194. RCA VICTOR 51g 3771 ΔΕΡΜΙΤΖΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 1967

Δερμιτζάκης Ιωάννης (Δερμιτζογιάννης) RCA VICTOR 51g 3771 Ακούστε Κρητικούς σκοπούς - Η Κρήτη στη Βόρειο Ελλάδα 1967- 45rpm- 7''

Ο Ιωάννης Δερμιτζάκης (βλέπε και αναρτήσεις 13, 57, 92, 126, 143 και 168) γεννήθηκε το 1907 στη Μαρωνιά Σητείας. Όταν ήταν μαθητής στο γυμνάσιο έμαθε μαντολίνο και θιαμπόλι (κρητικό πνευστό) ενώ αργότερα, αφού τελείωσε τις σπουδές του και εγκαταστάθηκε στο Ηράκλειο, έμαθε βιολί. Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία ως λοχίας πυροβολικού στη Σούδα και στη συνέχεια κατατάχθηκε στην Αστυνομία Πόλεων όπου υπηρέτησε τέσσερα χρόνια. Συμμετείχε στη σύλληψη του λήσταρχου Καραθανάση, που ήταν ένας από τους δράστες της απόπειρας δολοφονίας του Ελευθερίου Βενιζέλου. Αργότερα εγκαταστάθηκε στη Σητεία, όπου και τελειοποίησε τις μουσικές του δεξιότητες στο βιολί, τη λύρα και την κιθάρα και διατηρούσε δισκοπωλείο.

Από το 1950 μέχρι το 1980 εξέδωσε τέσσερα βιβλία με μαντινάδες και περίπου 150 δίσκους. Στη δισκογραφία εμφανίστηκε πρώτη φορά το 1953 με δυο δίσκους. Το πρώτο βιβλίο του με τίτλο «Κρητικές Μαντινάδες», που περιελάμβανε 800 μαντινάδες, εκδόθηκε το 1953. Ακολούθησαν άλλα δύο το 1963 και το 1968. Το τελευταίο, που είχε τον τίτλο «Φιλοσοφία της ζωής» εκδόθηκε το 1979. Συνολικά συνέθεσε πάνω από 20.000 μαντινάδες με ποικίλη θεματολογία (ιστορία, πολιτική, λαογραφία, έρωτας, σάτιρα, διδαχή).

Έβδομο δισκάκι από τον Δερμιτζογιάννη και δεν χρειάζονται συστάσεις. Μέχρι να κλείσουμε την δισκογραφία του, έχουμε μακρύ και ευχάριστο δρόμο.

Φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).

 

 

193. SELECT 57 ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ- ΓΑΛΑΘΙΑΝΑΚΗΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ- ΚΙΤΣΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ 1968

Θεοδωράκης Εμμανουήλ (Θοδωρομανώλης)- Γαλαθιανάκης Ευστράτιος (Γαλαθιανός Στρατής)- Κιτσοπούλου Μαρία SELECT 57 Κάθε πουλί στο ουρανό (Νέος Κρητικός χορός) - Μαυρομάτα Κρητικιά μου (Καλαματιανός χορός) 1968- 45rpm- 7''

 

Ο Στρατής Γαλαθιανάκης ή Γαλαθιανός δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Γεννήθηκε στους Κάμπους Κεραμειών το 1916. Πολύ καλός δεξιοτέχνης, άριστος τραγουδιστής, ακέραιος χαρακτήρας. Το βιολί έπαιρνε φωτιά στα χέρια του, το δοξάρι σκόρπιζε διαπεραστικούς ήχους.
Στα Κεραμιά, άφησε εποχή. Κι όχι μόνο εκεί. Έπαιξε σε όλο τον νομό Χανίων, εκατοντάδες γλέντια και διασκεδάσεις. Από έφηβος σχεδόν πρωτόπιασε το βιολί, για να μην το αποχωριστεί ποτέ για όλη του την ζωή. Ένας θείος του, του δώρισε ένα βιολί, με σκοπό ο μικρός Στρατής να περνάει την ώρα του. Μα μόνο χόμπι δεν ήταν αυτό. Εξελίχθηκε ραγδαίως σε έναν μανιώδη καλλιτέχνη, η φήμη του εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα έξω από την στενή περιφέρεια των λεβέντικων Κεραμιών.
Δίδαξε, γαλούχησε, παραδειγμάτισε τις επόμενες γενιές των Κεραμιανών βιολιστών. Ακόμα και σήμερα λένε "αυτός παίζει με το σύστημα του Γαλαθιανού".

