183. LYRA LS 1153 ΜΟΥΖΟΥΡΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ- ΜΑΝΟΥΔΑΚΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ- ΚΑΡΑΣ ΣΙΜΩΝ- ΛΙΤΙΝΑ ΡΟΥΛΑ 1966

Μουζουράκης Γιώργος- Μανουδάκης Βασίλειος- Καράς Σίμων- Μουζουράκη (Λίτινα) Ζαφειρία (Ρούλα) LYRA LS 1153 Ποτές θα κάμει ξεστεριά (Ριζίτικο) - Αμαριώτικος συρτός (Κρητικός) 1966- 45rpm- 7''

Ο Γιώργης Μουζουράκης γεννήθηκε το 1904 στην Παντάνασσα Αμαρίου και πέθανε σε ηλικία 97 ετών το 2001. Ο Γιώργης Μουζουράκης παρά την μεγάλη του ηλικία, είχε διαύγεια πνεύματος μέχρι το τέλος της ζωής του και διατηρούσε στη μνήμη του ένα πλούτο γνώσεων, των παραδόσεων της Κρήτης, χορευτικών και τραγουδιστικών κυρίως, τις οποίες ήθελε πάντα να μεταδίδει, απλόχερα.

Παρά τον πρόωρο χαμό της κόρης του Ζαφειρίας Μουζουράκη ή Ρούλας Λίτινα  (που τραγουδάει στον Αμαριώτικο συρτό), δεν το έβαλε κάτω, γιατί είχε μέσα του δυνατή καλλιτεχνική φλόγα, που του έδινε ζωή και προσπαθούσε να τη μεταδώσει στους νεώτερους. Ο Γιώργης Μουζουράκης, γνώρισε σπουδαίες προσωπικότητες της εποχής του όπως, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, στον οποίο έπαιξε λύρα και ο Βενιζέλος τραγούδησε συγκινημένος. Το 1942 παντρεύτηκε από έρωτα, την Ελένη Μακρή, από τα Σελλιά Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου. Δισκογράφησε εκτός από τον Μανουδάκη Βασίλη και τον Σίμων Καρά με τον Σταύρο Μαυροδημητράκη και την Ζαφειρία ένα LP δίσκο.

Η Ζαφειρία Μουζουράκη ήταν λαογράφος και είχε εκπομπή στην κρατική τηλεόραση.

 

Στο λαούτο ο Βασίλης Μανουδάκης από το Μάλεμε Κυδωνίας, ο οποίος συνεργάστηκε με μεγάλα ονόματα της εποχής όπως ο Κώστας Μουντάκης, ο Κωστής Παπαδάκης (Ναύτης), ο Γιάννης Σκαλιδάκης (Σκαλίδης), ο Παναγιώτης Βολάνης, ο Γαλαθιανός, η Δέσποινα Σκαλίδη, ο Γιώργης Μουζουράκης, ο Αρτέμης Καλαϊτζάκης, ο Μιχάλης Τσαγκαράκης, ο Μανώλης Τσαγκαράκης κ.α. Επίσης διετέλεσε τακτικό μέλος της ορχήστρας του Θεάτρου "Δώρα Στράτου" στην Αθήνα. 

 

Ο Σίμων Καράς (1903-1999) υπήρξε μουσικολόγος και ερευνητής της ελληνικής μουσικής παράδοσης και κληρονομιάς. Πολλοί θεωρούν ότι χάρη στην πολύχρονη και επίπονη ερευνητική του προσπάθεια διασώθηκε ένα μεγάλο κομμάτι της παραδοσιακής μουσικής, την οποία κατέγραψε σε όλο το φάσμα της ελληνικής επικράτειας.

Γεννήθηκε το 1903 στο χωριό Λέπρεον (Στροβίτσι η παλαιότερη ονομασία) του νομού Ηλείας. Από πολύ νεαρή ηλικία ξεκίνησε η μύηση του στη μουσική, από τον πατέρα του που έπαιζε ταμπουρά, και τον ιερέα του χωριού, ο οποίος του έμαθε και τα πρώτα γράμματα και τον ενθάρρυνε να συνεχίσει τις μουσικές σπουδές του.

