνιση ελληνικών δισκογραφικών εταιρειών. Η πρώτη τέτοια εταιρεία είναι η PANHELLENION RECORD COMPANY που ιδρύεται τον Φεβρουάριο του 1919 από την κυρία Κούλα, τον Γιάννη Κυριακάτη κ.α. Το 1924 ιδρύεται η GREEK RECORD COMPANY από τον Γεώργιο Γκρέτσι και τους αδελφούς Στάμου. Στα μέσα της δεκαετίας του 1920 ο Χαρίλαος Κρητικός ιδρύει την PHAROS. Άλλες εταιρείες είναι: CONSTANINOPLE RECORD COMPANY, ACROPOLIS, ELECTROPHONE, OLYMPUS HELLAS RECORDS κ.α.

Από τους καλλιτέχνες που ηχογράφησαν αναφέρουμε ενδεικτικά τους: Παύλος Αρμάνδος (1911), Γεώργιος Χέλμης (1911), Μάριος Λυμπερόπουλος(1912). Το 1916 εμφανίζεται στην δισκογραφία η κυρία Κούλα. Το 1918 η Μαρίκα Παπαγκίκα και ο Αχιλλέας Πούλος. Το 1919 ο Γιώργος Κατσαρός. Το 1920 η Αμαλία Βάκα και ο Γιάννης Ιωαννίδης. Το 1921 ο Σωτήρης Στασινόπουλος. Πρέπει να επισημανθεί πως αρκετοί καλλιτέχνες δεν είχαν την ανάλογη παρουσία στην δισκογραφία, επειδή τότε ο καλλιτέχνης πληρωνόταν εφ΄ άπαξ και η αμοιβή ήταν μικρή. Σ’ αυτή την κατηγορία ανήκουν οι :Γιώργος Κατσαρός, Κώστας Δούσας, Γιαννάκης Ιωαννίδης, Σταύρος Καλούμενος, Μανώλης Καραπιπέρης, Ιωάννης Χαλικιάς κ.α.

Στη διάρκεια του μεσοπολέμου ηχογραφούνται τραγούδια από Έλληνες μουσικούς που ταξιδεύουν στις Η.Π.Α. ευκαιριακά για κάποια περιοδεία. Το φαινόμενο αυτό θα λάβει τεράστιες διαστάσεις από το 1950.

Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο πολλοί από τους καλλιτέχνες της πρώτης γενιάς των Ελλήνων μεταναστών πεθαίνουν ή περνούν στο περιθώριο. Συνεχίζουν να υπάρχουν δισκογραφικά οι : Γιώργος Κατσαρός, Αγγελική Καραγιάννη, Χαρίλαος Πιπεράκης, Μαϊκ Πατρινός, Τέτος Δημητριάδης, Αμαλία Βάκα κ.α. Από τους παλιούς εμφανίζονται στην δισκογραφία, οι: Βιργινία Μαγκίδου, Μάρκος Μέλκον, Βικτωρία Χαζάν,Ι. Δεγαϊτας, Αξιώτης Κεχαγιάς κ.α.

Από τις αρχές του 1950 αρχίζει με μεγάλη ένταση το ρεύμα των περιοδειών Ελλήνων τραγουδιστών, συνθετών και στιχουργών από την Ελλάδα. Αυτό το γεγονός αναζωογονεί την ελληνική δισκογραφία της Αμερικής. Πολλοί από αυτούς εγκαθίστανται μόνιμα στην Αμερική. Στην δισκογραφία αυτής της περιόδου εμφανίζονται και νεώτερα πρόσωπα, πιθανότατα γεννημένα από Έλληνες της Αμερικής: Ελένη Μπρατσέρη, Όλγα Καββαδία, Τ. Πηγόπουλος, Ιωάννα Μακρή, Θεόδωρος Καβουράκης, Αγγελική Παλλαγούδη, Νίκος Πουρπουράκης κ.α. Πρέπει να αναφερθεί πως την δισκογραφία αυτής της περιόδου την καλύπτουν μικρές εταιρείες που ιδρύουν συνήθως Έλληνες. Περίπου 20 τέτοιες εταιρείες έχουν εντοπιστεί. Ενδιαφέρον είναι επίσης το γεγονός πως στην δισκογραφία συνεχίζει να υπάρχει η μικρασιάτικη ορχήστρα.»

Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).

 

 

457. HIS MASTER'S VOICE AO 5221 ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΚΩΣΤΑΣ (ΝΑΥΤΗΣ)- ΣΗΜΑΝΤΗΡΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ- ΚΑΡΑΠΑΤΑΚΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ (ΣΚΟΥΛΟΓΙΑΝΝΗΣ) 1954

Παπαδάκης Κώστας (Ναύτης)- Σημαντηράκης Δημήτρης- Καραπατάκης Γιάννης (Σκουλόγιαννης) HIS MASTER'S VOICE AO 5221 Συρτός του Ναύτη - Συρτός Βατολακιανός 1954- 78rpm- 10''

 

«Ο Κώστας Παπαδάκης (Ναύτης- βλέπε και αναρτήσεις 37 και 105) γεννήθηκε στο Καστέλλι Κισσάμου το 1920. Ήταν γιός του παλιού μεγάλου βιολάτορα Βασίλη Παπαδάκη ή Κοπανίδη. Σε ηλικία 5 ετών φεύγει από την Κίσσαμο και εγκαθίσταται μόνιμα στην πόλη των Χανίων. Σε ηλικία 7 ετών πρωτοπιάνει ένα βιολί γκουρνέριους του 1710 όπου το είχε φέρει ένας πρόγονος του από την Ιταλία. Αυτό λοιπόν έμελλε να είναι και το όργανο της ζωής του.