Ο Στρατής Γαλαθιανός ακολουθούσε τον δρόμο και την τεχνική του μεγάλου Μαύρου. Είχε κάτι από την γλύκα του μεγάλου κισαμίτη βιολιστή. Πρότυπα είχε τον Χάρχαλη και τον Μαριάνο. Σίγουρα όμως, το παίξιμο του, έφερε την δική του σφραγίδα.
Στα συρτά, ήταν μοναδικός. Με απαλές δοξαριές, χωρίς έπαρση, απέδιδε ολόσωστα όλα τα παλιά κισαμίτικα συρτά της εποχής. Συνέθεσε και τον δικό του σκοπό, τον περίφημο Λακκιώτικο συρτό. Βέβαια, επειδή έπαιζε συχνά και ηχογράφησε κάποιες μελωδίες, αυτές ταυτίστηκαν με τον Γαλαθιανό και ορισμένοι σήμερα θεωρούν ότι είναι δικές του συνθέσεις, πράγμα που αποδεικνύεται λάθος ασφαλώς.

Η δισκογραφική του παρουσία ήταν αρκετά έντονη για εκείνα τα χρόνια. Ηχογράφησε αρκετά τραγούδια σε δίσκους των 45'' με μεγάλη επιτυχία. Παρέα μαζί του, ο κισαμίτης τραγουδιστής Θεοχ.Τζινευράκης, ο μεγάλος λαγουτιέρης Δημ.Γαλάνης, ο Γιώργης Γομπάκης, ο Γ.Γεραιουδάκης (Μαρουβάς). Συρτός της Χαραυγής, Μεσογειανός, Καραγκιουλές, Χανιώτικος, Γραμπουσιανός, Βοριάς και πολλά άλλα συρτά τα ακούμε σήμερα στις νοσταλγικές ηχογραφήσεις του Γαλαθιανού.
Έπαιξε εκτός των παραπάνω και με άλλους λαγουτιέρηδες, όπως ο Αντώνης Κατάκης, ο Γιώργης Κουτσουρέλης, Θοδωρομανώλης κ.α. Στην Θεσσαλονίκη όπου βρέθηκε για μερικά χρόνια, ταίριαξε με τον προσφάτως εκλιπόντα λαγουτιέρη, τον Στέλιο Λαϊνάκη από τον Λαρδά Κισάμου.

Η σημαντικότερη όμως συνεργασία κατά γενική ομολογία, ήταν αυτή με τον Δημήτρη Γαλάνη. Αχώριστοι στα γλέντια, αχώριστοι και σαν φίλοι.
Ο Στρατής Γαλαθιανός άφησε στην κυριολεξία εποχή. Με το άριστο παίξιμο του και το γλυκό τραγούδι του, με την σεμνή παρουσία του και σίγουρα, με τον γνήσιο χαρακτήρα του. Απεβίωσε το 1986.

 

Ο Μανώλης Θεοδωράκης του Ευσταθίου (ή Τράικο αδελφός της συγγραφέα και ποιήτριας Βικτωρίας Θεοδώρου),  γεννήθηκε το 1923 στη γειτονιά Νησί των Τοπολίων Κισάμου.

