Δευτέρα 19 Ιουνίου 2023

303. COLUMBIA SEGG 2519 ΣΜΥΡΝΑΙΟΣ ΑΚΗΣ 1956

Σμυρναίος Άκης (Κιοσόγλου Γαληνός) - Ορχήστρα Άκη Σμυρναίου COLUMBIA SEGG 2519 Κερκυραϊκός χορός- Κρητικός χορός (Πεντοζάλης) - Κοστηλάτα- Ροδίτικος χορός 1956- 45rpm- 7''

«Ο μαέστρος και συνθέτης Άκης Σμυρναίος γεννήθηκε στη Σπάρτη της Μικράς Ασίας το 1918 και το πραγματικό του όνομα ήταν Γαληνός Κιοσόγλου.
Από την ηλικία των 5 ετών έμεινε ορφανός μια και ο πατέρας του ήταν εξόριστος των Τούρκων το 1921 και πέθανε στη Μικρασιατική Καταστροφή και η μητέρα του λίγο αργότερα. Στην Ελλάδα, στην Αθήνα, τον έφεραν συγγενείς του, μαζί με τις αδελφές του και ο μικρός Γαληνός εγκαταστάθηκε στη Νέα Ιωνία μαζί τους.

Σπούδασε μουσική στο «Εμπειρίκειο Ορφανοτροφείο», όπου είχε εισαχθεί ως τρόφιμος και αποφοιτώντας από εκεί επιστρέφει στη Νέα Ιωνία. Εργάζεται ως αρτεργάτης, ενώ παράλληλα συνεχίζει και τελειοποιεί τις μουσικές του σπουδές στην τρομπέτα και σε άλλα πνευστά μουσικά όργανα.
Μελετώντας Λογοτεχνία ασχολείται με την σύνθεση και συμμετέχει ενεργά στα πολιτικά του καιρού του.
Για τις αριστερές του πεποιθήσεις και τις δραστηριότητες του στο Κομμουνιστικό Κίνημα συλλαμβάνεται κατά την δικτατορία του Μεταξά το 1937 και οδηγείται στο στρατόπεδο της Ακροναυπλίας, όπου ως έγκλειστος συνεχίζει τη μουσική του δραστηριότητα.
Αμέσως μετά την κήρυξη του Ελληνο-Ιταλικού πολέμου αποφυλακίζεται για να πάρει δίχως σχεδόν ανάσα, μέρος στην Εθνική Αντίσταση.
Εντάσσεται στον Ε.Λ.Α.Σ, στο στρατιωτικό σκέλος του ΚΚΕ, στις ομάδες του Άρη Βελουχιώτη (5η Ταξιαρχία) και σύντομα, αναλαμβάνει ως επικεφαλής της νομικής ομάδας με το επαναστατικό ψευδώνυμο «Αστραπόγιαννος».
Εκείνο, όμως, που θα τον κάνει διάσημο και θα περάσει τ’ όνομά του στην Ιστορία είναι η θρυλική του σύνθεση σε στίχους του Νίκου Καρβούνη «Στ’ άρματα, στ’ άρματα, εμπρός στον αγώνα» που θα γίνει ο ύμνος των Ελλήνων παρτιζάνων του Ε.Λ.Α.Σ. και που για πολλά χρόνια μετά θα το τραγουδούν χιλιάδες αγωνιστές σε κάθε ευκαιρία. Μερικές ακόμα γνωστές συνθέσεις του είναι: «Στον Άρη Βελουχιώτη», «Είμαστε Αντάρτες της Ελλάδας», «Χτυπάμε Πανανθρώπινες Καμπάνες», «Δάκρυσε ο Ταΰγετος», κ.α.
Μετά την «Συμφωνία της Βάρκιζας» ΤΟ 1944, όπου ο Ε.Λ.Α.Σ κατέθεσε τα όπλα, ο Άκης Σμυρναίος επιστρέφει στην Νέα Ιωνία και εγκαθίσταται στο μικρό προσφυγικό σπίτι της Ελευθερούπολης, στην οδό Βρυούλων 12, παντρεύεται με την Ευαγγελία Παναγιωτίδου (1947) και αποκτά μαζί της δύο παιδιά: τον Στάθη Κιοσόγλου, πρώτο κλαρινετίστα σήμερα της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών και την Σμαράγδα Σμυρναίου, εξαιρετική ηθοποιό του Θεάτρου. Είναι παππούς των επίσης μουσικών, Ευαγγελίας και Γαληνού Κιοσόγλου.