Ήρθε στην Αθήνα το 1921, έχοντας εισαχθεί στη Νομική Σχολή την οποία τελείωσε χωρίς να πάρει το πτυχίο. Ο ίδιος ξεκίνησε τις προσωπικές του μουσικές σπουδές και έρευνες εκτός του χώρου των οργανωμένων ωδείων. Μελέτησε τα θεωρητικά έργα των Αρχαίων Ελλήνων, των βυζαντινών και μεταβυζαντινών συγγραφέων, αναζήτησε, αποκρυπτογράφησε και ερμήνευσε παλιά μουσικά χειρόγραφα βιβλιοθηκών, όπως του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, του Αγίου Όρους, της Εθνικής Βιβλιοθήκης κ.ά. Έτσι κατάφερε και εξελίχθηκε σε έναν μοναδικό αυτοδίδακτο μουσικοδιδάσκαλο.

Από το 1931 μέχρι το 1934, ο Καράς ήταν ψάλτης στο εκκλησάκι του Προφήτη Ελισσαίου στο Μοναστηράκι της Αθήνας. Το 1929 είχε ιδρύσει τον «Σύλλογο προς Διάδοσιν της Εθνικής Μουσικής», στον οποίο ανέπτυξε μέχρι το τέλος της ζωής του μία πολύπλευρη και σημαντική δραστηριότητα στην ψαλτική τέχνη και στο δημοτικό τραγούδι, με σχολή έξι ετών και εντελώς δωρεάν φοίτηση, εκκλησιαστική χορωδία και μεικτή χορωδία εθνικών τραγουδιών, και τέλος, χορευτική ομάδα.

Οι χορωδίες του συλλόγου είχαν πολλές εμφανίσεις στην εκπομπή «Ελληνικοί Αντίλαλοι», την οποία παρουσίαζε ο ίδιος ο Σίμων Καράς με θέμα πάντα την παραδοσιακή μουσική από όλη την Ελλάδα, από τη χρονιά ίδρυσης του Ε.Ι.Ρ. το 1937 μέχρι το 1972. Εξέδωσε εκατοντάδες βιβλία και δίσκους κυρίως από το 1972 και μετά.

Είχε πραγματοποιήσει σε όλη την Ελλάδα καταγραφή των δημοτικών τραγουδιών με κασετόφωνο, τα οποία κυκλοφόρησαν σε δίσκους καθώς επίσης των Ακολουθιών και Ύμνων της Εκκλησίας. Πέθανε το 1999 σε ηλικία ενενήντα έξι ετών.

Το έργο και το αρχείο του Σίμωνα Καρά διαχειρίζεται σήμερα το Κέντρο Έρευνας και Προβολής της Εθνικής Μουσικής – Μουσικό, Λαογραφικό και Φιλολογικό Αρχείο Σίμωνος και Αγγελικής Καρά (ΚΕΠΕΜ), το οποίο ιδρύθηκε από την σύζυγο του Σίμωνα Καρά, Αγγελική το 2009.

Στην ανάρτηση 37, με δισκάκι του Κώστα Παπαδάκη ή Ναύτη, γίνεται η παρακάτω αναφορά στο βιογραφικό του: «Την δεκαετία του '50 ξεσπά η περίφημη απαγόρευση του βιολιού στην κρητική μουσική από τα τότε μέσα μαζικής ενημέρωσης και ο Ναύτης βάζει μπρος το στήθος του, υπερασπίζοντας την ιστορικότητα του οργάνου αυτού, αλλά και τους συναδέλφους του βιολιστές. Η ιστορία θα κρατήσει πάρα πολλά χρόνια και ο Ναύτης θα γίνει το κόκκινο πανί για τον Σίμων Καρά και την παρέα του, που με σκοταδιστικές μεθόδους θα αποκλείσουν τους νομούς Χανίων-Λασιθίου και τα μουσικά ιδιώματα αυτών από την δισκογραφία, το ραδιόφωνο και τις δημόσιες εμφανίσεις.»

Αυτό ήταν ένα από τα λάθη, που αργότερα το παραδέχτηκε,  ο Σίμων Καράς. Να αποκλείσει, δηλαδή από την Κρητική μουσική παράδοση το βιολί, που είχε την παράδοση του, σε Χανιά και Λασίθι.

Στο σημερινό δισκάκι το παίξιμο του Μουζουράκη και του Μανουδάκη, είναι υποδειγματικό, ακόμα και στο ¨ριζίτικο¨. Το σκαναρισμένο ζεύγος ετικετών, από τον Ιδομενέα, για άλλη μια φορά. 

Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).

 

182. ODEON DSOG 2894 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΑ- ΧΑΛΙΓΙΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ 1962

Αλεξανδροπούλου Αθανασία- Χαλιγιάννης Αθανάσιος ODEON DSOG 2894 Στον Τύρναβο ρίχνει βροχή (Συρτός) - Σφύρα Λενιώ μ'τα πρόβατα (Τσάμικος) 1962- 45rpm- 7''

Η Αλεξανδροπούλου Αθανασία, γεννήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου, στο Πεύκο Καλαβρύτων Αχαΐας το 1932. Από μικρή λάτρευε την μουσική, τραγουδούσε και χόρευε. Έμεινε ορφανή από πατέρα σε ηλικία 12 χρονών, αφού τον πατέρα της Θεόδωρο Αλεξανδρόπουλο (Κάκο), που βρέθηκε στα Καλάβρυτα το Δεκέμβριο του 1943, τον σκότωσαν οι Ναζιστές Γερμανοί μαζί με όλους τους Καλαβρυτινούς Έτσι η φτώχεια την ανάγκασε να φύγει από το χωριό και να αναζητήσει την τύχη της στην Αθήνα.

Ο Θεός την προίκισε με μια εξαιρετική φωνή και στα 18 της, σε ένα λεωφορείο την άκουσε  η γνωστή κριτικός ραδιοφώνου της εποχής Ηλέκτρα. Έπειτα την έστειλε να την ακούσουν στον Κρατικό Ραδιοφωνικό Σταθμό, όπου διευθυντής ήταν ο Σίμων Καράς. Τραγούδησε με την ορχήστρα της Γεωργίας Μηττάκη και οι παρόντες, καλλιτέχνες δημοτικής μουσικής, παραδέχτηκαν το πηγαίο ταλέντο της στην καλλιφωνία και την προώθησαν.

Διέπρεψε τραγουδώντας πολλές επιτυχίες της εποχής, όπως «Θέλω ν’ ανέβω σε βουνό να πιάσω φίλο τον αητό», «Λουλούδι τι εμαράθηκες» και άλλα.

Δισκογράφησε για την Columbia, Parlophone, Odeon και Minos. Συνεργάστηκε με τους: Βασίλη Μπατζή, Βασίλη Σκαλιώτη, Γιάννη Κουπά, Γιώργο Φλώρο, τον Κλαπαδώρα, τον Γούμενο, τον Χαλιγιάννη, τον Αραπάκη, Παναγιώτη Τζόγκα, Ηλία Παπαγεωργίου, Χρήστο Φαναρίτη και πολλούς άλλους εξαίρετους μουσικούς.
Δούλεψε για 13 χρόνια, στο περίφημο κέντρο δημοτικής μουσικής «ΕΛΑΤΟΣ» στην Ομόνοια της Αθήνας. Πόσοι και πόσοι συμπατριώτες μας, οι πρώτοι που έφυγαν από τα χωριά μας και άνοιξαν το δρόμο για μας τους νεότερους να εγκαταλείψουμε το χωριό, δεν διασκέδασαν ακούγοντας τη γλυκιά φωνή της περίφημης, εκείνα τα χρόνια, Αθανασίας, μετά από την κούραση της ημέρας, που τους θύμιζε τις ραχούλες στο χωριό τους;

 Ο Έλατος ήταν το πρώτο μαγαζί με δημοτική μουσική στην Αθήνα. Ναός της δημοτικής μουσικής όχι μόνον στην Αθήνα, αλλά σ’ ολόκληρη την Ελλάδα. Βρισκόταν σε κομβικό σημείο στην πλατεία Λαυρίου, δυο βήματα από την Ομόνοια, στην οδό 3ης Σεπτεμβρίου αριθμός 16. Τον αγάπησαν αμέσως οι επαρχιώτες, που είχαν έρθει στην πρωτεύουσα για να βρουν την τύχη τους. Μάλιστα, υπήρχαν Έλληνες του εξωτερικού που έπαιρναν τηλέφωνο στον Έλατο, χωρίς να λογαριάσουν το κόστος του υπεραστικού, για ν’ ακούσουν έστω για λίγο το τραγούδι, την ορχήστρα και την ατμόσφαιρα του γλεντιού.

