236. ODEON DSOG 3358 ΡΟΔΙΤΗΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ- ΓΡΗΓΟΡΑΚΗΣ ΓΡΗΓΟΡΗΣ- ΡΟΔΙΤΗ ΝΙΚΟΛΕΤΤΑ 1967

Ροδίτης Σταμάτης- Γρηγοράκης Γρηγόρης- Ροδίτη Νικολέττα ODEON DSOG 3358   Κλαίω κρυφά και σκέπτομαι (Μπάλλος) - Συμιακή σούστα 1967- 45rpm- 7''

Στο σημερινό δισκάκι ο Ροδίτης Σταμάτης με την κόρη του Νικολέτα. Στο βιολί ο Γρηγόρης Γρηγοράκης με την εξαιρετική Συμιακή σούστα στη δεύτερη πλευρά, που με έκανε να ασχοληθώ παρακάτω, με την Σύμη και την ιστορία της. Βιογραφικά στοιχεία και φωτογραφικό υλικό για τους καλλιτέχνες δυστυχώς δεν υπάρχουν διαδικτυακά.

Δισκογραφικά ο Ροδίτης με την κόρη του έχουν ένα LP και περίπου δέκα 45άρια. Ο Σταμάτης Ροδίτης έχει άλλες δυο συμμετοχές σε LP. Παίζει πότε σαντούρι πότε βιολί.

 Ο Γρηγόρης Γρηγοράκης συμμετέχει στους παραπάνω δίσκους και σε δυο από τα παραπάνω 45άρια και με βιολί και με κιθάρα.

Η Σύμη είναι ένα νησί με μεγάλη ιστορία. Σύμφωνα με την μυθολογία το νησί ονομαζόταν Μεταποντίδα ή Αίγλη από την ομώνυμη Νύμφη η οποία γέννησε εκεί, τις Τρεις Χάριτες. Μια άλλη εκδοχή είναι ότι η Σύμη πήρε το όνομα της από την πριγκίπισσα της Ρόδου, οι οποία κλέφτηκε εδώ με τον θεό Γλαύκο δεδομένου ότι ο πατέρας της ο βασιλιάς δεν ήθελε να εγκρίνει τον γάμο τους.

Ο Γλαύκος ο οποίος θεωρείται ο πρώτος κάτοικος της Σύμης, ήταν δεινός κολυμβητής και ναυπηγός και τις ικανότητες του αυτές τις δίδαξε στους κατοίκους του νησιού. Ένας άλλος μύθος, κατά το Διόδωρο το Σικελιώτη, αναφέρει ότι ο πρώτος που κατοίκησε τη Σύμη ήταν ο Χθόνιος , γιος του Ποσειδώνα και της Σύμης, όταν εξόριστος από το Δώτιο της Θεσσαλίας εγκαταστάθηκε στο νησί , που του έδωσε το όνομα της μητέρας του.

Οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού ήταν πιθανότατα λαοί από τη Μικρά Ασία, και μετέπειτα Μινωίτες.

Το 1522 πέρασε στα χέρια των Τούρκων. Η Σύμη την περίοδο αυτή όμως κατείχε σημαντικά εμπορικά και φορολογικά προνόμια και ελευθερίες θρησκευτικής και γλωσσικής έκφρασης.
Οι Συμιακοί, με τον στόλο τους, πήραν ενεργά μέρος στην Επανάσταση του 1821. Όμως παρά τη μεγάλη προσπάθεια, η Σύμη βρέθηκε ξανά κάτω από την τουρκική κυριαρχία, το 1832. Η κατοχή κράτησε μέχρι το 1912, χρονιά κατά την οποία το νησί πέρασε στα χέρια των Ιταλών. Η ιταλική κατοχή ήταν ιδιαίτερα σκληρή για τους κατοίκους οι οποίοι γνώρισαν χρόνια μεγάλης φτώχιας. Η Ιταλική κυριαρχία έληξε το 1943 χωρίς όμως να τελειώσουν και τα δεινά του νησιού που πολλές φορές άλλαξε χέρια μεταξύ Άγγλων και Γερμανών. Οριστικά περιήλθε στα χέρια των Άγγλων στις 25 Σεπτεμβρίου 1944. Την 8η Μαΐου 1945 ο Γερμανός στρατιωτικός διοικητής της Δωδεκανήσου Όττο Βάγκνερ υπέγραψε το Πρωτόκολλο Παράδοσης της Δωδεκανήσου στους συμμάχους. Παρόντες ήταν ο Άγγλος Ταξίαρχος Μόφατ, o διοικητής του Ιερού λόχου Τσιγάντες, ένας Ινδός και ένας Γάλλος αξιωματικός.

