Μανιαδής Στέργιος-
Κασωτάκης (Κασιωτάκης) Γεώργιος OLYMPIC OE 80014 Πολλές αγάπες (Συρτός
Καστελιανός) - Θα πάρω βάρκα με πανιά (Καλαματιανός) 1968- 45rpm- 7''
«Το Καστέλι Κισσάμου, που από το 1966 μετονομάστηκε σε Κίσσαμο, είναι
μια μικρή γραφική κωμόπολη η οποία απλώνεται στον μυχό του Κόλπου Μυρτίλος ή
Κισσάμου, ανάμεσα στις χερσονήσους της Γραμβούσας και της Σπάθας.
Το όνομά της το οφείλει στο ενετικό φρούριο που ήταν κτισμένο εκεί.
Το φρούριο αρχικά κτίστηκε από τον Γενουάτη Ερρίκο Πεσκατόρε στη θέση
της αρχαίας Κισάμου, στις αρχές του 13ου αιώνα κι ήταν ένα από τα 15 φρούρια
που οχύρωσε αμέσως με την κατάληψη της Κρήτης το 1204. Όταν οι Ενετοί εξεδίωξαν
τους Γενουάτες, το φρούριο περιήλθε στην κατοχή τους. Έτσι, το επισκεύασαν και
το έκαναν αμυντικό στρατιωτικό κέντρο της περιοχής.
Το σχήμα του ήταν ασύμμετρο πεντάγωνο και, όπως όλα τα ενετικά
φρούρια, είχε χώρους στρατωνισμού, φυλακές, εκκλησάκι και πηγάδι.
Από τις πρώτες κιόλας εναντιώσεις των Κρητικών στην ενετική κατοχή,
το φρούριο έγινε στόχος των εξεγερμένων. Όταν το 1262 οι Κρητικοί, με τη
βοήθεια του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Μιχαήλ Η' Παλαιολόγου,
επαναστάτησαν κατά των Ενετών, το φρούριο δέχτηκε σφοδρή επίθεση, αλλά δεν
έπεσε. Την περίοδο των επαναστάσεων του 1333 και 1341, οι Ενετοί κατέστρεψαν
τον οικισμό που είχε αναπτυχθεί γύρω από το φρούριο, ενώ αργότερα αποφάσισαν
την ανοικοδόμησή του. Από τότε και μετά, ο συνοικισμός ονομάστηκε Καστέλι, όπως
όλοι οι βούργοι του νησιού.
Το 1538, το φρούριο καταστράφηκε από τον Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα και το
1554 επιδιορθώθηκε ριζικά. Το 1583, το Castel Chissamo είχε 845 κατοίκους και
το 1630 είχε 35 κανόνια. Το 1595 καταστράφηκε ολοσχερώς από σεισμό, αλλά
κατασκευάστηκε ξανά το 1635 από τον Lorenzo Contarini.
Το 1646 οι Τούρκοι πολιόρκησαν το φρούριο, το οποίο έπεσε μετά την
προδοσία του φρούραρχου Giovani Medici, ο οποίος είχε απελπιστεί καθώς το
φρούριο είχε υποστεί πολλές ζημιές και οι στρατιώτες είχαν αποδεκατιστεί από
την πανώλη.
Οι Τούρκοι το επισκεύασαν αμέσως. Το 1692, που σημειώθηκε η πρώτη
Κρητική επανάσταση με υποκινητή τον Ενετό ναύαρχο Αλοΐσιο Μοτσενίγο, οι
επαναστάτες κατέλαβαν το φρούριο, αλλά οι Τούρκοι το κατέλαβαν και πάλι.
Στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας το φρούριο υπήρξε θέατρο πολλών
επαναστατικών δράσεων. Το 1821, στο φρούριο φυλακίστηκε ο επίσκοπος Κισσάμου Μελχισεδέκ
Δεσποτάκης. Από εκεί ο τουρκικός όχλος τον έσυρε, την ημέρα της Αναλήψεως, στον
τόπο απαγχονισμού του. Όταν η επανάσταση γενικεύτηκε, οι 1800 Τούρκοι της
Κισάμου βρήκαν καταφύγιο στο φρούριο, το οποίο πολιορκούσαν οι επαναστάτες και
δύο υδραίικα πλοία. 