¨Έλα έλα αν έχει αξία πιο, έχει αξία πιο πολύ, έχει αξία πιο πολύ το τελευταίο δάκρυ,

 όφου μάνα μου το τελευταίο δάκρυ, έλα έλα που σταματά και κρυσταλλιά, που σταματά και κρυσταλιά στων αμαθειών την άκρη, όφου μάνα μου στων αμαθειών την άκρη¨

Πρώτος του δάσκαλος ο πατέρας του αλλά και όλοι οι μεγάλοι μουσικοί της εποχής του όπως ο Χάρχαλης, ο Κουφιανός, ο Μαριάνος, όπου τα ακούσματα τους σημάδεψαν την ψυχή του μικρού Κώστα. Σε ηλικία μόλις 9 ετών κάνει το πρώτο του γλέντι στους Λάκκους Κυδωνίας. Το 1933 ο Κώστας Παπαδάκης συναντά τον μεγάλο Στρατή Καλογερίδη στο Ηράκλειο, όπου αυτή η συνάντηση σημαδεύει την μετέπειτα πορεία του. Κατά τη θητεία του στο ναυτικό, ο Κωστής Παπαδάκης έπαιζε πάντα με την ναυτική στολή. Από εκεί λοιπόν του έμεινε και το παρατσούκλι "Ναύτης".
Το 1938 καθώς βρισκόταν στην Αθήνα, εγκρίνεται από τον τότε ραδιοφωνικό σταθμό Αθηνών η παραχώρηση εβδομαδιαίας εκπομπής. Κατά την περίοδο του Β' Παγκοσμίου πολέμου ο Κώστας Παπαδάκης επιστρέφει στην Κρήτη.

Συνάμα με το βιολί, έπαιζε με την ίδια τέχνη μπουζούκι και λαγούτο. Μάλιστα δε, σημαντικές ήταν και οι συνεργασίες του με μεγάλα ονόματα του λαϊκού πενταγράμμου. Την δεκαετία του '50 ξεσπά η περίφημη απαγόρευση του βιολιού στην κρητική μουσική από τα τότε μέσα μαζικής ενημέρωσης και ο Ναύτης βάζει μπρος το στήθος του, υπερασπίζοντας την ιστορικότητα του οργάνου αυτού, αλλά και τους συναδέλφους του βιολιστές. Η ιστορία θα κρατήσει πάρα πολλά χρόνια και ο Ναύτης θα γίνει το κόκκινο πανί για τον Σίμων Καρά και την παρέα του, που με σκοταδιστικές μεθόδους θα αποκλείσουν τους νομούς Χανίων-Λασιθίου και τα μουσικά ιδιώματα αυτών από την δισκογραφία, το ραδιόφωνο και τις δημόσιες εμφανίσεις. Από το 1959 έως και το 1976 ζει στο εξωτερικό όπου διαπρέπει και μεταφέρει στους απόδημους Κρήτες τις νοσταλγικές μελωδίες της Κρήτης και συγχρόνως προωθεί και προβάλει την κρητική μουσική στις εκατοντάδες εμφανίσεις του. Από το 1976 κατοικεί μόνιμα στα Χανιά και είναι ακούραστο μέλος του συλλόγου μουσικής νομού Χανίων "Ο Χάρχαλης".

Είχε διακριθεί με διάφορα βραβεία από τον Δήμο Χανίων, τον Δήμο Ηρακλείου και από διάφορα πολιτιστικά σωματεία.

Η πρώτη του ηχογράφηση γίνεται το 1938. Έκτοτε έχει κυκλοφορήσει πολλούς δίσκους με δικές του συνθέσεις αλλά και με διασκευές. Μερικές από τις πολλές συνθέσεις του είναι ο "Νέος Σεληνιώτικος συρτός", "Κουστογερακιώτικος συρτός", "Συρτός του Ναύτη", "Ροδοπιανός", "Συρτός της Αυγής", "Χαιρεθιανός συρτός", "Νέος Γραμπουσιανός συρτός" κ.α. Και όπως λένε οι ειδικοί, δεν "βγαίνει γλέντι" σήμερα χωρίς να ακουστούν έστω και 10 σκοποί του Ναύτη.
Εκτός όμως από μοναδικός δεξιοτέχνης και συνθέτης, ο Κώστας Παπαδάκης ήταν και άριστος γνώστης της παράδοσης. Πολλοί οι αγώνες του για την μετάδοση και διάσωση της γνήσιας κρητικής μουσικής, οι εμφανίσεις του στο εξωτερικό πολλές (Φλωρεντία, Μιλάνο, Αυστραλία, Αμερική, Γαλλία κλπ) και βέβαια η επισφράγιση μιας πολύχρονης έρευνας με το βιβλίο "Κρητική Λύρα, ένας μύθος" του 1989.

Ο Κώστας Παπαδάκης είχε παίξει μεγάλο ρόλο στην εκμάθηση του βιολιού, καθώς είναι πολλοί οι μαθητές του που συνεχίζουν την μακραίωνη παράδοση του τόπου μας. Μέχρι και το θάνατο του, ο Κώστας Παπαδάκης συνέχιζε να παλεύει για την διάσωση των γνήσιων μορφών της μουσικής μας. Με το παίξιμο του που σπανίζει στις μέρες μας , αλλά και με την πολύχρονη προσφορά του στα μουσικά δρώμενα της Κρήτης, σίγουρα κατέχει μια από τις πρώτες θέσεις στο πάνθεον των μεγάλων μουσικών που σημάδεψαν την πορεία και την εξέλιξη της γνήσιας παραδοσιακής μουσικής.
Ο Κωστής Παπαδάκης ή Ναύτης, άφησε πίσω του ένα μεγάλο έργο και σίγουρα, μια βαριά κληρονομιά στους νεωτέρους του. Ίσως η παρουσία του σήμερα να φαντάζει πολυτέλεια, όμως σίγουρα η θέση του στο πάνθεον των μεγάλων μουσικών είναι υψηλή.»