Οι Γερμανοί ήθελαν να γίνει η παράδοση των νησιών στους Έλληνες όμως αυτό δεν το αποδέχθηκαν οι Άγγλοι, οι οποίοι αργότερα επεδίωξαν να κάνουν τα νησιά επαρχία της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Την 31η Μαρτίου 1947 υπεγράφη το Πρωτόκολλο Παράδοσης στην Ελλάδα και η Βρετανική Στρατιωτική Διοίκηση παρέδωσε καθήκοντα στην Ελληνική Διοίκηση. Η οριστική ενσωμάτωση και παράδοση των Δωδεκανήσων στη μητέρα Ελλάδα σημειώθηκε στις 7 Μαρτίου 1948.Καθώς τα Δωδεκάνησα διένυαν την περίοδο της Τουρκοκρατίας , μόνο οι κάτοικοι της Σύμης υποχρεώθηκαν να δίνουν στο Σουλτάνο δώδεκα χιλιάδες χοντρά και τρεις χιλιάδες ψιλά σφουγγάρια ως φόρο. Έως το 1863 η αλιεία των σφουγγαριών στα Δωδεκάνησα εγένετο κυρίως με γυμνούς δύτες ,ενώ στη Σύμη επιπλέον υπήρχαν και 250 καγκάβες (σπογγαλιευτικά σκάφη) οι οποίες λειτουργούσαν κυρίως το χειμώνα. 

 Αυτοί έμαθαν στους υπόλοιπους νησιώτες την αλιεία, την επεξεργασία και το εμπόριο των σφουγγαριών. Οι ξένοι περιηγητές που επισκέπτονταν την Ελλάδα τον μεσαίωνα, βλέποντας ότι μόνο οι κάτοικοι της Σύμης ασχολούνται με τη σπογγαλιεία, πίστευαν ότι μόνο στο βυθό γύρω από τη Σύμη φυτρώνουν τα σφουγγάρια.

Το 1840, πρώτος ο Συμιακός βουτηχτής Μιχαήλ Καρανίκης καταδύθηκε στον πάτο της θάλασσας κρατώντας στα χέρια επίπεδη πέτρα βάρους περίπου 12-15 κιλών. Η πέτρα αυτή, που αργότερα έγινε γνωστή στη Σύμη ως «καμπανελλόπετρα» ή «σκανταλόπετρα» στην Κάλυμνο, ήταν δεμένη με σχοινί το άλλο άκρο του οποίου δενόταν στη βάρκα. Το σφουγγάρι έφερνε πλούτο στα νησιά. Το 1863 ο Συμιακός Φώτης Μαστορίδης έφερε στη Σύμη το σκάφανδρο, από τις Ινδίες όπου εργαζόταν με τους Άγγλους σε λιμενικά έργα ως μηχανικός σκαφάνδρου.

Για να πείσει τους Συμιακούς για τη χρησιμότητα και την ασφάλειά του, φόρεσε το σκάφανδρο η γυναίκα του Ευγενία και καταδύθηκε στο λιμάνι της Σύμης. Έτσι από το 1863 έγινε η πρώτη χρήση σκάφανδρου στη Σύμη. Το 1864 ετέθη σε χρήση στα άλλα νησιά των Δωδεκανήσων και από το 1866 στα νησιά του Αργοσαρωνικού. Από το 1863 ως το 1896 ο αριθμός των σκάφανδρων σε όλη τη Μεσόγειο έφτασε στα 440 περίπου, ενώ τα πλοιάρια των γυμνών δυτών μειώνονταν συνεχώς.

Η Σύμη είχε τον μεγαλύτερο σπογγαλιευτικό στόλο σε ολόκληρο τον κόσμο και πρωτοστάτησε τόσο τον πρωτογενή τομέα, την σπογγαλιεία στην λεγόμενη Μπαρμπαριά, Barbary coast, τα παράλια της Βόρειας Αφρικής και ειδικότερα της Βεγγάζης, όσο και στην επεξεργασία του σπόγγου (δευτερογενής τομέας) και την διοχέτευση και εμπορία του (τριτογενής τομέας), μέσω της Σύρου, στο Λονδίνο και στις ΗΠΑ.

Με τα τεράστια έσοδα του μεγάλου ευεργέτη της Σύμης Γεώργιου Πετρίδη οικοδομήθηκε το Πετρίδειο Ρολόι, το Πετρίδειο Σχολείο και τα μεγαλοπρεπή νεοκλασικά και από τις δύο πλευρές του Διοικητηρίου.

Οι μετέπειτα διοικητές των Δωδεκανήσων Ιταλοί απαγόρευσαν την σπογγαλιεία κατά την διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου με επακόλουθο τη σταδιακή μείωση του πληθυσμού της Σύμης. Έτσι σιγά σιγά η Κάλυμνος άρχισε να παίρνει τα ηνία της σπογγαλιείας.

Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).