Ξεκίνησε να δουλεύει σε ένα κουρείο στα Χανιά, όπου ήρθε σε επαφή με διάφορους μουσικούς κι εκεί πρωτόπιασε το λαγούτο. Κουρέας στο κύριο επάγγελμα του, σταδιοδρόμησε για αρκετά χρόνια στην κρητική μουσική. Πολύ καλός στις δημόσιες σχέσεις για εκείνη την εποχή, συνεργάστηκε με τους κορυφαίους βιολιστές και λυράρηδες όπως ο Μιχ.Κουνέλης, ο Δημήτρης Χριστοφοράκης, ο Νικ.Σαριδάκης ή Μαύρος, ο Νικ.Χάρχαλης, ο Στρατής Γαλαθιανός, ο Μιχ.Παπαδάκης ή Πλακιανός Σπύρο Σηφογιωργάκη κ.α.

Βέβαια, δεν έπαιξε μαζί τους λόγω των καλών δημοσίων σχέσεων μόνο, αλλά και λόγω της πολύ καλής του τεχνικής πάνω στο λαγούτο. Μπορούσε να κλειστεί σε ένα δωμάτιο και να αυτοσχεδιάζει στο όργανο του με τις ώρες. Επίσης, έπαιξε με τους δύο κορυφαίους λυράρηδες του Ρεθύμνου, τον Θ.Σκορδαλό και τον Κ.Μουντάκη. Μάλιστα, με τον Μουντάκη εμφανίστηκαν από κοινού στην κινηματογραφική ταινία "Το νησί των γενναίων". Έπαιξε πολλές φορές στο ραδιόφωνο και έλαβε μέρος σε αρκετές ηχογραφήσεις με τον Δημ.Χριστοφοράκη και τον Γαλαθιανό. Απεβίωσε το 1997.

Για την Μαρία Κιτσοπούλου δεν κατάφερα να βρω βιογραφικά στοιχεία. Δισκογραφικά έχει 4 συμμετοχές σε αντίστοιχα 45άρια πάντα σε δημοτικό ηχόχρωμα.

Στο σημερινό δισκάκι, εξαιρετικός ο Γαλαθιανός στο βιολί με Χανιώτικα (εντάξει Κισαμίτικα) παιξίματα. Στίχοι, λαούτο και τραγούδι ο Μανώλης Θεοδωράκης, που δικαιωματικά έπρεπε να είναι πρώτο όνομα στη σημερινή δημοσίευση, αλλά με κέρδισε το παίξιμο του Γαλαθιανού. Το καλαματιανό ¨Μαυρομάτα Κρητικιά μου¨, μπορείτε να το ακούσετε μόνο με λαούτο, σε πολύ καλύτερη εκτέλεση στη συνέντευξη του Θοδωρομανώλη (προτείνω να την ακούσετε ολόκληρη) στον Ζαμπετουλάκη.

Να ευχαριστήσω τον Ιδομενέα από Ρέθυμνο (άλλη μια φορά) για τις ετικέτες που βελτίωσε.  

Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).

 

 

192. LYRA LS 1113 ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΣΠΥΡΟΣ- ΖΥΓΟΒΙΝΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ- ΑΚΡΙΒΟΣ ΚΩΣΤΑΣ 1965

Αναστασίου Σπύρος- Ζυγοβίνας Χρήστος- Ακρίβος Κώστας LYRA LS 1113 Βάτους κι' αγκάθια (Καλαματιανό Στεριανό) - Αγραφιοτοπούλες (Τσάμικο Θεσσαλίας) 1965- 45rpm- 7''

 

Ο Σπύρος Αναστασίου γεννήθηκε σε μια φτωχή και σεβαστή οικογένεια της Μηλιάς το 1930. Ο πατέρας του, Στέργιος, έπαιζε ερασιτεχνικά βιολί. Αυτό τον ώθησε να ασχοληθεί με τη μουσική, αν και ο πατέρας του θεωρούσε καλό να αποφοιτήσει πρώτα από το δημοτικό σχολείο και μετά να αποφασίσει.