«Ο Δημήτρης Σημαντηράκης ήταν ένας από τους πιο αξιόλογους και τεχνίτες λαγουτιέρηδες της μεταπολεμικής περιόδου. Γεννήθηκε το 1918 στα Γριμπιλιανά Κισάμου και σε μικρή ηλικία ξεκίνησε να παίζει με ένα μαντολίνο. Ο συγχωριανός του βιολιστής, ο σπουδαίος Σιδερομανώλης, τον άκουσε και τον παρότρυνε να ασχοληθεί με το λαγούτο. Στα πρώτα του βήματα ο Σημαντηράκης έπαιξε και γαλουχήθηκε από τον Σιδερομανώλη. Υποδηματοποιός στο επάγγελμα, μετακόμισε στα Χανιά όπου και άνοιξε το κατάστημα του, ένα από τα καλύτερα της πόλης, χωρίς όμως να αφήσει το λαγούτο. Εκεί, τον άκουσε ο Ναύτης και για πάρα πολλά χρόνια αποτέλεσαν μια ταιριαστή ζυγιά. Για δεκαπέντε σχεδόν χρόνια, ο Σημαντηράκης, δίπλα στον Ναύτη, ξεδίπλωσε το ταλέντο του και έδωσε μια νέα πνοή στο παίξιμο του λαγούτου, με πρίμο, με ακόρντα, τα οποία ταίριαζαν απόλυτα με την μουσική έκφραση και δεξιοτεχνία του Ναύτη. Μαζί στα γλέντια, από την Κίσσαμο έως τα Σφακιά, αλλά και εκτός Χανίων.

Πολλά τα καλέσματα, πλήθος κόσμου να συρρέει για να ακούσει τους δύο περίφημους μουσικούς. Στα Σφακιά έπαιζαν επί έναν συνεχόμενο μήνα και στον δρόμο για τον γυρισμό, έμειναν άλλες 2 εβδομάδες σε χωριά του Αποκορώνου για να γλεντήσουν τον κόσμο που τους ζητούσε. Συγγένεψαν κιόλας(μπατζανάκηδες) και μαζί έφυγαν για την Αμερική όπου και έπαιξαν στα δεκάδες γλέντια της ομογένειας. Σημαντική όμως και η παρουσία του Δημ.Σημαντηράκη στους δίσκους του Ναύτη, μιας κι έπαιξε λαγούτο σε κλασσικά πλέον συρτά όπως ο Συρτός της Αυγής, ο Κουστογερακιώτικος, ο Βατολακιανός κλπ. Δυστυχώς, η βαριά ασθένεια του Σημαντηράκη ήταν ο λόγος που αυτή η περιζήτητη ζυγιά σταμάτησε την πορεία της. Ο ίδιος ο Σημαντηράκης, επέστρεψε στην γενέτειρα του, τα Γριμπιλιανά Κολυμβαρίου Κισάμου, όπου και απεβίωσε το 1966.»

«Ο Γιάννης Καραπατάκης, πιο γνωστός ως Σκουλόγιαννης, γεννήθηκε στο Γαβαλομούρι Κισάμου του νομού Χανίων και ήταν μια από τις αυθεντικότερες φωνές της περιοχής την μεταπολεμική περίοδο. Ερασιτέχνης τραγουδιστής αλλά με πολύ σωστά "μέτρα", συνόδευσε με το τραγούδι του πολλούς καλλιτέχνες της περιοχής. Σημαντική η συνεργασία του με τον Ναύτη, μιας και ο Σκουλόγιαννης πρωτοτραγούδησε σε δίσκο τις συνθέσεις του Ναύτη "Βατολακιανός Συρτός" και "Νέος Σελινιώτικος-Συρτός της Αυγής". Για πολλά χρόνια έζησε στην Αμερική.»

Η σημερινή ανάρτηση και η 37 με τέσσερα τραγούδια ηχογραφημένα το 1954. Και στους δυο δίσκους συμμετέχουν ο Σημαντηράκης και ο Σκουλόγιαννης. Για τις συνθέσεις και το παίξιμο του Ναύτη πραγματικά δεν έχω λόγια.

Ο ¨Συρτός του Ναύτη¨ με στίχους ερωταπόκρισης (θέτει ερώτημα και απαντάει) και ταυτόχρονα τραγουδάει και διδάσκει λαούτο. Καπάκι ο ¨Βατολακιανός συρτός¨ με τη φωνή του Σκουλόγιαννη το λαούτο του Σημαντηράκη και τεράστιο βιολί από τον Ναύτη. Ο σημερινός δίσκος με πολλά χιλιόμετρα, στην κυριολεξία ξεθάφτηκε. Είναι από αυτούς που σου μένει πως έπεσαν στα χέρια σου. Ο δίσκος κυκλοφόρησε με δυο διαφορετικές ετικέτες στις 78 στροφές (μπορντό και άσπρη) και στις 45 στροφές.

Φαντάζομαι τα βιώματα του Ναύτη σε πανηγύρι στο Βατόλακκο ΄τεσσάρων χρόνων να ακούει λεβεντιές όπως αυτές στην παραπάνω φωτογραφία. Το Σταυρό σας λοιπόν (για τις παρακαταθήκες των καλλιτεχνών) και καλά Χριστούγεννα.  

Φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο…(εδώ).