Πολλοί ομογενείς, όταν έρχονταν στην Αθήνα, πρώτα πήγαιναν στον Έλατο και ύστερα στα πάτρια εδάφη. Δεν ήταν λίγες οι φορές που ένα ταξίδι από την επαρχία στην Αθήνα συνδυαζόταν με μια βραδιά στον Έλατο. Οι δεκαετίες του ’60 και του ’70 ήταν η εποχή της μεγάλης ακμής. Όσοι δεν είχαν κλείσει τραπέζι περίμεναν στην ουρά μέχρι να αδειάσει κάποιο.

Η Αθανασία Αλεξανδροπούλου, τραγούδησε επίσης σε χορούς και πανηγύρια σε όλη την Ελλάδα. Στις 05 Μαρτίου 2011 έφυγε από τη ζωή.

 

Ο Θανάσης Χαλιγιάννης γεννήθηκε το 1925. Το alter ego του Βασίλη Σαλέα του πρεσβύτερου. Καταγόταν από την μεγάλη οικογένεια μουσικών, των Χαλιγιάννηδων εκ Παρακαλάμου Ιωαννίνων. Γιός του Γιώργου Χαλιγιάννη και αδερφός του Νίκου που έπαιζε βιολί. Συμμετείχε σε πολλές ηχογραφήσεις και συνεργάστηκε με πολλούς λαϊκούς και δημοτικούς τραγουδιστές. Συνεργάστηκε ακόμα και με τον Στέλιο Καζαντζίδη παίζοντας σε δίσκους του. Δυστυχώς, έφυγε κι αυτός νωρίς.

Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).

 

 

181. COLUMBIA D.G. 6746 ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ ΚΟΥΛΑ- ΡΙΤΣΙΑΡΔΗΣ ΙΩΣΗΦ 1948

Νικολαΐδου (Καλαφούτη) Κούλα (Αγγελική-Λέλια)- Ριτσιάρδης Ιωσήφ COLUMBIA D.G. 6746 Κρητικοπούλα μου (Χαμπανέρα) - Η Θυμιούλα η μαυρομάτα 1948- 78rpm- 10''

 

H Κούλα Νικολαΐδου γεννήθηκε το 1918 στη Θεσσαλονίκη. Όταν τελείωσε το Γυμνάσιο Θηλέων, οι γονείς της, της δήλωσαν ότι δεν επρόκειτο να κάνει βήμα από το σπίτι μέχρις ότου παντρευτεί. Εκείνης όμως της άρεσε πάρα πολύ το θέατρο. Κατάφερνε λοιπόν να τους ξεγελάει και να πηγαίνει να παρακολουθεί διάφορες παραστάσεις. Έτσι της γεννήθηκε ο πόθος να γίνει θεατρίνα. Δεν τολμούσε όμως να το πει στο σπίτι της, γιατί θα την κλείδωναν στο δωμάτιο της.

Γι’ αυτό και εκείνη προτίμησε να το σκάσει από το σπίτι της και να εξαφανισθεί. Μετά από λίγο καιρό έκανε την εμφάνιση της σε ένα θίασο οπερέτας στη Θεσσαλονίκη. Κατόπιν ήρθε στην Αθήνα και προσελήφθη στο θίασο Κυριακού, όπου έπαιξε στη ¨Ζούγκλα¨. Ύστερα, και ενώ δεν είχε συμπληρώσει τα είκοσι της χρόνια, πήγε με το θίασο στην Κύπρο. Εκεί έκανε την εμφάνιση της ως ντιζέζ με μεγάλη επιτυχία, γιατί είχε γλυκιά φωνή. Μετά την επιστροφή της στην Αθήνα συμπράττει στην ¨Μπόμπα¨και θριαμβεύει κάθε βράδυ στη σκηνή. 

Η ηθοποιός και τραγουδίστρια του ελαφρού τραγουδιού Κούλα Νικολαΐδου ανέβηκε στο θεατρικό σανίδι για πρώτη φορά το 1935 και στα πρώτα χρόνια της καριέρας χρησιμοποιούσε το όνομα Λέλια Νικολαΐδου ενώ το πλήρες όνομά της είναι Αγγελική Νικολαΐδου Καλαφούτη. Συνεργάστηκε με διάφορους θιάσους και έλαβε μέρος σε πολλές επιθεωρήσεις. Συγκρότησε δικούς της θιάσους και περιόδευσε σε διάφορες πόλεις. Ως τραγουδίστρια έγινε πολύ δημοφιλής και πετυχημένη κυρίως την δεκαετία του ΄40. 