Τον Φεβρουάριο του 1823, στα πλαίσια της προετοιμασίας για
την αποβίβαση του νέου Γενικού Αρχηγού του αγώνα στην Κρήτη Εμμανουήλ Τομπάζη,
οργανώθηκε η εκκαθάριση των επαρχιών Κισσάμου και Σελίνου, αναγκάζοντας τους
Τούρκους να ταμπουρωθούν στο φρούριο. Έτσι, έφτασε στο λιμάνι του Δραπανιά η
γαλέτα Τερψιχόρη, που μετέφερε τον Τομπάζη, ο οποίος αντικατέστησε τον Μιχαήλ Αφεντούλιεφ
και 600 Έλληνες εθελοντές από την Ήπειρο. Οι Έλληνες πολιόρκησαν το φρούριο ως
τις 25 Μαΐου, όταν οι Τούρκοι παρέδωσαν το φρούριο και τον οπλισμό τους. Η
ελληνική σημαία υψώθηκε μετά από αιώνες στην Κρήτη, αλλά προσωρινά.
Οι Τούρκοι ανασυγκροτήθηκαν και επέστρεψαν στην Κίσσαμο. Μετά από
σφοδρές μάχες, κατάφεραν να το ανακαταλάβουν. Το 1825 το φρούριο ξανάπεσε στα
χέρια 900 Ελλήνων επαναστατών, που ήρθαν από τη Μονεμβάσια. Αρχικά
κατευθύνονταν προς τη Γραμβούσα, αλλά ο κακός καιρός και η πληροφορία ότι στην
Κίσσαμο υπήρχαν μόλις 20 φρουροί, τους οδήγησε στην πολιορκία του φρουρίου στο
Καστέλι. Ωστόσο, μετά από 3-4 μέρες, 2.000 Τούρκοι κατέφτασαν στο Καστέλι και
ανακατέλαβαν το φρούριο, αναγκάζοντας τους Έλληνες να υποχωρήσουν στη
Γραμβούσα.
Στη μεγάλη επανάσταση του 1866, το φρούριο υπήρξε και πάλι στόχος των
επαναστατών, αρχηγός των οποίων ήταν ο Σκαλίδης. Το φρούριο πολιορκήθηκε υπό
τον συνταγματάρχη Βυζάντιο και τον ταγματάρχη Φρουδαράκη, αλλά η πολιορκία
λύθηκε όταν ο τελευταίος σκοτώθηκε. Το 1897-8, η ιστορία επαναλήφθηκε, αλλά οι
Τούρκοι, διασώθηκαν από τις Μεγάλες Δυνάμεις.
Το φρούριο βομβαρδίσθηκε από τους Γερμανούς στη Μάχη της Κρήτης και
τότε ήταν που το σπουδαίο αυτό κάστρο καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς.
Σήμερα σώζονται λίγα μόνο τμήματα του φρουρίου που είναι διάσπαρτα σε
όλη την Κίσσαμο.»
Βιογραφικά στοιχεία και φωτογραφικό υλικό για τον Μανιαδή (βλέπε ανάρτηση
131) δυστυχώς δεν βρήκα. Δισκογραφικά έχει συνεργαστεί με τον Παπατσαρά
Μανούσο, Κασωτάκη Γιώργο, Κοκαράκη Αλέξη (Αλέκο) και Σαρρή Αστρινό. Έχει στο ενεργητικό
του έξι 45άρια, στην Panivar, Lyra (δύο), Olympic και Baladeur (δύο). Στην Olympic
και Lyra συνεργάστηκε με τον Κασωτάκη Γιώργο.
Όμορφος ο ¨Καστελιανός συρτός¨ και το αφιέρωμα στο Καστέλι παραπάνω.
Τώρα αν αναφέρετε στο Καστέλι Πεδιάδος θα με διορθώσουν οι ειδήμονες.
Φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).