 

 

456. FIDELITY 7419 ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ- ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ 1967

Τσαγκαράκης Μιχαήλ (Τσαγκαρομιχάλης)- Τσαγκαράκης Δημήτρης FIDELITY 7419 Αυτό που θέλανε (Καλαματιανός) - Είμαι φτωχός και πρόσεξε (Σμαριανός συρτός) 1967- 45rpm- 7''

 

«Ένας από τους κορυφαίους και καταξιωμένους νεότερους συνθέτες και στιχουργούς της Κρητικής μουσικής είναι ο Μιχάλης Τζαγκαράκης. Κατάγεται από οικογένεια μουσικών αφού και τα 3 αδέλφια του (Δημήτρης, Στέλιος, Γιώργος- βλέπε και αναρτήσεις 34, 46, 117, 224, 225, 355 και 416) είναι λαμπροί καλλιτέχνες. Ακολουθώντας τα χνάρια του πατέρα του Ηρακλή Τζαγκαράκη που ήταν ένας από τους καλύτερους λυράρηδες της εποχής του, έμαθε λύρα.

Η καταγωγή του πατέρα του ήταν από τις Καμάρες. Ο Μιχάλης Τζαγκαράκης γεννήθηκε στο Αποίνι το 1945 και μεγάλωσε στο Ηράκλειο. Ξεκίνησε την καριέρα του παίζοντας και τραγουδώντας στα χωριά του Ηράκλειου που τότε σε όλα τα καφενεία του χωριού γίνονταν και ένα γλέντι και υπήρχε μεγάλος συναγωνισμός. Έπαιζαν μόνο οι πιο αναγνωρισμένοι λυράρηδες και δεν μπορούσε εύκολα να διακριθεί. Η διάκριση του ήρθε όταν σε ένα γλέντι, στην Τουρλωτή, αυθόρμητα, αυτοσχεδίασε την πρώτη του σύνθεση το τραγούδι "Κουτσομπόλες". Ο ενθουσιασμός, τα χειροκροτήματα και το κέφι του κόσμου, όχι μόνο τον συγκίνησαν αλλά άλλαξαν εντελώς την καλλιτεχνική πορεία της ζωής του. Άρχισε να συνθέτει τραγούδια που έδιναν χαρά, γέλιο και κέφι στον κόσμο.

Με συνεργάτες τα αδέρφια του Δημήτρη και Γιώργο Τζαγκαράκη και με άλλους καλούς λαουτιέρηδες, Κ. Κατσουλίερη και Γ. Ξυλούρη, ξεσήκωνε τον κόσμο και χάρη στο ταλέντο της σύνθεσης και της ποίησης που είχε, ο κόσμος τον αγάπησε, τον ξεχώρισε και πολύ γρήγορα έγινε γνωστός σε όλη τη Κρήτη, χωρίς να έχει γράψει τα τραγούδια του σε δίσκο. Η Κρητική μουσική, την εποχή εκείνη ακούγονταν μόνο στα χωριά. Το μοναδικό κέντρο στο Ηράκλειο που είχε Κρητικό πρόγραμμα ήταν το Λιμενικό περίπτερο, και ήταν πολύ τιμητικό για το Μιχάλη Τζαγκαράκη που επέλεξαν εκείνον, να παίζει λύρα κάθε βράδυ, με λαουτιέρη το Δ. Φουκάκη. Το 1964 έγραψε τον πρώτο του δίσκο 45 στροφών " Α' πλευρά- Ξενιτεμένο μου πουλί, Β πλευρά-Χωριανοί χωριανοί", ενώ δεν είχε πάει ακόμα φαντάρος. Στο στρατό υπηρέτησε στο Πυροβολικό το 1965-1967. Εκείνη την εποχή, απαγορεύονταν το ραδιόφωνο και το κασετόφωνο στο στρατόπεδο. Ο Μιχάλης Τζαγκαράκης ψυχαγωγεί με τη λύρα και τα τραγούδια του, αξιωματικούς και φαντάρους, γράφει το τραγούδι "Νεοσύλλεκτοι φαντάροι", παίζει στη λέσχη αξιωματικών, σε γιορτές που διοργανώνουν οι αξιωματικοί στο Αίγιρο και στο ραδιοφωνικό σταθμό Κομοτηνής, προβάλλοντας τη μουσική παράδοση της Κρήτης. 

Το 1967 απολύθηκε από το στρατό. Εκείνη την εποχή στο Ηράκλειο, υπήρχαν μόνο δυο κέντρα. Ο Ερωτόκριτος και η Καλλιθέα και κάθε σαββατοκύριακο έπαιζε και διαφορετικό συγκρότημα. Κάθε φορά που έπαιζε ο Μιχάλης Τζαγκαράκης τα κέντρα ήταν ασφυκτικά γεμάτα. Αυτό ήταν η αιτία που οι ιδιοκτήτες του κέντρου Καλλιθέα, του ζήτησαν μόνιμη συνεργασία. Ήταν ο πρώτος λυράρης που έπαιζε κάθε βράδυ και για πολλά χρόνια, στο κέντρο αυτό, με συνεργάτες του τα αδέλφια του Δημήτρη και Γιώργο και το Ζαχαρία Σμπώκο, βοηθώντας έτσι την πορεία και την εξέλιξη της Κρητικής μουσικής. 

Την ίδια εποχή ξεκίνησε και μια νέα καλλιτεχνική καριέρα για τον Μιχάλη Τζαγκαράκη, γράφοντας τα τραγούδια του σε δίσκους 45 στροφών. Η φήμη του ξεπέρασε τα σύνορα της Κρήτης. Προτάσεις γίνονται και από το εξωτερικό από Κρητικό σύλλογο της Καλιφόρνιας για μόνιμη εγκατάσταση. 
Το 1970 σταμάτησε από το κέντρο Καλλιθέα για ένα χρόνο. Τη περίοδο αυτή συνεργάστηκε και με το Νίκο Ξυλούρη στο κέντρο Ραφίνα και Ερωτόκριτο.