Η αδελφή της Μαίρη Νικολαΐδου ήταν και αυτή ηθοποιός και ήταν παντρεμένη με τον σπουδαίο ηθοποιό Κώστα Χατζηχρήστο ενώ ο αδερφός της Κώστας Νικολαΐδης ήταν επιθεωρησιογράφος. Η Κούλα Νικολαΐδου έφυγε από την ζωή το 1993.

 

Στη συνοδεία της ορχήστρας, ο μαέστρος Ριτσιάρδης Ιωσήφ. Μουσικοσυνθέτης Αρχιμουσικός, γεννημένος στην Κέρκυρα το1897. Σπουδές: Πιάνο και αρμονία με τον Αλ. Γκρεκ, Κέρκυρα. Ανώτερα θεωρητικά και Δ/ση ορχήστρας στο Μόναχο.

 Πρώτη εμφάνιση: Με το μικρό ιταλικό θίασο Όπερας στο Βόλο. Μετά τον Βαλκανικό πόλεμο, με τον ίδιο θίασο στη Σμύρνη και Κων/πολη. Έπειτα στη Ρωσία, με τον ίδιο θίασο ενισχυμένο. Αργότερα με γερμανικό θίασο στο Μόναχο, όπου εργάζεται σαν βοηθός Δ/τού ορχήστρας οπερέτας. Πάλι στη Ρωσία (1914 - 19). Στον θ. Αφεντάκη, στην Πόλη (1919). Με τον Παπαϊωάννου ανεβάζει την πρώτη του οπερέτα «Βασίλισσα του Φοξ - Τροτ» με την Μελπ. Κολυβά - Ζ. Μπριλλάντη - Σπ. Μηλιάδη - Μ. Θωμάκο (1922). Με τον Δράμαλη (1924) ανεβάζει την δεύτερη «Όνειρο Αποκριάτικης Βραδιάς» (κείμενο Τ. Μωραϊτίνη). Έκτοτε έγραψε μουσική (και έκαμε τις ενορχηστρώσεις) σε 50 δικές του οπερέτες «Φρύνη», «Δούκισσα Αθηνών», «Πριγκίπισσα Ταβέρνας» κ.ά.

Επίσης 25 μουσικές κωμωδίες: «Μ’ αγαπά δεν μ’ αγαπά» κ.ά. και 30 επιθεωρήσεις, καθώς και 200 ελαφρά τραγούδια, που τραγουδήθηκαν και έγιναν επιτυχίες από τους Νικολαΐδου, Βέμπο, Βλαχοπούλου, Μανιατάκη κ.ά. Πολλά από τα τραγούδια του έγιναν επιτυχίες και στο εξωτερικό, όπου λανσαρίστηκαν από γνωστούς τραγουδιστές (Γκρεγκόρ κ.ά.), με επιχειρήσεις των Ολυμπίας - Καντιώτου - Ριτσιάρδη, Αρντάτωφ, Μηλιάδη, Σαμαρτζή, Φιλιππίδη, Κοφινιώτη κ.ά. Συνεργάτης του Ε.Ι.Ρ. και του Σταθμού Ενόπλων (του οποίου πρώτος έκανε έναρξη). Μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων και της Ενώσεως Μουσουργών. Πέθανε στην Αθήνα στις 18 Σεπτεμβρίου του 1979 σε ηλικία 83 ετών.

Μια Κρητικοπούλα σε ρυθμούς Χαμπανέρα και η επιτυχία της Θυμιούλας της μαυρομάτας στη σημερινή πλάκα γραμμοφώνου. Ο σκοπός και οι στίχοι της Θυμιούλας, είναι από αυτά που σιγοτραγουδάς παρόλο που δεν είμαστε του ελαφρού τραγουδιού. Αρκετές οι αναφορές, σε τραγούδια του ελαφρού, στην Κρήτη, σε Κρητικοπούλες και σε μαντινάδες. Θα αναρτήσουμε και άλλα στο μέλλον. Θα άξιζε βέβαια αναφορά τους και στο ¨Μίλιε μου Κρήτη από τα παλιά Νο2¨, που αναμένουμε.   

Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ).