Τσιλίφης Νικόλαος- Χορωδία
και Μαντολινάτα Νίκου Τσιλίφη PHILIPS 427 103 PE Παρασκευούλα - Βαγγελιώ -
Σαμιώτισσα - Τσιριγώτικο - Μάνα μ' σγουρός βασιλικός - Λεμονάκι μυρωδάτο - Κάτω
στο γιαλό 1961- 45rpm- 7''
«Ο Νικόλαος Τσιλίφης γεννήθηκε στο Ληξούρι το 1910. Από μικρός
μαθήτευσε στη Φιλαρμονική Σχολή Ληξουρίου με αρχιμουσικό το Σπύρο Ζερβό
(Κουτσουμπή). Κοντά σε αυτόν τον εξαίρετο δάσκαλο θα μάθει κορνέτα και θα
εξελιχθεί πρώτος και σπουδαίος πάνω σε αυτό το όργανο. Συνέχισε την πορεία του
στη Φιλαρμονική όταν ήταν αρχιμουσικός ο Κερκυραίος Λεωνίδας Δαπέργολας, τον
οποίο και αντικατέστησε το 1937 ως το 1944 στη θέση του μαέστρου της Σχολής.
Παράλληλα με την παρουσία του στη Φιλαρμονική ως πρώτος κορνετίστας,
το 1932 έκανε την πρώτη προσπάθεια του και δημιούργησε τον «Χορωδιακόν Μουσικό
Όμιλον Ληξουρίου». Αυτό το χορωδιακό σχήμα θα το επανδρώσει με τους
τροβαδούρους και αριετταδόρους του Ληξουριού και θα συμμετέχει στις εκδηλώσεις
με τα τραγούδια του τόπου μας. Έτσι, κάποιοι χορωδοί του ήταν οι: Γεράσιμος
Περάτη (βαρύτονος), Αλέκος Καμινάρης ο κουρέας (βαρύτονος), Σπύρος Αραβαντινός,
ο Παπόρος όπως τον έλεγαν (μπάσσος), Ηλίας Δ. Μηνιάτης (βαρύτονος), Σπύρος
Βεντούρας, Διονύσης Θεοδωράτος – Μαργέτης και άλλοι.
Με την ευκαιρία αυτής της χορωδίας, η οποία αποτελείτο από καλούς
αριετταδόρους και κανταδόρους, δόθηκε στον τότε εκκολαπτόμενο μαέστρο το
κίνητρο να καταγράψει μουσικά στο πεντάγραμμο αριέττες, που τις τραγουδούσαν οι
χορωδοί του. Αυτή ήταν και η πρώτη μουσική καταγραφή που έγινε πάνω σε αυτό το
λαϊκό μουσικό είδος του Ληξουρίου.
Έχοντας όμως, ο Νίκος Τσιλίφης, μουσική ανησυχία και επιθυμία να
παιδευτεί περισσότερο στη μουσική και να ανακαλύψει τα μυστικά της θείας τέχνης,
βρέθηκε στην Αθήνα το 1933 και γράφτηκε στο Ωδείο Αθηνών για να συνεχίσει τις
μουσικές του σπουδές. Με καθηγητές τον Φιλοκτήτη Οικονομίδη και το Γεώργιο
Σκλάβο, σπούδασε ανώτερα θεωρητικά, παίρνοντας πτυχίο αντίστιξης, φούγκας,
σύνθεσης και ενορχήστρωσης έργων για μπάντα.
Ωστόσο, έπαιζε πιάνο, κιθάρα και κορνέτα, μα πάνω από όλα ήταν προικισμένος με μια θαυμάσια φωνή βαρυτόνου. Φωνή που την καλλιέργησε στο διάστημα που σπούδαζε στο ωδείο.
Ωστόσο, έπαιζε πιάνο, κιθάρα και κορνέτα, μα πάνω από όλα ήταν προικισμένος με μια θαυμάσια φωνή βαρυτόνου. Φωνή που την καλλιέργησε στο διάστημα που σπούδαζε στο ωδείο.