Το 1971 συνεργάστηκε πάλι με το κέντρο Καλλιθέα, με συνεργάτες τα αδέλφια του Στέλιο και Γιώργο.
Το 1972 ανοίγει το δικό του κέντρο την Ξαστεριά, χωρητικότητας 1000 ατόμων, προκαλώντας τη δυσαρέσκεια της δικτατορίας για το όνομα του κέντρου και τις αντιστασιακές μαντινάδες που έλεγε.  Ανανεώνει το κρητικό πρόγραμμα της "Ξαστεριάς" και συνεργάζεται με αξιόλογους καλλιτέχνες όπως το μεγάλο Κώστα Μουντάκη, τον Βασίλη Νιράκη(Μπακαλιάρος), τον Γιώργο Ταμιωλάκη, τον Λαρετζάκη, τον Αντώνη Βαφάκη, τον Κώστα Γαρυφαλάκη, τον Γιάννη Δερμιτζάκη και τον Ζαχαρία Μελεσανάκη.
Πολιτικοί, τραγουδιστές, ηθοποιοί, μεταξύ των οποίων ο Γεώργιος Μαύρος, ο Ντέμης Ρούσος, η 'Αννα Καλουτά, η Έρικα Μπρόγιερ, ποδοσφαιρική ομάδα της ΑΕΚ και η ηθοποιός Δώρα Σιτζανη με το μεγάλο συνθέτη Μάνο Λοΐζο (ήταν φίλοι και κουμπάροι του), επισκέπτονταν την Ξαστεριά και η κοσμοσυρροή ήταν πρωτοφανής.

Γι αυτό το λόγο ο Μιχάλης Τζαγκαράκης ανοίγει και δεύτερο κέντρο τον Ερωτόκριτο με συνεργάτη το Βασίλη Νιράκη. Η φιλία που έδενε το Μιχάλη Τζαγκαράκη με το Μάνο Λοΐζο ήταν μεγάλη. Ετοιμάζονταν να συνεργαστούν και να γράψουν ένα δίσκο με έντεχνα Κρητικά τραγούδια. Στο σπίτι του Μάνου Λοΐζου και της Δώρας Σιτζανη, παρουσία του διευθυντή της ΜΙΝΟΣ ΜΑΤΣΑΣ, κου Αχιλλέα Θεόφιλου, συζήτησαν για την επικείμενη συνεργασία. Ο Μάνος Λοΐζος ζητά από το Μιχάλη Τζαγκαράκη να εγκατασταθεί στην Αθήνα για ένα χρόνο, για πρόβες και ηχογραφήσεις, πράγμα δύσκολο για το Μιχάλη, γιατί έπρεπε να κλείσει τα δυο κέντρα που διατηρούσε στο Ηράκλειο.»

Αδελφοί Τσαγκαράκη σε ένα δισκάκι που έκοψε αρκετά και κυκλοφόρησε το 1967. Η Fidelity δεν συνήθιζε σε λάθη, ψάχνοντας τις ετικέτες στο δισκάκι που διάλεξα να ψηφιοποιήσω η Β πλευρά έχει άδεια το 1968. Στο ζευγαράκι ετικετών είναι η σωστή χρονολογία φυσικά. Στα τραγούδια, ένα κρητικοκαλαματιανό που έκοψε και σε split με τον Παπασιδέρη δισκάκι και ήταν από τα σουξέ της εποχής. Στη δεύτερη πλευρά ένας όμορφος Σμαριανός συρτός.

Φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).

 

 

455. PANIVAR PA-175 ΚΟΥΚΛΙΝΟΣ ΚΑΝΑΚΗΣ- ΚΟΤΖΑΜΠΑΣΑΚΗΣ ΜΙΝΩΣ 1970

Κουκλινός (Κουκληνός) Κανάκης- Κοτζαμπασάκης (Κοτσαμπασάκης) Μίνως (Μήνως) PANIVAR PA-175 Πυξίδα θέλω στη ζωή (Συρτός) - Μια Κρητικιά αγάπησα (Σούστα) 1970- 45rpm- 7''

«Ο Κανάκης Κουκλινός (βλέπε και ανάρτηση 76, 146 και 220) γεννήθηκε στη Γρηγοριά Πυργιωτίσης Ηρακλείου. Γιός του μεγάλου λυράρη Κανάκη Κουκλινού (που έπαιζε παρέα με το Γαλιανό) και που δυστυχώς τον σκότωσαν οι Γερμανοί στα Σκούρβουλα. Άφησε εφτά μηνών έγκυο την Ασπασία τη γυναίκα του και γεννήθηκε ο Κανάκης που πήρε και το όνομα του πατέρα του.

Με τη λύρα του πατέρα του έμαθε να παίζει ο Κανάκης από μικρό παιδί. Ήταν μια βιολόλυρα την οποία έχει ακόμα και σήμερα και παίζει με αυτήν. Από την εποχή του Νίκου Ξυλούρη παίζανε στα λιγοστά κέντρα του Ηρακλείου εκείνη την εποχή.

Ο πρώτος του δίσκος σαράνταπέντε στροφών ήταν ένα υπέροχο συρτό με τίτλο στη ψεύτική σου ομορφιά, αργότερα ακολούθησαν κ’ άλλοι μικροί δίσκοι (έξι προσωπικοί) με διάφορες συνθέσεις του. Σε πολλά γλέντια έπαιξε με το Μανούσο Παπατσαρά που ήταν στα πρώτα του βήματα και με τον πρώτο ξάδερφό του Αντώνη Κουκλινό και με τον άλλο ξάδερφο από τις Καμάρες Μανώλη Χατζάκη με το παρατσούκλι ‘’Χιώτης’’ και τον ‘’Μπουρνέλη’’ Γιώργη Θεοδωράκη. Επίσης με τη λύρα του συνόδεψε το μεγάλο Γιώργο Κουμιώτη στη δισκογραφία του.

Για αρκετά χρόνια ήταν στο εξωτερικό Βέλγιο, Γερμανία, διασκεδάζοντας τους Κρητικούς και όχι μόνο. Το 1979 κυκλοφόρησε τον πρώτο μεγάλο του δίσκο με τον Μίνω Κοτζαμπασάκη και τον Νίκο Πατενταλάκη με τον τίτλο ‘’’Τα κανόνια του Κανάκη’’ που περιέχει μέσα ένα πεντοζάλη με το μοναδικό ασκομαντουρίστικο παίξιμο του Κανάκη.»

