Δερμιτζάκης Γιάννης (Δερμιτζογιάννης) RCA VICTOR 48g 2377 Πόνο κρυφό η αγάπη σου (Κοντηλιές) - Σητειακές
κοντηλιές 1963- 45rpm- 7''
Ο
Δερμιτζογιάννης ήταν ένας έξοχος ερμηνευτής, εκτελεστής και εκφραστής της
Κρητικής μουσικής παράδοσης. Ο καλλιτέχνης που προσεγγίζει με
άνεση, αυθόρμητα, γοητευτικά το κοινό. Στάθηκε κοσμαγάπητος μουσικός που ήξερε
να διασκεδάζει το κοινό του, να γοητεύει μικρούς και μεγάλους, Έλληνες και
ξένους καλότυχους ακροατές του μέσα κι έξω από την Ελλάδα.
Το 1967 ο
Δερμιτζογιάννης βρισκόταν στα Δωδεκάνησα, όπου πραγματοποιούσε καλλιτεχνικές
εμφανίσεις σε μικρά και μεγάλα νησιά, στις πόλεις και στα χωριά τους. Ένα
βράδυ, προσκεκλημένος του Καλλιτεχνικού Οργανισμού του Δήμου Ρόδου εμφανίσθηκε
στο Εθνικό Θέατρο της πόλης των Ιπποτών, της πανέμορφης Ρόδου. Η τοπική
εφημερίδα Πρόοδος έγραφε την επόμενη: Τα φώτα της πλατείας σβήσανε, τραβήχτηκε
η αυλαία κι άρχισαν ασυγκράτητα χειροκροτήματα. Ο Γιάννης Δερμιτζάκης με την
κρητικιά, γαλάζια φορεσιά του, βρισκότανε στη σκηνή έχοντας για φόντο ένα παλιό
Ροδίτικο σπίτι, με νυφιάτικο στόλισμα, με τα τραπέζια στρωμένα για το γαμήλιο
γλέντι. Έτσι η Ρόδος και η Κρήτη σμίξανε κι ο Γιάννης Δερμιτζάκης ή
Δερμιτζογιάννης χαιρετώντας ενθουσιασμένος με την λεβέντικη κορμοστασιά του το
κοινό που συνέχιζε τα χειροκροτήματα, άρχισε το πρόγραμμα του. Αμέσως απ την
αρχή κατέκτησε το κοινό με την απαγγελία του. Η φωνή του γερή και σταθερή
ακουγότανε ως τις τελευταίες σειρές της γαλαρίας. 
Η ρίμα του για την Κρήτη, για
την πατρίδα της λεβεντιάς και της παλληκαριάς, ενθουσίασε από τις πρώτες
στροφές και το κοινό ξέσπασε σε χειροκροτήματα μόλις ο Δερμιτζογιάννης έπιασε
τη λύρα του και στρογγυλοκάθησε για να αρχίσει να παίζει. Ξανακούρδισε τη λύρα
με το σαντούρι που θα τον συνόδευε και που τον παρακολουθούσε άψογα σε όλες τις
στροφές και τους ρυθμούς. Από τις πρώτες δοξαριές κι από το κούνημα μόνο του
καρπού του χεριού του, φάνηκε η μαστοριά του. Μάστορας στη ρίμα μα και
πρωτομάστορας στη λύρα. Το δοξάρι κουνιόταν χαριτωμένα και οι ήχοι ακούγονταν
γλυκά σε όλες τις χορδές και οι Κρητικές μαντινάδες διαδεχόταν η μια την άλλη.
Ατάραχος, συγκεντρωμένος στην εκτέλεση της δημιουργίας του άφηνε το πληθωρικό
ταλέντο του να ξεχύνεται οπό όλο του το είναι. Πνεύμα, ψυχή, τέχνη, ενώνονταν
για να βοηθήσουν τον αρχιτεχνίτη αυτό της μαντινάδας, να ικανοποιήσει όλους που
με τόσο ενδιαφέρον τον παρακολουθούσαν. Αφού τελείωσε για την Κρήτη, άρχισε τις
περιγραφές του για τις ατέλειωτες ομορφιές της Ρόδου και υποσχέθηκε στο επόμενο
βιβλίο του, ν αφήσει την πένα του να γράψει ασυγκράτητα, αμέτρητες στροφές για
τα φημισμένα κάλλη της και τις καταγάλανες ακρογιαλιές της καθώς και για όλα τα
νησιά μας που επισκέφθηκε . Αφήνει τη λύρα και πιάνει το βιολί. Τα δάκτυλα
τρέχουν πάνω στις χορδές και τα τσακίσματα ακούγονται χαριτωμένα. Το δοξάρι μαλακό
και ρυθμικό πηγαινοέρχεται χαρίζοντας ήχους που γεμίζουν την ατμόσφαιρα από
ανόθευτες νησιώτικες μελωδίες. Έχουν, μα την αλήθεια, τα νησιά μας, πολλούς
θησαυρούς μόνο που πρέπει να ηξεύρωμε να τους διατηρούμε ανόθευτους. Το
αυθεντικό, το γνήσιο, επιβάλλεται ακόμη και σε κείνους που για πρώτη φορά το
βλέπουν και τ ακούν. Αντίθετα το νόθευμα και οι σαχλανάλατες μελωδίες,
που νομίζουν ότι έχουν δικαίωμα να παρεμβάλλουν στη λαϊκή νησιώτικη μούσα,
έχουν για αποτέλεσμα να προκαλούν, όχι μόνο την αγανάκτηση των ίδιων των
νησιωτών μας, αλλά και στους ξένους εντυπώσεις και σχόλια κάθε άλλο από κολακευτικά.
Η χαρά, η
τέχνη, η καλλιτεχνική έκφραση του ποιητάρη, λυράρη, βιολάτορα, κιθαρίστα,
συνθέτη και τραγουδιστή Γιάννη Δερμιτζάκη από τη Σητεία Λασιθίου Κρήτης είχε
περάσει τα σύνορα της Ελλάδας. Είχε κερδίσει κι αλλού καρδιές πολλές αυτός ο
πρωτομάστορας, ο πολυσύνθετος συνεχιστής της Κρητικής μουσικής παράδοσης.
Για τον
Δερμιτζογιάννη έχουμε αναφερθεί και στις αναρτήσεις 13, 57. Εκεί θα βρείτε
περισσότερα βιογραφικά στοιχεία.
(Τα
σκαναρισμένα εξώφυλλα που προστέθηκαν, είναι του Ιδομενέα από Ρέθυμνο
και τον ευχαριστώ πολύ που συμβάλει στη προσπάθεια καταγραφής).
Πληροφορίες, φωτογραφίες και το ηχητικό αρχείο …(εδώ)