Το 1951 παίρνει το πτυχίο οργανώσεως πνευστών από το Εθνικό Ωδείο. Ένα χρόνο μετά παίρνει και το πτυχίο αρμονίας με άριστα από το Ελληνικό Ωδείο. Το 1953, ως καλεσμένος του Δήμου Ρεθύμνου πηγαίνει εκεί και οργανώνει τη Δημοτική μπάντα. Επιστρέφοντας, ένα χρόνο μετά, διορίζεται διευθυντής της Ελαφράς Ορχήστρας του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας, της οποίας υπήρξε πρωτεργάτης στο σχηματισμό της, οπότε και, οριστικά, παίρνει το ψευδώνυμο «Άκης Σμυρναίος». Τη θέση του αυτή στο Ε.Ι.Ρ. θα διατηρήσει ως το 1960.
Ο Άκης Σμυρναίος υπήρξε ακόμα διευθυντής της ορχήστρας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για πολλά χρόνια καθώς και ο μόνιμος διευθυντής της ορχήστρας του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού.
Δισκογράφησε πάνω από 150 τραγούδια.
Ο Άκης Σμυρναίος από τους θεμελιωτές του ελαφρού τραγουδιού στην μεταπολεμική Ελλάδα, μεσουρανούσε μαζί με τον άλλο Ιωνιώτη συνθέτη, Μιχάλη Σουγιούλ, τις δεκαετίες του 1950-1970.
Μέσα από τον τεράστιο πλούτο της παραγωγής του αναφέρουμε ενδεικτικά μόνο τους τίτλους ορισμένων τραγουδιών που έγιναν μεγάλες επιτυχίες την εποχή εκείνη και που εκτελέστηκαν από τις πιο σπουδαίες φωνές της (Σοφία Βέμπο, Νίκος Γούναρης, Γιώτα Λύδια, Μουζάς – Λιγνός, κ.α.) σημειώνοντας ανεξίτηλα το πέρασμα του Σμυρναίου στη νεότερη μουσική ιστορία του τόπου μας:  «Αθήνα γλυκεία μου Αθήνα», « Παντρεύεται με άλλον εκείνη π’ αγαπώ», «Από τότε που σ’ έχασα κλαίω», «Κάνε κότσο τα μαλλιά σου», «Το καινούργιο σου Φουστάνι», «Ένα φιλάκι», «Όποιος αγαπά τον Χάρο δεν φοβάται», κ.α.
Υπήρξε συνθέτης με αρκετή μουσική δραστηριότητα και μερικές επιτυχίες στο ενεργητικό του. Τα περισσότερα τραγούδια του, ερμηνευμένα από την ιδιότυπη φωνή της τυφλής τραγουδίστριας Μαριάννας Χατζοπούλου, αποκτούν ένα ύφος που βρίσκεται ανάμεσα στο δημοτικό, στο λαϊκό και στο ελαφρό και είναι εύκολα αναγνωρίσιμα. Σημειώνουμε μερικά από αυτά: «Θέλω να λησμονήσω» σε στίχους του Νίκου Φατσέα, «Να ζήσουν τα φτωχόπαιδα» σε στίχους του Κώστα Κοφινιώτη, «Άλλος σ’ αγάπησε κι άλλος σε παίρνει» σε στίχους Κώστα Μάνεση, «Ζαφείρα» σε στίχους του Χαράλαμπου Βασιλειάδη ή Τσάντα, κ.α.
Ο Άκης Σμυρναίος έφυγε από τη ζωή το 1984 σε ηλικία 66 ετών.
Για την δισκογραφία του κατέδειξε συνολικά 153 τραγούδια του (μαζί με τα αντάρτικα), καθώς και 33 επανεκτελέσεις.
Απόσπασμα από το βιβλίο "Όλοι οι ρεμπέτες του ντουνιά – Οι λαϊκοί καλλιτέχνες Νο.2", Τόμος 8ος»

Το σημερινό δισκάκι, ηχογραφήθηκε το 1956 και πρέπει να κυκλοφόρησε με τη μορφή βινυλίου τέλη του ’50 αρχές του ‘60. Ο ¨Πεντοζάλης¨ κυκλοφόρησε το 1956 σε πλάκα γραμμοφώνου (θα αναρτηθεί στο μέλλον). Παρόλο τις φθορές του δίσκου, τα όργανα της ορχήστρας του Άκη Σμυρναίου αποδίδουν εξαιρετικό ηχητικό αποτέλεσμα. Ο ¨Πεντοζάλης¨ που ουσιαστικά είναι το ¨Με του Μαγιού τις ομορφιές¨ σε μια από τις καλύτερες εκτελέσεις του.

Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).