Παπαχατζάκης Ιωάννης
(Στραβογιαννιός)- Γρηγοράκης Ιωάννης PANIVAR PA-346 Σητειακή σούστα - Ηρωϊσμός
Κρήτης 1971- 45rpm- 7''
Ο Γιάννης Παπαχατζάκης γεννήθηκε στο Σταυροχώρι το 1906 (1905). Όταν
ήταν τριών χρόνων, άρχισε να έχει σοβαρότατα προβλήματα με την όρασή του, μέχρι
που τυφλώθηκε. Έξι χρονών ήρθε στη Γεράπετρο, όπου και ανατράφηκε, όπως έλεγε ο
ίδιος, στο σπίτι του αδερφού του πατέρα του Μιχάλη Παπαχατζάκη, που διατηρούσε
καφενείο στην Κάτω Παραλία.
Ο πατέρας
του ήθελε να μάθει ο τυφλός γιος του να παίζει βιολί για να μπορεί να ζήσει από
αυτό. Πήγε, λοιπόν, στο Ηράκλειο και βρήκε το Στρατή Καλογερίδη, που ήταν
συγγενής του. Ο Καλογερίδης τον προέτρεψε να μάθει βιολί και τον συμβούλεψε να
μην αγοράσει καινούριο όργανο από τα μαγαζιά του Ηρακλείου, αλλά να βρει κάποιο
παλιό από τους παλαιότερους βιολάτορες της περιοχής του. Έτσι και έγινε.
Αγόρασε με 150 δραχμές ένα παλιό βιολί.
Ο οκτάχρονος
τότε Γιάννης προσπάθησε να μάθει μόνος του να παίζει, αλλά δεν τα κατάφερνε.
Δεν ήξερε ούτε να κουρδίζει το βιολί. Τότε ο πατέρας του τον πήγε στο γνωστό
τότε βιολάτορα Γιώργη Σκυλλά, για να του μάθει πώς να κουρδίζει το βιολί. Σε
ηλικία περίπου είκοσι ετών παρακολούθησε μαθήματα βιολιού στη Γεράπετρο για
διάστημα 28 μηνών. Δάσκαλός του ήταν ο κλασσικός βιολιστής Κάφμαν από τον οποίο
έμαθε ευρωπαϊκή μουσική, που ήταν απολύτως απαραίτητη στα γλέντια τότε.
Γρήγορα
εξελίχθηκε σε δεξιοτέχνη βιολάτορα, περιζήτητο. Όλοι οι γλεντζέδες της εποχής
τον εκτιμούσαν και επιζητούσαν την παρέα του. Αμέτρητες ήταν και οι καντάδες
που έκανε. Είχε και αρκετό χιούμορ. Ήταν πολύ ενθουσιώδης στο γλέντι. Συχνά
καταλάβαινε ότι αντί για κέρματα οι νεαροί του έβαζαν μέσα στην κιθάρα κουμπιά.
Όμως, αυτό δεν τον ενδιέφερε, δεν αντιδρούσε και συνέχιζε να παίζει, για να μην
τους χαλάσει το γλέντι. Εκτός από εξαιρετικός οργανοπαίχτης ήταν και υπέροχος
τραγουδιστής. Την ώρα μάλιστα που τραγουδούσε συνέχιζε να παίζει βιολί χωρίς να
σταματά, πράγμα που είναι τεχνικά πολύ δύσκολο. Μέχρι τα τελευταία χρόνια της
ζωής του ήταν ψάλτης και μάλιστα έψελνε τα πάντα από μνήμης, γιατί φυσικά δεν
έβλεπε να διαβάσει.
Φίλοι του
και συνεργάτες του στη μουσική ήταν ο Γιάννης Γρηγοράκης, ο Νίκος Χατζαντωνάκης
και ο Μανώλης Ζουμπουλάκης. Ηχογράφησε μόνο ένα δίσκο 45 στροφών με δυο
τραγούδια (σημερινό δισκάκι), που αποτελούν πολύτιμα ντοκουμέντα από τα οποία
βλέπουμε την απαράμιλλη τεχνική αρτιότητά του στο βιολί. Απαγόρευε στον
οποιονδήποτε να τον ηχογραφεί. Από την άλλη μοίραζε απλόχερα ηχογραφήσεις του
στους φίλους του. Όταν το 1977 εκδόθηκαν σε cd κάποιες ζωντανές του
ηχογραφήσεις με τίτλο "Τα ραδιοφωνικά" στεναχωρήθηκε, γιατί είχε την
άποψη ότι την παραδοσιακή μουσική της περιοχής μας την κλέβουν ημιμαθείς οργανοπαίχτες
άλλων περιοχών και την παρουσιάζουν ως δική τους και μάλιστα οικτρά αλλοιωμένη.
Το 1995 ο
Δήμος Ιεράπετρας τον τίμησε για την πολιτιστική του προσφορά στην πόλη μας.
Αυτό τον είχε συγκινήσει πάρα πολύ. Πέθανε τον Αύγουστο του 1997 σε προχωρημένη
ηλικία στο Νοσοκομείο Ιεράπετρας νικημένος από την επάρατη νόσο. Είναι μια από
τις μεγαλύτερες μουσικές φυσιογνωμίες της Κρήτης και αποτελεί παράδειγμα ήθους,
σεμνότητας και σοβαρότητας.
Το φωτογραφικό
υλικό του Παπαχατζάκη το χρωστάμε στη ¨Σελίδα προς διάσωση & διάδοση της Στειακής Μουσικής¨ και το κείμενο στο Βαγγέλη Βαρδάκη, Μουσικού- Ερευνητή- Βιολάτορα.
Βιογραφικά
στοιχεία και φωτογραφικό υλικό για τον Γιάννη Γρηγοράκη δεν κατάφερα να βρω.
Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).
