Μελάς Μηνάς- Πηττάς Μιχαήλ- Πρωτόπαππας Μ. PARLOPHONE GDSP 3007 Μαντινάδες της Καρπάθου - Καρπαθιακοί χοροί (Σούστα- Πάνω χορός) 1965- 45rpm- 7''
Έπαιζες τους σκοπούς Μελά ολόγλυκα σα μέλι
τον μερακλή τον κέρδιζες κι΄ας ήταν να μη θέλει.
Βιογραφικά στοιχεία για τους καλλιτέχνες δυστυχώς δεν υπάρχουν αλλά διαβάζοντας για την Κάρπαθο παρακάτω, εύκολα κανείς μπαίνει στο κλίμα. Λίγα τα δισκάκια που κυκλοφόρησαν με Καρπαθιακούς σκοπούς και δύσκολα βρίσκονται (θα βρείτε πληροφορίες στα pdf αρχεία). Λύρα-γερακοκούδουνα στο δοξάρι και λαούτο η χαρακτηριστική ζυγιά της Καρπάθου αλλά και το βιολί-λαούτο το συναντάμε αρκετά.
Η Κάρπαθος, αν και μικρό νησί, διαθέτει πολύ μεγάλο και πλούσιο λαϊκό πολιτισμό και διατηρεί ακόμα με μεγάλη προσήλωση τις παραδόσεις της και τα ήθη και έθιμά της. Η προσήλωση αυτή οφείλεται στη γεωγραφική της θέση, (μακριά από την κεντρική Ελλάδα) και στη γνήσια και καθαρή ελληνική ψυχή του Καρπάθιου.
Πολλοί Έλληνες και ξένοι ασχολήθηκαν με την Κάρπαθο και άφθονο λαογραφικό υλικό έχει δημοσιευθεί σε βιβλία, περιοδικά και εφημερίδες, αλλά και πάρα πολύ βρίσκεται αδημοσίευτο σε χέρια ερευνητών.
Λόγω του μεγάλου λαογραφικού της πλούτου, η Κάρπαθος θεωρείται από τους σημαντικότερους «αιμοδότες» της Ελληνικής Λαογραφίας.
Το μεγαλύτερο μέρος από το λαογραφικό υλικό τους διατηρείται ακόμα από τους όπου γης Καρπάθιους.
Είναι αξιοπρόσεκτο με πόση ευλάβεια, όχι μόνο οι μόνιμα διαμένοντες, αλλά και οι Καρπάθιοι της διασποράς διατηρούν τη φιλολογική, αλλά και την εθιμική λαογραφία της Καρπάθου.
Δημοτικά τραγούδια και αυτοσχέδιες της στιγμής μαντινάδες, παροιμίες, αινίγματα, παραμύθια, μύθοι, παραδόσεις, ευχές, κατάρες και όρκοι είναι στα στόματα και στις καθημερινές συζητήσεις των Καρπάθιων νέων και γέρων, αντρών και γυναικών.
Ξεχωριστή θέση έχει βέβαια, το καθιστό Καρπάθικο γλέντι, το οποίο δίνει την ευκαιρία να ζωντανεύουν τα δημοτικά τραγούδια της Καρπάθου, αλλά και παρουσιάζεται το ποιητικό ταλέντο του Καρπάθιου, με τις μαντινάδες της στιγμής, που εκφράζουν τον πόνο και τη χαρά τους, ανάλογα με την περίσταση.
Τέτοιου είδους γλέντια που συμμετέχουν πάντα τα τοπικά μουσικά όργανα (τσαμπούνα, λύρα, λαούτο, βιολί) παρακολουθεί κανείς σε πανηγύρια, σε κοινωνικές εκδηλώσεις (βαφτίσεις, γάμους, ονομαστικές εορτές) μετά από τα πλούσια τραπέζια (τάβλα) με παραδοσιακά φαγητά, που παρατίθεται για όλους τους προσκαλεσμένους.
Μερικοί από τους χορούς αυτούς είναι ο Σιγανός, ο Γονατιστός, ο Πάνω χορός, η Σούστα, ο Φουμιστός (μόνο στο γάμο), ο Ζερβός, τα Κεφαλλονίτικα, ο Αντιπατητής, ο Αρκηστής. Από αυτούς, οι πέντε πρώτοι χορεύονται συχνότερα. Κυρίως ο Πάνω χορός και η Σούστα.
Πολλά έθιμα πρωτότυπα κιόλας, που έχουν τις ρίζες τους στην αρχαιότητα, διασώζονται ακόμη στην Κάρπαθο και οι Καρπάθιοι αισθάνονται ιδιαίτερα υπερήφανοι κάθε φορά που συμμετέχουν σ’ αυτά.
Πολιτιστικοί Σύλλογοι και το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου, οργανώνουν εκδηλώσεις τοπικού χαρακτήρα και χρώματος (αναβιώσεις εθίμων, γιορτές κρασιού «Βωλάδα και Όθος», συναντήσεις, φεστιβάλ χορών και χοροεσπερίδες).
Τα λεπτοδουλεμένα, ποικιλόχρωμα υφαντά κεντήματα και πλεκτά που αποτελούν την διακόσμηση, τη «στολισιά» του Καρπάθικου «σουφά» είναι υπόθεση της Καρπαθιάς νοικοκυράς και σπουδαίο κεφάλαιο της λαογραφικής κληρονομιάς της.