«Ο Μίνως Κοτζαμπασάκης γεννήθηκε το 1939 στο χωριό Καλογέρου του Αμαρίου Ρεθύμνου και έζησε εκεί τη δύσκολη περίοδο της Κατοχής. Έχει έναν αδερφό ο οποίος είναι γιατρός, ο ίδιος όμως δεν προχώρησε στα γράμματα και πήγε σε ηλικία έντεκα ετών στην πόλη του Ρεθύμνου όπου τελείωσε τρεις τάξεις του γυμνασίου και στη συνέχεια έμαθε την τέχνη του επιπλοποιού. Άνοιξε μάλιστα σε λίγα χρόνια ένα επιπλοποιείο στο Καμαράκι στο κέντρο της πόλης.

Με το λαγούτο ασχολήθηκε τυχαία όταν ένας χωριανός του που είχε λαγούτο του έδειξε λίγο τα πατήματα. Παρατήρησε λοιπόν ότι ο Μίνως είχε μουσικό αυτί και πολύ εύκολα μπόρεσε να βγάλει σχετικά καλά ένα τραγούδι και του είπε να συνεχίσει.

Ο Μίνως άρχισε να σκέφτεται ότι θα μπορούσε να μάθει λαγούτο και πήγαινε στου λαγουτιέρη Μάρκου Φουρναράκη ο οποίος διατηρούσε ραφείο και το βράδυ του έδειξε μερικά πράγματα με πρώτο τραγούδι το «Ζωή σαν δε μου χάρισες» που μετά έγινε μεγάλη επιτυχία.

Έτσι σε λίγο καιρό μπορούσε να παίζει κάποια τραγούδια χωρίς ωστόσο να είναι έτοιμος για να βγει σε πάλκο. Όμως σε έξι μήνες ο λυράρης Γιώργος Σκουλουφιανάκης από τους Αποστόλους ήταν καλεσμένος να παίξει στον γάμο του Κοτσίφη από τους Βολιώνες και έψαχνε λαγουτιερη οπότε ρώτησε τον Φουρναράκη αλλά εκείνος δεν ήταν διαθέσιμος και του πρότεινε τον Μίνω ο οποίος αν και είχε αντιρρήσεις θεωρώντας ότι δεν ήταν έτοιμος τελικά δέχτηκε.

Έτσι το πρώτο του γλέντι ήταν σε αυτό τον γάμο και θυμάται ότι το χέρι του πρήστηκε διότι δεν ήταν συνηθισμένος.

Τα καλά σχόλια που άκουσε από τον κόσμο τον έκαναν να συνεχίσει και να μαθαίνει πολλά τραγούδια της εποχής χωρίς να έχει κάποιον δάσκαλο.

Στη συνέχεια τον κάλεσαν στον κρατικό ραδιοφωνικό σταθμό Χανίων όπου έπαιζε με διάφορους λυράρηδες όπως ο Γεράσιμος Σταματογιαννάκης, ο Καλαϊτζάκης (Πήλινος), ο Νίκος Σωπασής και άλλοι ενώ εκεί γνώρισε τον Μιχάλη Παπαδάκη ή Πλακιανό, την ανιψιά του Ασπασία Παπαδάκη, τον Νίκο Ξυλούρη (Ψαρονικο) και άλλους. Παράλληλα στο Ρέθυμνο σε διάφορες εκδηλώσεις ή παρέες έπαιξε με πρωτομάστορες όπως ο Λαγός, ο Καρεκλάς και ο Καραβίτης ο Πλακιανός και ο Μουντάκης.

Το 1959 παρουσιάστηκε στο ΚΕΒΟΠ Χαϊδαρίου να υπηρετήσει την πατρίδα όπου γνώρισε τον Νίκο Βενιανάκη και παίζανε στον ελεύθερο χρόνο τους διασκεδάζοντας τους αξιωματικούς και οπλίτες. Όταν απολύθηκε επέστρεψε στο χωριό του και γνωρίστηκε με τον Σπύρο Σηφογιωργάκη ο οποίος τότε έπαιζε με τον Μάρκο Φουρναράκη και παίξανε μαζί σε γλέντι στο χωριό Όρος Ρεθύμνου με μεγάλη επιτυχία.

Η πρώτη του επαφή με δισκογραφία ήταν με τον Ηρακλειώτη λυράρη Αρχοντή Λιαπάκη και όταν κυκλοφόρησε ο δίσκος τον άκουσε ο Γαγάνης στο δισκοπωλείο του και φώναξε τον Θανάση Σκορδαλό να ακούσει την εισαγωγή με το λαγούτο ο οποίος ζήτησε να γνωρίσει τον Κοτζαμπασάκη και έτσι άρχισε η συνεργασία τους πράγμα που ανέβασε πολύ τον Αμαριωτη λαγουτιερη και το όνομα του ακούστηκε παντού. Το πρώτο τους γλέντι έγινε στην ταβέρνα του Γαβαλά, στα Μισίρια, και τότε ο Μίνως συνόδευε τον Σκορδαλό σόλο και πάσο. Ήταν δηλαδή η ζυγιά. Με τον Σκορδαλό συνεργάστηκε μερικά χρόνια που του έχουν μείνει αξέχαστα μέχρι που εκείνος πήγε στην Αθήνα και τότε συνεργάστηκε για τρία χρόνια με τον Γεράσιμο Σταματογιαννάκη ενώ στη συνέχεια γνωρίστηκε με τον Νίκο Σωπασή με τον οποίον έπαιξαν σε όλο τον Μυλοπόταμο.

