Μανιάς Νίκος (Μανιαδάκης-Αηδόνι της Κρήτης )- Καλομοίρης Γιώργος (Γιωργαντός) BENTETTA BE-211 Νέος
συρτός της νύκτας - Τσι γύφτισες αρώτησα (Κονδυλιές Μεσσαρίτικες) 1968- 45rpm- 7''
Το κανονικό του επίθετο ήταν
Μανιαδάκης (βλέπε αναρτήσεις 4,9,10,19,71 και 133),. Γεννήθηκε το 1931 στην
Επισκοπή Ρεθύμνου. Άρχισε από μικρός να ασχολείται με την μουσική και ξεκίνησε
με λύρα, την οποία όμως παράτησε σύντομα για χάρη του λαούτου.
Για τα δύσκολα χρόνια της νιότης
του είχε πει: «Σαν παιδιά, του χωριού, τα χρόνια αυτά τα δύσκολα, κουβεντιάζω
τώρα για το ’45, ’46, κ.λπ., εκάναμε παρέες στα σπίτια. Επαίρναμε ένα πιατάκι
φαΐ από το σπίτι μου, ένα πιατάκι φαΐ από του Μανόλη και συγκεντρωνόμεθα
σε ένα σπίτι, πέντε έξι παιδιά και κάναμε λοιπόν παρέα. Και μετά βγαίναμε στον
δρόμο καντάδα. Αγκαλιαζόμεθα ο ένας με τον άλλον και τραγουδούσαμε
λοιπόν και γυρίζαμε στα στενά. Τέλος πάντων. Ετραγουδούσα εγώ καλά,
πολύ ωραία, από τότε. Θυμάμαι ότι μας εφωνάζανε στα καφενεία και μου
λέγανε «καναρίνι», «καναρίνι», εμένα. Και μου λέγανε και έλα δω, και
έλα δω, τέλος πάντων… Μετά το ’45 με ’46. Το ’47 είχα ένα θείο
στην Αμερική, του πατέρα μου αδερφό, Μανιά, και ήρθε λοιπόν και
κάναμε κάποια παρέα στο σπίτι μας, του θείου μου κάναμε ένα ρεφενέ εκεί
πέρα, και με βάλανε λοιπόν εκεί πέρα και τραγούδησα. Και μου λέει
«εσύ κακομοίρη τραγουδείς καλά και επειδής παίζει ο πατέρας σου μαντολίνο,
να σου πάρω βρε μια λύρα». Εγώ λοιπόν ούτε ναι ούτε όχι δεν του είπα. Τον επηρεάσανε
οι συγγενείς μου, η παρέα μας. Μου λέει «αύριο το πρωί θα πάμε στου
Σταγομανόλη να πάρουμε μια λύρα, από το Ρέθυμνο».
Την άλλη μέρα πήραμε το λεωφορείο
πήγαμε στο Ρέθυμνο και μου πήρε μια λύρα και την είχα δυο, τρεις, τέσσερις
μήνες.
Στο χωριό μου όμως υπήρχε
ένας Φυσάκης, όπως σας είπα, λυράρης, και κάποιος Μαυράκης σε ένα
άλλο χωριό δίπλα, στη Φλακή. Αυτός ο Μαυράκης ήταν τακτικά
στην Επισκοπή σε γάμους ερχότανε, τακτικότατα. Και πιάνει λοιπόν μετά
από κάνα δυο μήνες, αυτός μάλλον εφοβήθηκε ότι θα του κάνω αντίπραξη,
θα του φάω τα γλέντια. Και μου λέει λοιπόν, «μώρε Νικολιό να πάρεις
λαούτο, να πάρεις λαούτο και ν’ αφήσεις τη λύρα», μου λέει «και εγώ να σε
παίρνω κακομοίρη στα γλέντια, μου λέει, και να βγάζεις λεφτά και τα
λοιπά…». Αυτός με επηρέασε λοιπόν, και λέω του αδερφού μου «μωρέ συ, τη
λύρα δεν την θέλω. Θα πάω από τα Χανιά να πάρω ένα λαούτο». «Γιάντα μωρέ»;
«∆εν το θέλω μωρέ γιατί είναι δύσκολο και τα λοιπά… η λύρα είναι δύσκολη»
του λέω.
Έκανε και τις αξιολογήσεις του,
γιατί πάντα είχε το θάρρος της γνώμης του.
«Ήτανε ο Μαρκογιάννης, ήτανε ο Μπαξεβάνης. Ο
Μπαξεβάνης βέβαια δεν έπαιζε όπως τον Μαρκογιάννη το λαγούτο, ετραγουδούσε
πάρα πολύ ωραία, έπαιζε και λαγούτο. Ο Κουτσουρέλης». Τον Ψύλλο τον
εθυμάμαι σαν τον νέο. Ήτανε και χασάπης και θυμάμαι την κόκκινη ποδιά που
φορούσε. Δεν τον θυμάμαι να παίζει καθόλου. Άκουγα όμως ότι ήτανε ωραίος.
Το πρότυπο μου ήτανε ο Μαρκογιάννης. Μέχρι που ήρθε και έπαιζε στο σπίτι
μου κοντά σ’ ένα πανηγύρι και το είχα πάρει το λαούτο λοιπόν, και πήγα και
έκατσα δίπλα του και έβγαλα το λαούτο και ακούγανε πια το λαούτο παρά τη
λύρα και με άρεσε πάρα πολύ».
Γνήσιος καλλιτέχνης ο Νίκος Μανιάς
ήξερε πως μακριά από το πάλκο και το λαγούτο του δεν υπάρχει.
Στο σημερινό δισκάκι, λύρα παίζει ο
Γιώργος Καλομοίρης (βλέπε αναρτήσεις 34,88 και 111). Θεωρώ ότι δεν υπάρχει
πρώτο όνομα. Τόσο ο Μανιάς όσο και ο Καλομοίρης θεωρούνται ογκόλιθοι της
Κρητικής μουσικής παράδοσης. Σε αντίστοιχο άλλο δισκάκι της ¨Βεντέττα¨ (έχουν
αρκετά σαν δίδυμο) το αφιέρωμα (αναφορά) θα είναι για τον Γιωργαντό.
Τα σκαναρισμένα εξώφυλλα είναι του
Ιδομενέα από Ρέθυμνο και τον ευχαριστώ που βοηθάει στην προσπάθεια καταγραφής.
Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).