Το 1936 θα γυρίσει στο Ληξούρι και θα καταρτίσει δεύτερη χορωδία και
μαντολινάτα με την επωνυμία «Ερασιτεχνικός Μουσικός Όμιλος Ληξουρίου – Η
Φρέγια», όπου θα δώσει συναυλίες τόσο σε Ληξούρι και Αργοστόλι όσο και σε άλλα
μέρη του νησιού.
Ο μαέστρος και συνθέτης Κ. Μπουχάγιερ μέσω του τύπου της εποχής να
φέρεται κολακευτικά για τις εκδηλώσεις του Ομίλου: «Την παραπάνω Κυριακήν, στην
αίθουσα του Κοινοτικού Μεγάρου Ληξουρίου, εδόθη η προαγγελθείσα συναυλία υπό
του εκεί νεοϊδρυθέντος Ερασιτεχνικού Ομίλου «Χορωδίας και μαντολινάτας..»…. Το
πρόγραμμα, εις το σύνολον του εξετελέσθη αρκετά καλά. Οπωσδήποτε είναι άξιοι
συγχαρητηρίων όλοι οι αποτελούντες τον Όμιλον αυτόν και ιδιαιτέρως ο διευθύνων
αυτόν κ. Νικόλαος Τσιλίφης τον οποίον η κοινωνία του Ληξουρίου οφείλει να υποστηρίξει…».
Αξιολογώντας τα προγράμματα των εκδηλώσεων αυτής της χορωδίας και
μαντολινάτας, διαπιστώνει κανείς τη σοβαρή δουλειά και το μεράκι του μαέστρου
για να παρουσιάσει εκδηλώσεις με μουσική ποιότητα. Το ρεπερτόριο του μουσικού
ομίλου ήταν ποικίλο, από καντάδες, λαϊκές και έντεχνες, κλασικές μελωδίες, έργα
για μαντολινάτα, μονωδίες και ντουέτα. Επίσης, η καλλιτεχνική παρουσία του τότε
μαθητή του Εθνικού Ωδείου, βαρύτονου, Τάση Κοντογιαννάτου, λάμπρυνε την πορεία
του Μουσικού Ομίλου. 
Για λίγα χρόνια ο Νίκος Τσιλίφης δίδαξε στο Γυμνάσιο Ληξουρίου ως
μουσικός. Το 1944, φτασμένος ως μαέστρος αποφασίζει να
εγκατασταθεί στην Αθήνα. Το 1945 συγκρότησε στην Αθήνα την πολυφωνική
εκκλησιαστική χορωδία του Αγίου Νικολάου Πευκακίων (την οποία διεύθυνε έως τον
θάνατό του) και το 1947 ίδρυσε την «Αθηναϊκή Καντάδα» και έτσι προσέφερε τα
μέγιστα στο παραδοσιακό και έντεχνο χορωδιακό τραγούδι. Πέρα από ανδρικές
χορωδίες, ίδρυσε και «Γυναικεία Χορωδία», η οποία εμφανιζόταν στις εκπομπές που
έκανε στο ραδιόφωνο. Στη συνέχεια, οι δυο αυτές χορωδίες αποτέλεσαν τη «Μικτή
Χορωδία του Νικολάου Τσιλίφη», που έπαιρνε μέρος στα προγράμματα της Συμφωνικής
Ορχήστρας της τότε Ε.Ι Ρ. με κλασσικό συνήθως ρεπερτόριο.
Με αυτήν τη χορωδία ο Τσιλίφης θα δημιουργήσει μια μεγάλη πολιτισμική
παράδοση, η οποία δύσκολα θα ξεχαστεί (ακόμη και μετά τη διάλυσή της), και θα
ανοίξει δρόμους για νεότερους μουσικούς που θα ασχοληθούν με το είδος των
τραγουδιών. Ιδιαίτερα μετά τους σεισμούς του 1953, το ραδιόφωνο μετέδιδε
τραγούδια της «Χορωδίας και Μαντολινάτας –Τσιλίφη». Αυτό την έκανε πασίγνωστη
και δημοφιλή, επιτρέποντάς της να συνεχίσει το δύσκολο δρόμο της σε ένα
απαιτητικό μουσικό είδος, που μέρα με τη ημέρα χανόταν.