Αρχικά ασχολήθηκε με το λαούτο, στο οποίο ήταν αυτοδίδακτος. Μόνο τα ακόρντα, δηλαδή τους δαχτυλισμούς των συγχορδιών, είχε διδαχθεί από τον Κώστα Βλαχαγγέλη ή Καλατζή από το Γαρδίκι. Μετά από λίγα χρόνια και αφού είχε τις πρώτες δουλειές με το λαούτο αποφάσισε να μάθει κλαρίνο. Το κλαρίνο είχε μεγαλύτερη πέραση. Είχε τον πρώτο ρόλο στην κομπανία και θα του εξασφάλιζε καλύτερη πληρωμή.

Ξεκίνησε με ένα κλαρίνο ντο. Δάσκαλος του ήταν ο Στέργιος Δημητρούλας από το Μαλακάσι, ένας μουσικός που έπαιζε για τέσσερις δεκαετίες στο Γαρδίκι μέχρι να εκτοπιστεί από τον Βούκια σταδιακά στη δεκαετία του ’40. Φαίνεται πως δεν ήταν σε θέση να προσφέρει μια πιο συστηματική διδασκαλία: ο Δημητρούλας έπαιζε συνεχώς και ο Αναστασίου προσπαθούσε να τον παρακολουθήσει για να τον κλέψει. Αυτή η πρακτική μαθητείας είναι διαδεδομένη στο Μαλακάσι, αλλά και την Καστανιά, στοιχείο που πρέπει να το συνδέσουμε με τη γύφτικη καταγωγή των εκεί οργανοπαικτών. Επιπλέον οι κλαριντζήδες στα χωριά αυτά έχουν μια πιο ασύμμετρη και οπτική αντίληψη του οργάνου, μέχρι και σήμερα. Με άλλα λόγια παίζουν περισσότερο με τη λογική του χειρισμού παρά της κλίμακας.

Ο Αναστασίου έπρεπε να στηριχτεί σχεδόν αποκλειστικά στις δικές του δυνατότητες για να προχωρήσει. Η κατάσταση ήταν πολύ δύσκολη, ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια που ζούσε μόνιμα στο χωριό του. Στη Μηλιά δεν υπήρχε γραμμόφωνο. Ο Αναστασίου ξεκινάει λοιπόν την πορεία του με τοπικό ρεπερτόριο. Εξάλλου είχε τέτοιες τεχνικές στο όργανο που δεν μπορούσε εύκολα να περάσει σε πολλά ύφη, αν και όπως λέει το ήθελε. Το 1950 φτιάχνει την πρώτη του κομπανία με το ρόλο του κλαριντζή, ενώ παράλληλα δραστηριοποιείται και με το λαούτο.

Ο Χρήστος Ζυγοβίνας (Λαούτο- Τραγούδι), γεννήθηκε στη Ματαράγκα Καρδίτσας όπου ξεχειμωνιάζανε πολλοί Γαρδικιώτες το 1928. Αυθεντική μουσική μορφή του Ασπροποτάμμου, που συνεργάστηκε με όλους σχεδόν τους Γαρδικιώτες καλλιτέχνες της Δημοτικής παράδοσης. Ηχογράφησε πολλούς δίσκους και έφυγε από τη ζωή το 1979 στα Τρίκαλα.

Ο Κώστας Ακρίβος (Λαούτο – Τραγούδι), η γνήσια Δημοτική φωνή του Γαρδικίου, γεννήθηκε το 1931. Συνεργάστηκε για πολλά χρόνια με το Γ. Βούκια, δημιουργώντας ένα από τα καλύτερα μουσικά συγκροτήματα της εποχής εκείνης.

Στις φωτογραφίες παραπάνω εικονίζονται τόσο ο Ζυγοβίνας όσο και ο Ακρίβος με διάφορους κλαριντζήδες και όχι με τον Αναστασίου.

Στο σημερινό δισκάκι στη μουσική επιμέλεια η Δόμνα Σαμίου. Ξεχωριστά παιξίματα, μιας περιοχής με πλούσια μουσική παράδοση. 

Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).