Το 1970 με τον Ροδάμανθο Ανδρουλάκη και τον Μανώλη Κακλή έγραψαν στην PANIVAR του Βαρδουλάκη την πρώτη μεγάλη τους επιτυχία με τίτλο «Θα τηνε κάψω την καρδιά» και ακολούθησαν άλλες επιτυχίες σε έξι δίσκους του Ροδάμανθου – Κακλή. Παράλληλα έγραψε επιτυχίες του Κλάδου με τον Κακλή με κορυφαία το τραγούδι «Κάνε τον πόνο μου χαρά».

Εκείνη την εποχή ανέβηκε στην Αθήνα με τον Ροδάμανθο και τον Κακλή για μια βδομάδα και έμεινε τελικά 33 χρόνια διότι συνεργάστηκε με πολλούς λυράρηδες και έπαιζε κάθε βράδυ εκτός μίας μέρας που είχαν ρεπό.

Στην περιοχή του Ιλίου, επί της Λεωφόρου Θηβών, άνοιξε το δικό του κρητικό κέντρο που τι ονόμασε «Μίνωας» και το διατήρησε για δώδεκα χρόνια στο οποίο έπαιζε ο ίδιος με τον Παντελή Δερμιτζάκη, τον Βασίλη Καρεφυλλάκη και άλλους λυράρηδες.

Συνεργάστηκε δισκογραφικά με σπουδαίους καλλιτέχνες όπως ο Ροδάμανθος Ανδρουλάκης, ο Μανώλης Κακλής, ο Λεωνίδας Κλάδος, ο Νίκος Μανιάς, ο Νίκος Σωπασής, ο Μανώλης Μανουράς, ο Κώστας Βερδινάκης, ο Νίκος Σταυρακάκης, ο Μανώλης Καρπουζάκης,ο Κανάκης Κουκλινός, ο Αρχοντής Λιαπάκης, ο Βασίλης Κατσαμάς, ο Κώστας Παπουτσάκης και άλλοι ενώ στο πάλκο έχει συνεργαστεί με πάρα πολλούς που δεν τους θυμάται όλους.

Έχει διδάξει λαγούτο για μια πενταετία στον Φουρφουρά και νιώθει περήφανος όταν βλέπει σήμερα μαθητές του να παίζουν σε γλέντια και να προοδεύουν.»

Το σημερινό δισκάκι έκοψε με δυο διαφορετικές ετικέτες. Οι πολύχρωμες (ζευγάρι) παρακάτω από την συλλογή του φίλου Ιδομενέα από Ρέθυμνο. 

Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).

 

 

454. COLUMBIA SCDG 3168 ΠΕΤΡΙΔΗΣ ΓΩΓΟΣ- ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ 1962

Πετρίδης Γώγος (Γιώργος- Ο Πατριάρχης της Ποντιακής λύρας)- Θεοδωρίδης Χρύσανθος (Αηδόνι του Πόντου) COLUMBIA SCDG 3168 Μοιρολόγι (Οϊ. οϊ, οϊ) -Εμέν και σεν που θα χωρίζ (Ομάλ) 1962- 45rpm- 7''

«Ο Γώγος Πετρίδης (1917 ή 1918-1984) ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς Πόντιους λυράρηδες. Αποκαλείται «ο Πατριάρχης της Ποντιακής λύρας». Γεννήθηκε το 1917 (ή το 1918) στο Φαντάκ’, ένα χωριό κοντά στην Όλασσα, της Τραπεζούντας. Ήρθε στην Ελλάδα το 1922 και εγκαταστάθηκε με τους γονείς του στη Καλαμαριά. Ο πατέρας του, Σταύρης Πετρίδης, ήταν γνωστός λυράρης από τον Πόντο και άνθρωπος γλεντζές, που ξόδευε τα χρήματά του σε γλέντια με αποτέλεσμα ο γιος και η γυναίκα του να ζουν πολύ δύσκολα. Για το λόγο αυτό η μητέρα του Γώγου Πετρίδη ήταν πολύ αρνητική στη προοπτική και ο γιός της να ασχοληθεί με τη λύρα.

Ο Γώγος Πετρίδης πολέμησε στο Αλβανικό μέτωπο και στη συνέχεια, το 1941, πήγε στη Νέα Σάντα, στο Κιλκίς, όπου ζούσαν μακρινοί συγγενείς του πατέρα του και εργάστηκε ως κουρέας για να ζήσει. Στη διάρκεια της Κατοχής ασχολήθηκε και με το τρίχορδο μπουζούκι και φέρεται να είχε γνωριστεί με τον Τσιτσάνη, ο οποίος λέγεται ότι τον παρότρυνε να αφήσει το μπουζούκι, καθώς δε θα μπορούσε να κερδίσει αρκετά χρήματα, και να ασχοληθεί με τη λύρα. Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του σαράντα άρχισε η συνεργασία του με την Εύξεινο Λέσχη Θεσσαλονίκης, που διήρκεσε περίπου τριάντα πέντε χρόνια. Ο Πετρίδης λάμβανε ένα ποσό για να συνοδεύει το χορευτικό συγκρότημα της Λέσχης και να συμμετέχει στη ραδιοφωνική της εκπομπή καθώς και ένα ποσό για να συνοδεύει παραστάσεις του θεατρικού τμήματος της Λέσχης.

Παράλληλα έπαιζε σε γάμους και γιορτές στη Καλαμαριά και σε διάφορα ποντιακά χωριά ενώ είχε πάρει και άδεια μικροπωλητή στην Αγορά Μοδιάνο. Ο Γώγος Πετρίδης εμφανίστηκε στη δισκογραφία με δύο δίσκους γραμμοφώνου των 78 στροφών σε συνεργασία με το Νίκο Σπανίδη, το 1950. Λίγα χρόνια αργότερα άρχισε η συνεργασία του με το Χρύσανθο Θεοδωρίδη, με τον οποίο εμφανιζόταν σε ποντιακά κέντρα της Θεσσαλονίκης, και μαζί του φωνογράφησε δύο δίσκους γραμμοφώνου των 78 στροφών.