Καντάδες της παλιάς Αθήνας, της Κεφαλονιάς, τραγούδια συνθετών που
ήταν ξεχασμένα, αναβίωσαν στη μπαγκέτα και διδασκαλία του Τσιλίφη και στα χείλη
των χορωδών του. Τραγούδια της χορωδίας έγιναν γνωστά τόσο από τις εκδηλώσεις
όσο και τις παρουσιάσεις τους από το ραδιόφωνο.
Από τη χορωδία Τσιλίφη πέρασαν καλλίφωνοι τραγουδιστές, αρκετοί από
τους οποίους διέπρεψαν σε μεγάλα λυρικά θέατρα του κόσμου, όπως οι: Νικόλας
Ζαχαρίου, Κ. Εγκορφόπουλος, Αρ. Πανταζηνάκος, Δ. Τσακίρης, Κ. Τρωγαδής,
Κασσιμάτης και άλλοι.
Επίσης, θα συμμετέχει το 1957 στην κινηματογραφική ταινία «Μπάρμπα Γιάννης Κανατάς», έχοντας τη μουσική επιμέλεια και τη μουσική σύνθεση σε αυτό το έργο. Τον βρίσκουμε δε ως σολίστ μαζί με άλλους στο θεατρικό έργο «Ο ηλίθιος» του Μανώλη Σκουλούδη, που παρουσιάστηκε στη Θεατρική Κεντρική Σκηνή το 1946.
Επίσης, θα συμμετέχει το 1957 στην κινηματογραφική ταινία «Μπάρμπα Γιάννης Κανατάς», έχοντας τη μουσική επιμέλεια και τη μουσική σύνθεση σε αυτό το έργο. Τον βρίσκουμε δε ως σολίστ μαζί με άλλους στο θεατρικό έργο «Ο ηλίθιος» του Μανώλη Σκουλούδη, που παρουσιάστηκε στη Θεατρική Κεντρική Σκηνή το 1946.
Στα 1950 παντρεύεται τη μουσικό κ. Φωφώ Τσιλίφη, με την οποία
απόκτησαν ένα παιδί, τον Γεράσιμο, διάσημο μουσικό που ζει και
δραστηριοποιείται στο εξωτερικό.
Στα πεπραγμένα του Νίκου Τσιλίφη βρίσκεται και η ίδρυση της
Γυναικείας Χορωδίας του Νοσοκομείου Παίδων «Αγία Σοφία». Διηύθυνε δε τη
φιλαρμονική της Αστυνομίας Πόλεων και από το 1957 έως 1959 υπηρέτησε ως
αρχιμουσικός στη Φιλαρμονική του Δήμου Υμηττού. Επίσης, από το 1958 οργάνωσε τη
Χορωδία της Εργατικής Εστίας. Από το 1967 έως το 1976 διεύθυνε μαντολινάτες και
χορωδίες. Ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της Ένωσης Ελλήνων Αρχιμουσικών (1962).
Ο Νικόλαος Τσιλίφης πέρα από σπουδαίος μαέστρος, που με το έργο του
ανάδειξε το καλό τραγούδι, το κανταδόρικο, έντεχνο και λαϊκό, ήταν συνθέτης και
ενορχηστρωτής μουσικών τεμαχίων. Βέβαια, δεν ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη
σύνθεση, όμως μας άφησε αξιόλογα τραγούδια για χορωδία, ιδιαίτερα θρησκευτικού
χαραχτήρα. Επίσης, συνέθεσε εμβατήρια και άλλα έργα για μπάντα.»
Δημοτικά τραγούδια με χορωδία και συνοδεία μαντολινάτας από τον Νίκο Τσιλίφη
το σημερινό δισκάκι. Διαφορετική μουσική προσέγγιση των δημοτικών τραγουδιών,
κάτι που κάναμε σαν παιδιά στο σχολείο εν απουσία μουσικών οργάνων και πόσο
όμορφα δένει το μαντολίνο με την χορωδία. Στις φωτογραφίες παραπάνω
εικονίζονται διάφορες μαντολινάτες αλλά όχι του Νίκου Τσιλίφη.Στο εξώφυλλο του δίσκου φιγουράρει μαζί με άλλους και
ο Αλέκος Καραβίτης (να και το Κρητικό στοιχείο).
Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).