Στα μέσα της δεκαετίας του εβδομήντα ηχογράφησε για λογαριασμό της εταιρίας VERAN τρεις δίσκους των 45 στροφών και το 1982 για λογαριασμό της εταιρίας VASIPAP ένα δίσκο με το Κώστα Καραπαναγιωτίδη. Παράλληλα υπάρχουν πολλές ερασιτεχνικές ηχογραφήσεις από τις ραδιοφωνικές εκπομπές της Ευξείνου Λέσχης και τις εμφανίσεις του Πετρίδη σε κέντρα διασκέδασης. Ο Γώγος Πετρίδης ήταν νυμφευμένος και είχε τρεις γιούς».

«Ο Χρύσανθος Θεοδωρίδης (Οινόη Κοζάνης, 22 Δεκεμβρίου 1934 – Πολίχνη Θεσσαλονίκης, 30 Μαρτίου 2005), γνωστός απλά και ως Χρύσανθος, ήταν Έλληνας τραγουδιστής. Ήταν ένας από τους γνωστότερους τραγουδιστές ποντιακής μουσικής και ένας από τους κατά γενική ομολογία καλύτερους ερμηνευτές της. Η πολύ ψιλή φωνή του και το ιδιαίτερο ηχόχρωμα της, έμελλε να γίνει σήμα κατατεθέν της καλλιτεχνικής του πορείας.

Σύμφωνα με τον συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλο υπήρξε μία από τις επτά φωνές του πλανήτη. Γεννήθηκε το 1934 στην Οινόη Κοζάνης από γονείς Έλληνες του Πόντου που κατάγονταν από το Πεζιρκιάν Κιατσίτ (σήμερα Εσκί Γκετσίτ στην Τουρκία) του δήμου Σελήμ, επαρχίας Καρς του Καυκάσου. Τελείωσε το δημοτικό σχολείο του χωριού του και εγγράφηκε στο Βαλταδώριο γυμνάσιο της Κοζάνης. Η δολοφονία του πατέρα του Κωνσταντίνου από συμμορία παρακρατικών το 1947, αναγκάζει την οικογένειά του να καταφύγει στη Δραπετσώνα του Πειραιά. Εκεί ο νεαρός Χρύσανθος θα αναγκαστεί, μαζί με τα αδέλφια του, να αγωνιστεί για να βιοποριστεί. Ταυτόχρονα θα μεταγραφεί στο Α’ Πρότυπο Γυμνάσιο Πειραιώς (σημερινή Ιωνίδειος Πρότυπος Σχολή).

Στα μαθητικά του χρόνια και πιο συγκεκριμένα στο Γυμνάσιο άρχισε να ασχολείται με το ποντιακό τραγούδι. Την περίοδο από το 1951 μέχρι το 1958 είχε τραγουδήσει σε προγράμματα ραδιοφωνικών σταθμών με τα συγκροτήματα των Ποντίων λυράρηδων (κεμεντζετζήδων στα ποντιακά) Παπαβραμίδη και Σπανίδη. Το 1959, μετά την εκπλήρωση των στρατιωτικών του υποχρεώσεων, πήγε στη Θεσσαλονίκη, όπου εγκαταστάθηκε μόνιμα μέχρι το 1975. Τότε συνεργάστηκε με το λυράρη Γώγο Πετρίδη και μαζί εισήγαγαν την ποντιακή μουσική στα νυχτερινά κέντρα διασκέδασης, αρχίζοντας από την Καλαμαριά και την Πολίχνη Θεσσαλονίκης εμφανιζόμενοι στις μπουάτ.

Ο Χρύσανθος ηχογράφησε τον πρώτο του δίσκο το 1954, ο οποίος ήταν 78 στροφών. Έπειτα ηχογράφησε τριάντα περίπου ποντιακούς δίσκους 45 στροφών, γράφοντας και τους στίχους στα περισσότερα, με καθαρά ποντιακή παραδοσιακή μουσική επένδυση όπως και στους δίσκους 33ων στροφών του. Εκτός από το ποντιακό τραγούδι, από το 1973 άρχισε συνεργασία με τον μουσικοσυνθέτη Χριστόδουλο Χάλαρη στο ελληνικό έντεχνο τραγούδι, συμμετέχοντας στους δίσκους «Ακολουθία» με τον Νίκο Ξυλούρη και τη Δήμητρα Γαλάνη, «Πάθη Απόκρυφα», «Δροσουλίτες» (μαζί με τη Δήμητρα Γαλάνη) και ηχογραφεί τον «Μεγαλέξανδρο» για την ομώνυμη ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου.

Στη δισκογραφία του συμπεριλαμβάνεται και ένας δίσκος συνεργασίας με τον Στέλιο Καζαντζίδη. Το 1967 νυμφεύθηκε την Αναστασία Παχατουρίδου, η οποία τον συντρόφεψε μέχρι το τέλος της ζωής του. Ο Χρύσανθος Θεοδωρίδης καθιερώθηκε ως βάρδος του ποντιακού ελληνισμού, τραγουδώντας για 50 χρόνια, εκφράζοντας τα συναισθήματά των Ποντίων, οι οποίοι του έχουν αποδώσει τον χαρακτηρισμό «αηδόνι του Πόντου». Πέθανε στις 30 Μαρτίου 2005, σε ηλικία 71 ετών, από έμφραγμα του μυοκαρδίου. Η σορός του ετέθη σε λαϊκό προσκύνημα, όπου απέτισαν φόρο τιμής χιλιάδες Πόντιοι.»

Περισσότερα βιογραφικά στοιχεία θα βρείτε στις πληροφορίες. 

Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).